Polscy nauczyciele (83%) ankietowani przez Galbarczyk i Lejzerowicz deklarowali stosowanie indywidualizacji w procesie nauczania oraz twierdzili (68%), że indywidualizacja wpływa na zwiększenie możliwości rozwoju (wykres 2) i jako metoda wydaje się niezbędna w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi.
Wykres 2:Wpływ indywidualizacji na zapewnienie maksymalnych możliwości rozwoju w opiniach nauczycieli .
Podsumowanie
Zmiany w podejściu nauczycieli do edukacji dzieci z niepełnosprawnością są niezbędne i stają się już faktem. nauczyciele potrzebują jednak merytorycznego wsparcia ze strony instytucji, w których pracują. Powinni także nauczyć się współpracy zarówno z uczniem, jak i z rodzicem, gdyż triada uczeń – rodzic – nauczyciel jest niezwykle istotna. Ponadto istotne wydaje się pozyskiwanie i upowszechnianie informacji o dobrych praktykach włączania. Ważne byłoby również wprowadzenie doradcy edukacyjnego, podobnego do menedżera opieki wprowadzonego w celu wspierania pacjentów z chorobami układu krążenia, cukrzycą, niewydolnością serca. Idea włączenia menedżerów opieki do systemu opieki zdrowotnej opracowana w projekcie Leonard wydaje się być interesująca dla edukacji dzieci z wadami wrodzonymi. Autor pragnie podkreślić znaczenie uruchomienia nowych profesjonalnych doradców edukacyjnych, co pozwoliłoby na zindywidualizowanie planu edukacyjnego i uwzględnienie specyficznych potrzeb ucznia. Indywidualne i podmiotowe podejście w klasie będzie możliwe po odrzuceniu tradycyjnego systemu nauczania i rezygnacji z metody frontalnej. Dopiero wtedy nauczyciel będzie miał możliwość wprowadzenia instrukcji zorientowanej na dziecko oraz umiejętnego i planowego kierowania procesem edukacyjnym ucznia. Konieczne jest oparcie edukacji na różnorodności zjawiska niepełnosprawności, wzmacniając wszystkie strony tego procesu: ucznia, rodzica i nauczyciela.
- Cervinkova H (2013) Nauczanie dla zmiany społecznej. Badania partycypacyjne w działaniach młodych ludzi i etnograficzne badania zaangażowane: A case study. W: Gołębniak B, Kwiatkowska H (eds) Nauczyciele programowo (nie) przygotowani. Wrocław: DSW: 233 – 248.
- Avramidis E, Bayliss P, Burden R (2000) A survey into mainstream teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school in one local education authority. Educational Psychology 2: 191-211.
- Lejzerowicz M, Książkiewicz I (2012) Osoba z niepełnosprawnością a instytucje pomocowe. Wrocław: Gaskor.
- Krueger DW (1984) Psychologiczna rehabilitacja urazów fizycznych i niepełnosprawności. W: Krueger DW (red) Rehabilitation Psychology, Rockville Md. Aspen Systems Corp: 3-13.
- Krzychała S (2007) Ryzyko własnego życia. Indywidualizacja w późnej ponowoczesności. Wrocław: DWSE TWP.
- Nowak-Dziemianowicz M (2013) Narracyjne możliwości pedagogiki a kryzys kultury i edukacji. Forum Oświatowe 3: 35-60.
- Jakubik A (2001) Osobowość homilopatyczna. Zeszyty Naukowe WSSM 3: 53-60.
- Hulek A, Larkowa H (1974) Psychologiczne problemy w rehabilitacji inwalidów. Warszawa: PZWL.
- Bakiera L, Stelter Ż (2010) Wspomaganie rozwoju osób z niepełnosprawnością intelektualną. In: Brzezińska A, Kaczan R, Smoczyńska K (eds) Diagnoza potrzeb i modele pomocy osobom z ograniczeniami funkcjonalnymi. Warszawa: Wydawnictwo Scholar: 143-162.
- Witkowski L (2000) Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H Eriksona, Toruń: Wyd. J Witkowicz.
- Brejnak W (2002) O udany start ucznia w szkole. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji 23: 38-48.
- Baranowska A (2005) Osoby niepełnosprawne w społeczeństwie. Suwałki: Suwalski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach.
- Jakubik A (2001) Osobowość homilopatyczna. Zeszyty Naukowe WSSM 3: 53-60.
- Polscy nauczyciele i dyrektorzy w Międzynarodowym Badaniu Nauczania i Uczenia się TALIS 2013 (2015) Hernik K (red) Warszawa: IBE: 35-36.
- Hłobił A (2015) Indywidualizacja kształcenia szansą na realizację potrzeb i możliwości uczniów. Edukacja Humanistyczna 1: 113-121.
- Lejzerowicz M, Galbarczyk M (2018) Szkoła i indywidualizacja. Edukacja Humanistyczna 1 (38): (w druku).
- Mariga L,McConkey R, Myezwa H (2014) Inclusive Education in Low-Income Countries: A resource book for teacher educators, parent trainers and community development workers. Cape Town: Atlas. Alliance and Disability Innovations Africa: 62-64.
- Ciccone MM, Aquilino A, Cortese F, Scicchitano P, Sassara M, et al. (2010) Feasibility and effectiveness of a disease and care management model in the primary health care system for patients with heart failure and diabetes (Project Leonardo). Vasc Health Risk Manag 6: 297-305.
.