Czaszka składa się z wielu kości, 8 w samej czaszce i 14 w obszarze twarzy. Łączą się one razem, tworząc solidną, kostną jamę, która chroni i podtrzymuje mózg. Miejsca, w których kości łączą się ze sobą nazywane są szwami.
Kości nie są mocno połączone ze sobą po urodzeniu. Pozwala to głowie zmienić kształt, aby ułatwić jej przejście przez kanał rodny. Z czasem do szwów dodaje się minerały i twardnieją one, mocno łącząc ze sobą kości czaszki.
W niemowlęciu przestrzeń, w której łączą się 2 szwy, tworzy pokryte błoną „miękkie miejsce” zwane ciemiączkiem (fontanelle). Ciemiączka umożliwiają wzrost mózgu i czaszki podczas pierwszego roku życia niemowlęcia.
Na czaszce noworodka znajduje się zwykle kilka ciemiączek. Znajdują się one głównie na szczycie, z tyłu i po bokach głowy. Podobnie jak szwy, ciemiączka twardnieją z czasem i stają się zamkniętymi, litymi obszarami kostnymi.
- Ciemiączko z tyłu głowy (ciemiączko tylne) najczęściej zamyka się w wieku 1-2 miesięcy.
- Ciemiączko na szczycie głowy (ciemiączko przednie) najczęściej zamyka się między 7 a 19 miesiącem.
Ciemiączka powinny być jędrne i bardzo lekko zakrzywione do wewnątrz w dotyku. Napięte lub wybrzuszone ciemiączko występuje, gdy płyn gromadzi się w mózgu lub mózg puchnie, powodując zwiększone ciśnienie wewnątrz czaszki.
Gdy niemowlę płacze, leży lub wymiotuje, ciemiączka mogą wyglądać jakby były wybrzuszone. Powinny one jednak wrócić do normy, kiedy niemowlę jest w spokojnej pozycji z głową do góry.