Rzym

Charakter miasta

Przez ponad tysiąclecie Rzym kontrolował losy całej cywilizacji znanej Europie, ale potem popadł w rozpad i ruinę. Fizycznie okaleczony, ekonomicznie sparaliżowany, politycznie zniedołężniały i militarnie bezsilny w późnym średniowieczu, Rzym pozostał jednak światową potęgą – jako idea. Siła Rzymu jako prawodawcy, nauczyciela i budowniczego nadal promieniowała na całą Europę. Chociaż sytuacja papieży od VI do XV wieku była często niepewna, Rzym znał chwałę jako źródło chrześcijaństwa i w końcu odzyskał władzę i bogactwo, a także odbudował swoją pozycję jako miejsce piękna, źródło nauki i stolica sztuki.

Współczesna historia Rzymu odzwierciedla długotrwałe napięcie między duchową władzą papiestwa a polityczną władzą stolicy państwa włoskiego. Rzym był ostatnim miastem-państwem, które stało się częścią zjednoczonych Włoch, a stało się to tylko pod przymusem, po inwazji wojsk włoskich w 1870 roku. Papież schronił się wtedy w Watykanie. Rzym stał się stolicą Włoch (nie bez protestów Florencji, która była stolicą od 1865 roku), a nowe państwo wypełniło miasto ministerstwami i koszarami. Jednak kościół katolicki nadal odrzucał włoską władzę, aż do kompromisu z faszystowskim dyktatorem Benito Mussolinim w 1929 roku, kiedy to zarówno Włochy, jak i Watykan uznały suwerenność drugiej strony. Mussolini natomiast stworzył kult osobowości, który stanowił wyzwanie dla samego papieża, a jego Partia Faszystowska próbowała odtworzyć chwałę imperialnej przeszłości Rzymu poprzez masowy program robót publicznych.

Od czasu upadku Mussoliniego i traumy II wojny światowej, kiedy miasto zostało zajęte przez Niemców, polityka nadal dominuje w Rzymie – chociaż regionalizm zaczął, w latach 80-tych, przekazywać część władzy politycznej z dala od stolicy. Pozostając w tyle za Mediolanem i Turynem pod względem gospodarczym, Rzym zachował peryferyjne miejsce w gospodarce włoskiej i europejskiej. Dręczą go również odwieczne niedobory mieszkań i zatory drogowe. Jednak późny XX i wczesny XXI wiek przyniósł zwiększone wysiłki w celu rozwiązania problemów infrastrukturalnych Rzymu i wspierania rzymskiego odrodzenia kulturowego.