Toneelschrijver en acteur
Geboren Emmitt Perry, Jr., 13 september 1969, in New Orleans, LA; zoon van Emmitt Perry Sr.
Adressen: Kantoor -Atlanta, GA. Website -http:// www.tylerperry.com.
Carrière
Schrijver en acteur, 1998-; bewerkte, produceerde en regisseerde Madea’s Family Reunion, 2002, en Madea’s Class Reunion, 2003. Bewerkte en produceerde de film Diary of a Mad Black Woman, 2005.
Kanttekeningen
Tyler Perry, door Marcia A. Cole van de New York Times “een toneelschrijver met een Midas touch voor een ongeremde stadskomedie” genoemd, kwam onder de aandacht van critici in de hele Verenigde Staten toen van zijn toneelstuk Diary of a Mad Black Woman een populaire film werd gemaakt. Perry was toneelschrijver geworden toen alle kansen tegen hem waren. Hij verhief zichzelf boven een gewelddadig verleden en volgde zijn dromen met onwrikbare vastberadenheid. In 2005 was hij miljonair en een veelgevraagd schrijver, acteur, regisseur en producent.
Perry werd geboren in New Orleans, Louisiana, op 13 september 1969. Hij was een middelste kind, met twee oudere zussen en een jonger broertje. Volgens Margena A. Christian in Jet: “Hij zegt dat hij als kind jarenlang is misbruikt door zijn vader ‘wiens antwoord op alles was om het uit je te slaan’.
Perry zegt dat hij na afranselingen ‘naar plaatsen in zijn gedachten’ zou gaan.” Op een gegeven moment kon Perry er niet meer tegen en probeerde hij zelfmoord te plegen door zijn polsen door te snijden, een actie die hij een schreeuw om aandacht heeft genoemd. “Ik was vrij jong en totaal gefrustreerd,” vertelde hij Christian. Na het incident keek hij toevallig naar de Oprah Winfrey Show en hoorde hij hoe je soms je problemen in het leven kon verwerken door ze op te schrijven – een vorm van loslaten die zeer louterend en therapeutisch kon zijn. Perry probeerde het en ontdekte dat hij het niet alleen leuk vond, maar dat hij er ook goed in was. Zijn eerste geschriften waren in de vorm van brieven aan zichzelf. Door deze brieven kwam hij in het reine met zijn kindertijd en bracht hij zichzelf zelfs op het punt dat hij zijn vader kon vergeven voor al het leed dat hij Perry’s familie had aangedaan. Perry werd door Zondra Hughes in Ebony geciteerd toen zij zei: “De dingen die ik als kind meemaakte waren afschuwelijk. En ik nam dat mee in mijn volwassen leven. Ik had geen catharsis voor de pijn uit mijn kindertijd, de meesten van ons hebben dat niet, en totdat ik leerde hoe ik die mensen kon vergeven en het los kon laten, was ik ongelukkig.” Met een nieuw gevonden vaardigheid en een positievere instelling was Perry klaar om zijn toekomst aan te pakken.
Hij schreef de musical I Know I’ve Been Changed op basis van die brieven die hij in zijn dagboek aan zichzelf had geschreven. Volgens de website van Tyler Perry: “Omdat hij al zijn eieren in één mand had gestopt, zou Tyler uiteindelijk dakloos worden bij een of meer gelegenheden in de volgende zes jaar.” Maar ondanks alles hield Perry de moed erin door zijn geloof en zijn schijnbaar eindeloze geloof dat alles uiteindelijk goed zou komen. Op een gegeven moment had hij 12.000 dollar gespaard en een theater gehuurd om zijn show op te voeren. Er was veel moed voor nodig om alles wat hij had in te zetten voor een toneelstuk dat niet gegarandeerd succesvol zou zijn, maar Perry had een droom en hij dacht dat als hij daarin zou slagen, hij alles zou moeten geven voor zijn onderneming. Helaas betaalde de gok zich niet uit, en I Know I’ve Been Changed mislukte vreselijk. Slechts 30 mensen kwamen het eerste weekend opdagen om het stuk te zien. Maar Perry was nog niet klaar om het op te geven. Zes jaar lang deed hij allerlei klusjes om de show draaiende te houden, terwijl hij soms op straat leefde omdat hij de huur niet kon betalen.
Het toneelstuk bleef het echter slecht doen, ondanks alle moeite die Perry ervoor deed. Hij begon er net aan te denken om te stoppen en de hele schrijverscarrière op te geven, toen hij besloot om nog een laatste show te doen, zodat hij kon zeggen dat hij het echt had geprobeerd. Het stuk ging in première in het House of Blues in Atlanta, Georgia, in de zomer van 1998 en verkocht acht keer op rij uit. Twee weken later verhuisde het stuk naar het Fox Theater in dezelfde stad, waar het ook bleef uitverkopen – dit keer in een veel grotere arena, aangezien het Fox-theater ongeveer 4.000 zitplaatsen had. Perry was verbijsterd. En dat was niet het einde van het succes van de show. I Know I’ve Been Changed bracht een paar miljoen dollar op. Het bracht ook de wereld van het Afro-Amerikaanse theater in een gunstiger daglicht bij zowel theaterbezoekers als critici. Ooit bekend onder de nogal denigrerende term “Chitlin Circuit”, begon het Afro-Amerikaanse theater “stedelijk theater” te heten, iets waar Perry en zijn stuk veel mee te maken hadden.
Perry begon berichten te ontvangen van vele fans van het stuk die schreven dat zijn show hun leven had veranderd, hen had aangemoedigd om problemen met hun verleden en andere leden van hun familie onder ogen te zien, en had geholpen bij het genezingsproces. Het stuk ging op tournee voor het seizoen 1998-1999 naar steden als Washington D.C., New York, Chicago, Philadelphia, Miami, en Dallas. Op alle locaties werd de show gespeeld voor uitverkochte zalen. Perry was een begrip aan het worden in Afro-Amerikaanse gemeenschappen in het hele land.
Het succes van Perry’s eerste stuk opende de deuren naar een geheel nieuwe wereld, die Perry maar al te graag wilde betreden. Bisschop T.D. Jakes kwam naar een van de voorstellingen in Dallas en nodigde Perry direct daarna uit om betrokken te raken bij het toneelstuk Woman, Thou Art Loosed. een project waar Jakes aan had gewerkt en waar hij iemand voor zocht om mee te helpen. Perry stemde toe, zolang hij het stuk mocht herschrijven, produceren en regisseren, niet om arrogante redenen, maar omdat hij geleerd had op die manier te werken. Jakes gaf hem groen licht; toen de show in 1999 in première ging, werd het een groot succes. Het bracht meer dan 5 miljoen dollar op in slechts vijf maanden.
In 2000 opende Perry het toneelstuk I Can Do Bad All By Myself. Tegen die tijd garandeerde Perry’s naam op een toneelstuk dat het goed zou verkopen op bepaalde markten en dit stuk opende met lovende kritieken en uitverkochte shows in New York, Washington D.C., Memphis, Chicago, Atlanta, en New Orleans. Perry speelde een van de rollen, een personage genaamd Madea Simmons, zelf. Madea was een 68-jarige grootmoeder met een grote mond en een meer dan levensgrote persoonlijkheid die het publiek hilarisch vond. In 2001 werd Perry voor deze rol genomineerd voor de Helen Hayes Award for Outstanding Lead Actor.
Vervolgens werkte hij aan een andere musical met Jakes die Behind Closed Doors heette. Het was de eerste Broadway gospel show in zijn soort, en het had evenveel succes als Woman, Thou Art Loosed. Perry werd genomineerd voor een NAACP Theatre Award voor zijn productie van de musical.
Vervolgens werkte hij aan het toneelstuk Diary of a Mad Black Woman, dat in januari 2001 in New Orleans voor een volle zaal opende. Een van de dingen die anders was aan deze productie was dat het einde van het stuk veranderde; hoe het eindigde hing af van de avond waarop het stuk te zien was. Het was een interessant idee en een waar het publiek van hield. Het stuk ging over Helen wier echtgenoot haar vlak voor hun 18de huwelijksverjaardag uit hun huis schopte, zodat zijn oude minnares en hun kind er konden intrekken. Het Madea-personage kwam ook in dit stuk voor, en opnieuw nam Perry de rol voor het stuk op zich.
In 2002, toen het publiek meer Madea wilde zien, schreef Perry het toneelstuk Madea’s Family Reunion, waarin ze de rol weer op zich nam en door het hele land toerde. Het personage en haar toneelstukken waren zo populair dat Perry in 2003 Madea’s Class Reunion schreef.
Het was echter in 2005 dat Perry zijn voet tussen de deur kreeg in Hollywood. Perry’s script voor Diary of a Mad Black Woman werd aangekocht voor een film die in februari van dat jaar werd uitgebracht. De film, die door Gregory Kirschling van Entertainment Weekly “een mix van brede komedie, soapy drama, sociaal commentaar en serieus spiritualisme” werd genoemd, was een hit. Hij bracht 22 miljoen dollar op in de Verenigde Staten en Canada tijdens het openingsweekend. Aan de kassa versloeg de film zelfs films als de romantische komedie Hitch van Will Smith en de horrorfilm Cursed, waarvan analisten hadden gedacht dat ze beide de markt zouden veroveren. De film maakte Perry van een bekende figuur in de Afro-Amerikaanse gemeenschap tot een toneelschrijver die bekend is bij alle etnische groepen.
Ook in 2005 opende Perry een nieuw toneelstuk: A Jazz Man’s Blues. Het stuk is het verhaal van een mannelijke jazz-zanger die verliefd wordt op een vrouw die een beter leven wil dan de muzikant haar kan geven. Het speelt zich af in New Orleans in 1947.
Omdat er zoveel vraag was naar Madea, vroegen uitgevers Perry in 2005 om een boek te schrijven vanuit Madea’s perspectief. Het voorgestelde boek zou komisch advies geven aan Afro-Amerikaanse vrouwen. Het zou in 2006 verschijnen en getiteld zijn Don’t Make a Black Woman Take Off Her Earrings: Madea’s ongeremde commentaar op liefde en het leven.
Op de vraag waarom Perry’s werk zo succesvol is, zegt de toneelschrijver altijd dat het te maken heeft met een niet-traditionele benadering van het vertellen van verhalen. “Ik was nooit geïnteresseerd in het leren van de ‘traditionele’ manier om een toneelstuk in elkaar te zetten, omdat ik het gevoel had dat dat zou wegnemen van de echtheid die te vinden is in stedelijke theaters…. Mensen die de formaliteiten van het theater begrijpen, worden overvallen door mijn toneelstukken omdat ze alle regels breken,” vertelde hij aan de New York Times ‘ Cole. Hoe dan ook, Perry weet zeker hoe hij contact moet maken met zijn publiek; ze houden van zijn eerlijkheid en humor.
Met al het succes van zijn toneelstukken en films is het onnodig te zeggen dat Perry niet langer dakloos is. Hij liet een huis bouwen in Georgia dat de wereld laat zien dat alles mogelijk is als je maar groot genoeg droomt, volhoudt en erop vertrouwt dat God voorziet. “Ik wilde dat dit huis groot zou zijn. Ik wilde een statement maken, niet op een grootse of opschepperige manier, maar om mensen te laten weten wat God kan doen als je gelooft. Het maakt me niet uit hoe laag je gaat, er is een tegenovergestelde van laag, en zo laag als ik ging wilde ik nog veel hoger gaan. En als er een tegenpool is van dakloosheid, dan wilde ik die vinden,” vertelde Perry aan Ebony ’s Hughes.
In maart 2005 hadden Perry’s stukken meer dan 75 miljoen dollar opgebracht aan kaartjes en dvd-verkoop. De Internet Movie Database citeerde Perry met de woorden: “Ik ken mijn publiek, en dat zijn geen mensen waar de studio’s iets van weten.” Als de verkoopcijfers een indicatie zijn, lijkt deze uitspraak waar te zijn. En net zo waar is dat het publiek in het hele land wacht om te zien wat Perry hierna gaat doen.
Geselecteerde geschriften
Voordrachten
I Know I’ve Been Changed, 1998.
Woman Thou Art Loosed, 1999.
Dagboek van een gekke zwarte vrouw, 2001.
Madea’s Family Reunion, 2002.
Madea’s Class Reunion, 2003.
A Jazz Man’s Blues, 2005.
Schreef ook Madea Goes to Jail, I Can Do Bad All By Myself, Why Did I Get Married, Behind Closed Doors, en Meet The Browns.
Bronnen
Boeken
Who’s Who Among African Americans, 18e ed., Gale, 2005.
Periodieken
Black Enterprise, maart 2001, p. 113.
Buffalo News (New York), 6 maart 2005, p. G1.
Ebony, januari 2004, p. 86.
Entertainment Weekly, 11 maart 2005, p. 12; 29 april 2005, p. 152; 24 juni 2005, p. 149.
Jet, 1 december 2003, blz. 60.
New York Times, 5 mei 2003, p. E3.
People, 9 augustus 2004, p. 101-02.
Publishers Weekly, 21 maart 2005, p. 12.
Star-Ledger (Newark, NJ), 9 maart 2005, blz. 32.
Variety, 28 februari 2005, p. 56; 18 april 2005, p. 2.
Online
“Tyler Perry,” Internet Movie Database, http:// www.imdb.com (10 september 2005).
Tyler Perry Online, http://www.tylerperry.com (10 september 2005).
– Catherine Victoria Donaldson