Wprowadzenie i historia
Kościoły baptystyczne
Kościół baptystyczny w Alabamie, USA. Większość kościołów baptystycznych wygląda jak zwykłe domy lub ratusze ©
Baptyści tworzą piąty co do wielkości kościół chrześcijański na świecie. Kościoły baptystyczne znajdują się w prawie każdym kraju na świecie i mają około 40 milionów członków na całym świecie. W Wielkiej Brytanii do Baptist Union of Great Britain należy 2150 kościołów, które łącznie mają 150 000 członków.
Nazwa „baptyści” pochodzi od baptystycznej praktyki zanurzania się w wodzie. Została ona ukuta w XVII wieku przez przeciwników nowego ruchu, ale odrzucona przez samych wyznawców. Dopiero w XIX wieku baptyści zaakceptowali używanie tej etykiety do opisywania siebie.
Historia
Korzenie ruchu baptystycznego sięgają XVI wieku i okresu po reformacji, choć pierwszy zbór baptystyczny pojawił się w 1609 roku w Holandii. To właśnie tam pastor Kościoła Anglii, John Smyth, dokonał radykalnego i skandalicznego aktu chrztu, polewając sobie głowę wodą. Następnie ochrzcił swojego kolegę reformatora Thomasa Helwysa i innych członków kongregacji.
Smyth i Helwys wyjechali z Anglii do Holandii w 1607 r. po tym, jak byli prześladowani za chęć oczyszczenia Kościoła Anglii z wszelkich śladów rzymskiego katolicyzmu. Zarówno Smyth, jak i Helwys dołączyli do grupy „Separatystów” w Gainsborough w 1606 roku. Ich trzy podstawowe przekonania ukształtowały późniejszych baptystów. Były to:
- Biblia, a nie tradycja kościelna czy wyznanie religijne, była przewodnikiem we wszystkich sprawach wiary i praktyki.
- Kościół powinien składać się wyłącznie z wierzących, a nie wszystkich ludzi urodzonych w lokalnej parafii.
- Kościół powinien być rządzony przez tych wierzących, a nie przez hierarchiczne postacie, takie jak biskupi.
W końcu Smyth i Helwys rozstali się w Holandii, ponieważ Smyth zakwestionował autentyczność chrztu udzielonego przez siebie. W 1612 roku Helwys i inni powrócili do Anglii, aby założyć pierwszy Kościół Baptystów na angielskiej ziemi.
Baptyści początkowo rozwijali się w dwóch nurtach myśli teologicznej:
- Baptyści ogólni wierzyli, że kiedy Chrystus umarł na krzyżu, umarł za wszystkich w ogóle.
- Baptyści partykularni podążali za kalwińską tradycją wiary, że Chrystus umarł za konkretną grupę lub wybranych.
Te dwie grupy ostatecznie połączyły się w 1813 r., tworząc Związek Ogólny, który pod koniec XIX w. stał się Związkiem Baptystów Wielkiej Brytanii i Irlandii.
Przez cały XVII w. baptyści byli prześladowani za swoje przekonania, znani jako „nonkonformiści” lub „dysydenci”. Odmawiali członkostwa w Kościele Anglii, twierdząc, że to Chrystus – a nie monarcha – jest głową Kościoła.
W XIX wieku nastąpił okres znacznego wzrostu ruchu baptystycznego. Wielcy kaznodzieje, tacy jak Charles Haddon Spurgeon w Londynie i Alexander Maclaren w Manchesterze, przyciągali wielotysięczne tłumy.
Dzisiaj baptyści są reprezentowani na całym świecie przez Światowy Sojusz Baptystów, który został założony w 1905 roku. Stanowi on międzynarodowe forum wymiany myśli baptystycznej, zwracając szczególną uwagę na sprawy dotyczące edukacji chrześcijańskiej, wolności religijnej, praw człowieka i misji.
W 2009 r. baptyści obchodzą 400. rocznicę narodzin ruchu baptystycznego.
W 2009 r. baptyści obchodzą 400. rocznicę powstania ruchu baptystycznego.