De juiste kettinglengte
Het is echt niet zo moeilijk om de kettinglengte goed te krijgen. Het enige wat u nodig hebt, is een kettingnagel of een kettingslot en u moet weten hoeveel kettingschakels nodig zijn voor een correcte kettinglengte. U kunt een van deze twee methoden gebruiken: Neem uw oude ketting en leg deze naast de nieuwe. Nu weet u precies hoe lang de nieuwe ketting moet zijn en kunt u de schakels die u niet nodig hebt, verwijderen. Maar wat als je een nieuwe fiets bouwt of je hebt geen oude ketting als referentie?
Eén manier om absoluut zeker te zijn is om onze calculator te gebruiken om het exacte aantal benodigde kettingschakels te vinden. Er is echter een truc die u kunt gebruiken als u geen rekenmachine bij de hand hebt. Leg de ketting over het grootste tandwiel en de grootste kettingring en breng de uiteinden naar elkaar toe zonder de ketting door de derailleur te leiden. Tel nog vier kettingschakels bij de lengte op en maak de schakels los die u op dat moment niet nodig hebt. Verbind de twee uiteinden van de nieuwe ketting en voilà: een ketting met de juiste lengte is klaar. Deze methode werkt ook vrij goed op exotische fietstypes (bv. ligfietsen), waar de ketting opnieuw wordt omgelegd.
Volgende bekijken we waarom het zo belangrijk is om een goed passende ketting te hebben, hoe je hem correct monteert en hoe je hem goed onderhoudt.
De fietsketting
De fietsketting is het centrale element voor de aandrijving. Hij bestaat uit afzonderlijke buiten- en binnenplaten die met tapeinden of bouten bij elkaar worden gehouden. De kettingen worden gesmeerd om de beweging van de schakels te verbeteren en ze beter bestand te maken tegen vuil.
Er zijn verschillende standaardtypes die zich in de loop der tijd hebben ontwikkeld. Het belangrijkste om te weten is of een ketting bedoeld is voor derailleurs met 9, 10 of 11 versnellingen. Het getal geeft aan hoeveel versnellingen de derailleur kan schakelen en aan de hand van dat getal zal de ketting breder of smaller moeten zijn.
Er zijn ook verschillende typen kettingen verkrijgbaar voor mountainbikes en racefietsen, die verschillen in gewicht en stabiliteit. Sommige kettingen zijn speciaal geoptimaliseerd voor betere schakelprestaties en kunnen slechts in één bepaalde richting worden gemonteerd.
Kettingring, tandwiel en achtervork
De grootte van deze elementen is de belangrijkste factor voor het berekenen van een kettinglengte. Het is immers logisch te denken dat een langere achtervork ook een langere ketting nodig heeft. Daarnaast moet u rekening houden met het aantal tanden op de grootste kettingring en het grootste tandwiel, omdat de ketting in zo’n configuratie het strakst getrokken zal worden.
Problemen door versleten en verkeerd gezette kettingen
Zwaar versleten kettingen vertragen niet alleen het schakelen, ze zullen ook de kettingringen en het tandwielstel veel sneller doen slijten, waardoor ze vaker vervangen zullen moeten worden. Als de nieuw gemonteerde ketting te lang is, zal hij gaan hangen – wat ook een negatieve invloed zal hebben op de schakelprestaties. Een te korte ketting kan de derailleurhanger en de achterderailleur beschadigen door een te hoge spanning.
Ketting vervangen
Een fietsketting vervangen is geen raketwetenschap. Je hebt alleen het juiste gereedschap nodig – met name een kettingpons. Hiermee kunt u de tapeinden of bouten uit de kettingschakels verwijderen of ze er weer in drukken als u klaar bent. Het gereedschap is ook geweldig voor het inkorten van een ketting tot de juiste lengte. Een fietsstandaard is ook erg handig om het achterwiel te verwijderen, zodat u gemakkelijker een ketting kunt monteren en rechtop kunt staan, wat veel gemakkelijker is voor uw rug. Kettingen met een kettingslot kunnen met een speciale tang worden geopend.
Een ketting van de juiste lengte heeft na montage de juiste spanning. Sommige achterwielophangingen bieden een beetje speling voor de montage van het wiel. Dat stelt u in staat de ketting na montage gemakkelijk aan te spannen. U moet de ketting echter niet steeds opnieuw spannen, want dan slijt hij langzaam, omdat het samenspel met het tandwiel na verloop van tijd niet voldoende blijft.
Fietsketting schoonmaken
Het is raadzaam de ketting regelmatig schoon te maken en te oliën, omdat hij altijd in de buitenlucht ligt en te maken krijgt met weer en wind, vuil, stof, modder en zelfs strooizout. Een echt vuile ketting heeft baat bij een mild sopje of kettingreiniger om het meest hardnekkige vuil te verwijderen. Wees voorzichtig met agressieve vetverwijderaars!
Spoelt u de ketting grondig af met koud water om eventuele resten te verwijderen, haal de ketting door een droge doek en laat hem volledig drogen. Alleen dan zal het smeermiddel zich goed aan de ketting hechten. Vervolgens moet u de kettingolie aanbrengen. Er zijn all-rounder versies en gespecialiseerde smeermiddelen voor natte en droge omstandigheden. Het beste is om er een doek onder te houden zodat er niets op de vloer of de wielen druppelt en natuurlijk: pas op voor de remschijven.
Als de ketting goed gesmeerd is, laat je de ketting ongeveer een half uur rusten. Haal de ketting nogmaals door een pluisvrije doek om overtollig vet kwijt te raken – en voilà, de ketting is (bijna) weer zo goed als nieuw.
Een tuinslang op de ketting richten is niet aan te raden, omdat sommige onderdelen (zoals de derailleur) onder de druk van het water zouden kunnen verschuiven.
De mate van kettingslijtage bepalen
We hadden het al over het feit dat de kettingwielen en kettingringen beschadigd kunnen raken door een versleten ketting. Om nog maar te zwijgen van het traag schakelen. Een zogenaamde kettingmeter helpt u te bepalen of een ketting al dan niet aan vervanging toe is. Een kettingmeter heeft meestal twee kanten: één voor stalen/titanium en één voor aluminium tandwielen en/of kettingringen. Het gebruik is heel eenvoudig: Leg de meter op de ketting; zakt hij helemaal in, dan moet je de ketting zo snel mogelijk vervangen.
Een vuistregel voor het vervangen van een ketting na een bepaald aantal kilometers is lastig, want er zijn echt te veel factoren die bijdragen aan slijtage. Een ketting op een fiets gebruikt de hele winter kan te maken hebben met veel strooizout en zal daarom een stuk sneller slijten – maar met de juiste zorg en onderhoud, kan het waarschijnlijk 1500 tot 2000 mijl met gemak doen.