De Romeinse architectuur nam het over waar de bouwers uit het oude Griekenland ophielden na de ondergang van de Griekse beschaving. Maar in tegenstelling tot hun voorgangers legden de Romeinen veel meer de nadruk op het praktische aspect van hun architectonische ontwerpen. Dit was een grote afwijking van de hedendaagse praktijken die altijd de nadruk hadden gelegd op het uiterlijke ontwerp en de esthetische aantrekkingskracht van een bouwwerk. De Grieken, Perzen en Egyptenaren voor hen creëerden vele monumentale bouwwerken, maar hun pracht en praal bleef beperkt tot de buitenkant. Met de ontdekking van beton, bogen en andere technische hoogstandjes tijdens het oude Romeinse tijdperk, konden Romeinse bouwers nu majestueuze bouwwerken bouwen met interieurs die voorheen onpraktisch of onmogelijk werden geacht. Hier volgt een lijst van de top 10 meest magnifieke Romeinse bouwwerken uit de oudheid die de ingenieurskunst van de Romeinen weerspiegelen:
Boog van Septimius Severus
Deze monumentale boog werd in 203 na Christus gebouwd als erkenning voor de ongekende Romeinse overwinningen op de Parthen in de laatste jaren van de tweede eeuw. Het was onder het bewind van Septimius Severus dat Rome met succes een woedende burgeroorlog tussen zijn buurlanden kon onderdrukken. Maar de kers op de taart kwam toen hij onmiddellijk de oorlog verklaarde aan het Parthische Rijk en de Parthen op de knieën dwong. Als erkenning voor zijn prestaties liet de Romeinse Senaat bij zijn terugkeer in Rome een van de mooist versierde triomfbogen oprichten.
Oorspronkelijk had het een bronzen vergulde inscriptie als eerbetoon aan Septimius en zijn twee zonen Caracalla en Geta omdat zij de Romeinse Republiek hadden hersteld en uitgebreid. Het was een naar alle maatstaven uniek triomfmonument in het hedendaagse Rome. Zelfs nu nog, ondanks zware beschadigingen, staat het als een blijvende herinnering aan de eens zo flamboyante Romeinse Republiek.
Tempels van Baalbek
Een belangrijke attractie en een opmerkelijke archeologische vindplaats in het huidige Libanon, wordt Baalbek beschouwd als een van de meest spectaculaire wonderen van de antieke wereld. Het is ook een van de grootste, meest prestigieuze en best bewaarde Romeinse tempels die in het oude Romeinse tijdperk zijn gebouwd. De eerste tempel van Baalbek werd gebouwd in de eerste eeuw v. Chr. en in de daaropvolgende 200 jaar bouwden de Romeinen er nog drie, elk gewijd aan de goden Jupiter, Bacchus en Venus.
De grootste tempel onder hen was de Tempel van Jupiter, die 54 enorme granieten zuilen telde, elk ongeveer 21 meter (70 voet) hoog. Hoewel er vandaag de dag nog maar zes van deze zuilen over zijn, is hun omvang alleen al voldoende om de majesteit van de tempels van Baalbek te laten zien. Na de val van Rome hadden de tempels van Baalbek te lijden onder diefstal, oorlog en natuurrampen, maar tot op de dag van vandaag zijn ze in staat om de aura van grootsheid op te roepen, met duizenden mensen die elk jaar de beroemde tempels van Baalbek bezoeken.
Bibliotheek van Celsus
De bibliotheek van Celsus, genoemd naar de beroemde voormalige gouverneur van de stad Efeze, was eigenlijk een monumentale graftombe gewijd aan Gaius Julius Celsus Polemaeanus. Dit verbazingwekkend stuk Romeinse architectuur werd gebouwd in opdracht van Celsus’ zoon Galius Julius Aquila. Het was ook een populaire opslagplaats voor belangrijke documenten en op het hoogtepunt van zijn gebruik herbergde de Bibliotheek van Celsus meer dan 12.000 verschillende rollen.
Het had prachtig gebeeldhouwde interieurs en even betoverende architectonische ontwerpen aan de buitenkant, waardoor het een van de meest indrukwekkende gebouwen in het oude Romeinse Rijk was. De architectuur van de bibliotheek doet typisch denken aan de bouwstijl die populair was tijdens het bewind van keizer Hadrianus. De hele structuur wordt ondersteund door een podium van negen treden met een lengte van 21 meter. De overgebleven gevel van het gebouw heeft zijn verbazingwekkende versieringen en reliëf houtsnijwerk behouden, die alleen maar bijdragen aan de grootsheid van het bouwwerk.
Pont du Gard
De Pont du Gard, letterlijk de brug over het Gard, is een van de weinige overgebleven aquaducten die tijdens het Romeinse Rijk werden gebouwd. Het ligt in het huidige Zuid-Frankrijk en werd gebouwd ergens in het midden van de eerste eeuw na Christus. Dit aquaduct werd gebouwd zonder gebruik te maken van mortel; Romeinse ingenieurs bouwden dit drie verdiepingen tellende meesterwerk door massieve blokken van precies gesneden stenen in elkaar te passen. Deze enorme blokken steen wogen tot zes ton per stuk, en de brug zelf was op het hoogste punt 360 meter lang.
De Pont du Gard was een spil in een aquaduct dat zich over 50 kilometer uitstrekte. Het succes van dit wonderbaarlijke bouwwerk was essentieel voor het functioneren van het hele aquaduct, omdat het de stad Nîmes van water voorzag. Uiteindelijk hebben de Romeinse ingenieurs een opmerkelijk staaltje van hedendaagse techniek en hydraulica tot een goed einde gebracht. De Pont du Gard is in de Middeleeuwen, tot in de 18e eeuw, als gewone brug gebruikt.
Aquaduct van Segovia
Het Aquaduct van Segovia, gelegen op het Iberisch schiereiland, heeft tot op de dag van vandaag zijn structurele integriteit behouden en is daarmee een van de best bewaarde architectonische stukken uit het oude Rome. Het werd rond 50 na Christus gebouwd om de aanvoer van drinkwater uit de rivier de Frio naar de stad Segovia te vergemakkelijken. Bij de voltooiing was het een ongekende 16 km lange structuur, gebouwd met behulp van ongeveer 24.000 reusachtige blokken graniet.
Net als de Pont du Gard bouwden Romeinse ingenieurs de hele structuur zonder enige mortel. Met 165 bogen, die allemaal meer dan 9 meter hoog zijn, is dit architectonische fenomeen al eeuwenlang een symbool van Segovia. Het aquaduct moest in de 15e en 16e eeuw na jaren van gebruik en structurele verwaarlozing een lange periode van wederopbouw doorstaan. In de jaren zeventig en negentig van de vorige eeuw werden dringend noodzakelijke conserveringsmaatregelen genomen om het monument en zijn glorie te behouden.
Maison Carrée
Maison Carrée is de enige tempel die in de tijd van het oude Rome is gebouwd en die tot op heden volledig bewaard is gebleven. Dit wonder van Romeinse bouwkunst werd rond 16 v.C. in de stad Nîmes gebouwd. Maison Carrée is een architecturaal juweeltje dat 15 meter hoog is en 26 meter lang is. Het werd gebouwd door de Romeinse generaal Marcus Vipanius Agrippa ter nagedachtenis van zijn twee jonggestorven zonen. Met de dreigende val van het Romeinse Rijk in het verschiet, kreeg Maison Carrée een nieuw leven toen het in de vierde eeuw werd omgebouwd tot een christelijke kerk.
Dit besluit behoedde deze majestueuze tempel voor de verwaarlozing en vernietiging waarmee veel andere Romeinse monumenten en monumenten te maken kregen. Sindsdien is het gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals een stadhuis, stal en opslagplaats. Tegenwoordig is het een museum.
Diocletianuspaleis
Dit prachtige gebouw werd gebouwd door de beroemde Romeinse keizer Diocletianus ter voorbereiding op zijn pensionering. Diocletianus was de eerste Romeinse keizer die zich vrijwillig terugtrok uit zijn functie, omdat zijn gezondheid achteruitging. Na zijn pensionering op 1 mei 305 na Chr. bracht hij een rustig leven door in dit majestueuze paleis.
Het paleis strekt zich uit van oost naar west over een lengte van 215 meter en de muren zijn ongeveer 26 meter hoog. In een tijd waarin de Romeinse beschaving zich in de overgang van het klassieke naar het middeleeuwse tijdperk bevond, waren de architecten in staat verschillende bouwstijlen die door de eeuwen heen waren gebruikt, te integreren. Het hielp ook dat de christenen het paleis in de Middeleeuwen als kathedraal gebruikten, waardoor de structurele integriteit gedurende de hele middeleeuwse periode bewaard bleef. Tegenwoordig is het paleis van Diocletianus een van de populairste archeologische bezienswaardigheden in Kroatië, en tevens werelderfgoed verklaard door UNESCO.
Amphitheater, Nîmes
Toen dit beroemde amphitheater in de stad Nîmes werd gebouwd, stond de stad bekend onder de naam Nemausus. Vanaf ongeveer 20 v. Chr. begon Augustus de stad te bevolken en haar een structuur te geven die meer leek op een typisch Romeinse staat. De stad kreeg een aantal prachtige gebouwen, een ommuring, meer dan 200 hectare grond en een majestueus theater in het hart. Dit verbazingwekkend grote theater, beter bekend als de Arena van Nîmes, had een capaciteit van ongeveer 24.000 zitplaatsen, waardoor het een van de grootste amfitheaters in Gallië was.
Het was zo groot dat er tijdens de Middeleeuwen een klein versterkt paleis in werd gebouwd. Later, ergens rond 1863, werd de arena verbouwd tot een enorme arena. Tot op de dag van vandaag worden er jaarlijkse stierengevechten gehouden.
Pantheon
Het Pantheon is misschien wel het best bewaarde architectonische wonder uit de oude Romeinse tijd. In tegenstelling tot veel andere hedendaagse Romeinse tempels die bijna altijd aan bepaalde Romeinse godheden waren gewijd, was het Pantheon een tempel voor alle Romeinse goden. De bouw van deze tempel werd voltooid in 125 na Chr. tijdens de heerschappij van Hadrianus.
Het Pantheon heeft een groot rond portiek dat uitkomt op een rotunda. De rotunda wordt overdekt door een majestueuze koepel die een geheel nieuwe dimensie aan zijn grootsheid toevoegt. De enorme omvang van deze koepel is een blijvende getuigenis van de vaardigheden van de Romeinse architecten en ingenieurs uit de oudheid. Het feit dat dit verbazingwekkende staaltje ingenieurskunst tot op de dag van vandaag overeind staat en 2000 jaar corrosie en natuurrampen heeft overleefd, spreekt boekdelen over de bouwkwaliteit ervan.
Romeins Colosseum
Toen het beroemde amfitheater, het Colosseum, in het oude Rome werd gebouwd, had het een oppervlakte van 189 bij 159 meter (620 bij 523 voet), waarmee het het grootste amfitheater van die tijd was. Met de bouw van het Colosseum, het grootste en populairste antieke Romeinse monument, werd begonnen tijdens het bewind van keizer Vespasianus in 72 na Christus. Tegen de tijd dat het door zijn zoon Titus in 80 n. Chr. werd voltooid, was een nog nooit eerder vertoond amfitheater met een capaciteit van meer dan 50.000 zitplaatsen klaar voor gebruik.
Het kon zulke grote aantallen toeschouwers herbergen dat er wel 80 verschillende ingangen werden geïnstalleerd. Er wordt gezegd dat de openingsceremonie – het grootste van alle spektakels – ongeveer 100 dagen heeft geduurd. In die tijd vochten ongeveer 5.000 dieren en 2.000 gladiatoren zich dood in een ongekende extravaganza van gladiatoren- en bestiariusgevechten.
Zie ook:
- Top 10 Beroemde Romeinse Gladiatoren
- Top 10 Romeinse uitvindingen
Conclusie
In veel opzichten verschilt de oude Romeinse architectuur sterk van de gebouwen en monumenten van het oude Griekenland en Egypte. Natuurlijk was de Romeinse architectuur even groots in termen van schaal en grootsheid, maar ze was ook veel praktischer in vergelijking met eerdere architectonische ontwerpen. Met de komst van Romeins beton, bogen en andere ingenieuze bouwkundige ideeën, waren de oude Romeinen in staat hun architectuur naar nieuwe hoogten te brengen. We hoeven alleen maar te kijken naar monumenten als het Colosseum, het Pantheon en de spectaculaire aquaducten die een paar millennia hebben overleefd om te zien hoe goed deze bouwwerken gebouwd waren.