W kontekście finansowania federalnego w Stanach Zjednoczonych przez agencje takie jak National Institutes of Health (NIH) lub National Science Foundation (NSF), główny badacz jest osobą, która bierze bezpośrednią odpowiedzialność za ukończenie finansowanego projektu, kierując badaniami i składając raporty bezpośrednio do agencji finansującej. W przypadku małych projektów (w których uczestniczy od 1 do 5 osób) głównym badaczem jest zazwyczaj osoba, która wymyśliła badanie, natomiast w przypadku większych projektów główny badacz może zostać wybrany przez zespół w celu uzyskania najlepszej strategicznej przewagi dla projektu.
W kontekście badania klinicznego PI może być pracownikiem naukowym pracującym w oparciu o granty z NIH lub innych agencji finansujących, lub może być efektywnie wykonawcą dla firmy farmaceutycznej pracującej nad testowaniem bezpieczeństwa i skuteczności nowych leków.
W 2000 roku w amerykańskich badaniach biomedycznych było 20 458 PI na grantach NIH R01. W 2013 roku liczba ta wzrosła do 21 511. W tym samym czasie wskaźnik sukcesu wnioskodawcy w otrzymaniu grantu R01 spadł z 32% w 2000 r. do 17% w 2013 r.
.