De aanval kwam uit het niets en de pijn was ondraaglijk. Toen ik op een ochtend uit bed stapte, zette ik mijn voeten op de grond – en sprong halsoverkop in de dekenkist. Mijn rechter grote teen voelde aan alsof hij door een hooivork werd gespiest. Toen ik weer op het bed stond, zag ik dat de teen en het gewricht waren opgezwollen met een helderrode glans en pijnlijk aanvoelden. Zwaar mank (mijn vrouw moest me steunen toen ik me aankleedde), slaagde ik er met enige moeite in mijn voet in een pantoffel te krijgen.
Mijn huisarts stelde jicht vast. Zoals veel mensen associeerde ik het met Hendrik VIII en een rijk leven. Niet helemaal. Jicht – dat plotseling optreedt, na een paar uur en vaak ’s nachts – wordt bepaald door hoe goed het lichaam de afbraak en uitscheiding via de nieren van DNA-eiwitten, ook wel purines genoemd, onder controle heeft. Als het dit niet onder controle heeft, worden de purines afgebroken en ontstaat er meer urinezuur dan normaal. Dit hoopt zich op en vormt kristallen, die zich in een gewricht ophopen en ontstekingen en acute pijn veroorzaken.
Zo veel als een op de 100 mensen krijgt hier ooit mee te maken, oplopend tot vijf op de 100 voor mannen van 65 jaar en ouder. En nu mensen langer leven, zullen deze cijfers waarschijnlijk stijgen. Het is een ziekte die vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen, die doorgaans lagere urinezuurgehaltes in hun bloed hebben. Het is ook een aandoening die steeds terugkomt. Volgens de British Medical Association krijgt ongeveer 60% van de jichtpatiënten binnen een jaar een tweede aanval, meer dan 75% binnen twee jaar en meer dan 80% binnen drie jaar. “Voorvallen van jicht nemen toe en vormen de meest acute ontsteking bij 1-2% van de mannen in de westerse wereld,” zegt Dr Ian Rowe, een consultant reumatoloog.
Een van de moeilijke aspecten van de ziekte voor mij is de veronderstelling dat deze wordt veroorzaakt door een rijk leven. Noem jicht en mensen gaan er automatisch van uit dat je je volpropt met rijk voedsel en evenveel drinkt als je drinkt. Als ik na een lijdensweg naar de plaatselijke winkel het jicht-woord noem, word ik begroet met een glimlach en woorden in de trant van: “Te veel van het goede leven, hè? Je houdt van je eten en drinken, hè?”
Het is waar dat de richtlijnen van de huisarts je adviseren rekening te houden met dieet en levensstijl: een gematigde, of bijna geen, consumptie van purinerijk voedsel – rood vlees, lever, niertjes, schelpdieren – wordt aanbevolen; en in plaats van rode wijn, stouts en sterke drank, kreeg ik te horen dat ik het bij een verstandige inname van witte wijn en pils moest houden. Rowe zegt: “Een gezonde levensstijl is belangrijk. Dat betekent minder alcohol en purinerijk voedsel en geen eiwitrijk of crashdieet.”
Dus ik kon het niet helpen me af te vragen of die occasionele hamburger en fles rode wijn eigenlijk mijn ondergang waren geweest. Maar Richard Hull, reumatoloog in het Queen Alexandria ziekenhuis in Portsmouth, zegt van niet. “Als mijn patiënten hun medicijnen goed innemen, leg ik niet te veel nadruk op hun eetgewoonten,” zegt hij.
“Dieet heeft slechts invloed op maximaal 10% van de purines, maar natuurlijk is matiging verstandig. Wat betreft de voordelen van het drinken van witte wijn, dit is een oude wijven verhaal. Meer dan de aanbevolen hoeveelheid alcohol consumeren veroorzaakt uitdroging, waardoor de kans op een jichtaanval toeneemt.” Maar de aandoening is ook gerelateerd aan diabetes, nieraandoeningen, overgewicht en medicijnen zoals diuretica, of watertabletten, voor hoge bloeddruk.
Zelfs als je een behandeling krijgt – meestal ontstekingsremmende medicijnen – duurt het ongeveer een week tot 10 dagen voordat die werken, en gedurende die tijd kan de pijn zeer invaliderend zijn: je voet optillen om hem op de bank te laten rusten, kan pijnlijke steken veroorzaken. Het preventieve middel, allopurinol, kan alleen worden toegediend als de aandoening tot rust is gekomen, en moet voor de rest van je leven worden ingenomen, net als het onlangs goedgekeurde middel, febuxostat.
Sinds de eerste aanval vier jaar geleden is mijn jicht jaarlijks teruggekomen en heeft me veertien dagen gezelschap gehouden. Ik houd mijn ontstekingsremmende tabletten altijd bij de hand, want ondanks mijn inspanningen kan ik niet uitsluiten dat ik ’s nachts weer een aanval krijg.
{{topLeft}}
{{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{#paragraphs}}
{.}}
{{/paragraphs}}{{highlightedText}}
Onderwerpen
- Gezondheid &welzijn
- features
- Deel op Facebook
- Delen op Twitter
- Delen via e-mail
- Delen op LinkedIn
- Delen op Pinterest
- Delen op WhatsApp
- Delen op Messenger