(CNN) Sean Connery, de Schotse acteur wiens vijf decennia durende filmcarrière werd gedomineerd door de rol van James Bond, is overleden op 90-jarige leeftijd, volgens zijn publicist.
De acteur “stierf vredig in zijn slaap,” zei publiciste Nancy Seltzer zaterdag in een verklaring.
“Zijn vrouw Micheline en zijn twee zonen, Jason en Stephane hebben bevestigd dat hij vredig in zijn slaap is overleden, omringd door familie. Er zal een besloten ceremonie worden gehouden, gevolgd door een herdenking die nog moet worden gepland zodra het virus is afgelopen,” aldus de verklaring.
Connery, die in 2000 werd geridderd voor zijn bijdrage aan de kunsten, speelde de Britse spion in zeven films, te beginnen met “Dr. No” in 1962, de eerste van de Bond-films.
Hij was natuurlijk niet alleen Bond. Connery speelde in 1964 in een Alfred Hitchcock film, Marnie, tegenover Tippi Hedren; maakte deel uit van de all-star cast in “Murder on the Orient Express” uit 1974; speelde de vader van Indiana Jones in “Indiana Jones and the Last Crusade” uit 1989; en won een Academy Award voor beste bijrol voor zijn optreden als Chicago agent Jim Malone in de film “The Untouchables” uit 1987.”
Maar zoals zoveel personages in de Bond-films, kon hij nooit helemaal ontsnappen aan 007. Hij gaf de rol twee keer op voordat hij uiteindelijk zijn betrokkenheid beëindigde met “Never Say Never Again” uit 1983.
James Bond-producenten Michael G. Wilson en Barbara Broccoli zeiden dat ze “verwoest” waren door het nieuws van Connery’s dood in een verklaring geplaatst op het officiële 007 Twitter-account.
“Hij was en zal altijd worden herinnerd als de originele James Bond wiens onuitwisbare entree in de filmgeschiedenis begon toen hij die onvergetelijke woorden aankondigde: “De naam is Bond…. James Bond” – hij zorgde voor een revolutie in de wereld met zijn scherpzinnige en geestige vertolking van de sexy en charismatische geheim agent,” aldus de producenten.
“Hij is ongetwijfeld voor een groot deel verantwoordelijk voor het succes van de filmreeks en we zullen hem voor altijd dankbaar zijn.”
De Schotse minister-president Nicola Sturgeon zei dat ze “geschokt” was door de dood van Connery.
“Onze natie rouwt vandaag om een van haar meest geliefde zonen,” zei ze in een verklaring. “Sean werd geboren in een arbeidersgezin in Edinburgh en werd door talent en keihard werken een filmicoon en een van ’s werelds meest gewaardeerde acteurs.”
Sturgeon bracht ook hulde aan Connery als “een patriottische en trotse Schot,” en zei dat het een voorrecht was hem gekend te hebben. “Hij was een levenslange voorstander van een onafhankelijk Schotland en degenen onder ons die dat geloof delen, zijn hem veel dank verschuldigd,” zei ze.
Acteur Daniel Craig, de meest recente Bond, zei dat Connery “een tijdperk en een stijl had gedefinieerd” en een van de ware groten van de cinema was.
“De humor en charme die hij op het scherm uitbeeldde, kon worden gemeten in megawatts; hij hielp de moderne blockbuster te creëren. Hij zal acteurs en filmmakers nog jaren blijven beïnvloeden”, aldus Craig in een verklaring die werd gedeeld door het officiële 007 Twitter-account.
Acteur Hugh Jackman twitterde: “Ik groeide op met #SeanConnery als idool. Een legende op het scherm, en daarbuiten. Rest In Peace.”
Britains Pinewood Studios, waar de Bondfilms worden opgenomen, tweette: “Herinneringen aan deze uitmuntende acteur en zijn onvergetelijke belichaming van superspion James Bond zullen voor altijd gekoesterd worden op Pinewood.”
Bond image
Connery’s roem als de onstuimige spion Bond bleek soms een tweesnijdend zwaard.
Zelfs in 1965, vlak voor de première van “Thunderball” — de vierde Bond-film — corrigeerde Connery een Playboy-interviewer testamentisch over zorgen over typecasting.
“Laat me je dit even rechtzetten. Het probleem in dit soort interviews is om over te brengen, zonder je kont te breken, dat je niet Bond bent, dat je redelijk goed functioneerde voor Bond en dat je redelijk goed gaat functioneren na Bond,” zei hij. “Er zijn veel dingen die ik vóór Bond deed – zoals klassiekers spelen op het toneel – die niet in de publiciteit lijken te komen. Dus zie je, dit Bond-imago is in zekere zin een probleem en een beetje vervelend, maar je moet er maar mee leven.”
In het algemeen leed hij niet graag onder de filmindustrie. Hij maakte zijn laatste film, “The League of Extraordinary Gentlemen,” in 2003 en noemde het een carrière op 73-jarige leeftijd.
Als er een rol was waar hij altijd trots op was, werd die overgebracht in de titel van zijn memoires uit 2008, “Being a Scot.” Connery was een groot voorstander van zijn geboorteland Schotland — ondanks dat hij op de Bahama’s woonde — en een vocale voorstander van Schotse onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk.
Hij had een tatoeage met de simpele tekst: “Scotland For Ever” en overwoog nooit zijn veelgeparodieerde braam te laten vallen, zelfs niet als hij Russen, Ieren, Egyptenaren of Amerikanen speelde.
“Drama wordt overgebracht met emotie, en het is het beste om in plaats daarvan tijd te besteden aan het zoeken naar die emotie – die internationaal is -,” vertelde Connery aan de Britse editie van GQ. “Bovendien denk ik dat iedereen een bepaalde muzikaliteit in zijn eigen taal heeft.”
Zijn botheid kon hem ook in de problemen brengen en sommige van zijn standpunten waren problematisch.
In 1965, in antwoord op een vraag over zijn Bond-karakter dat vrouwen slaat, zei hij tegen Playboy magazine dat hij niet “dacht dat er iets bijzonder verkeerds was aan het slaan van een vrouw — hoewel ik het niet aanraad om het op dezelfde manier te doen als je een man zou slaan. Een openhandse klap is gerechtvaardigd — als alle andere alternatieven falen en er genoeg waarschuwingen zijn geweest.”
Hij bleef bij die opmerkingen in een interview uit 1987 met Barbara Walters, een perspectief dat een nieuwe toon kreeg in 2006, toen Connery’s eerste vrouw, Cilento, in een autobiografie schreef dat hij haar had geslagen tijdens een incident in 1965 in Spanje.
Ruggedly handsome
Hij werd in 1930 geboren als Thomas Sean Connery uit arbeidersouders in Edinburgh, Schotland, en ging tijdens de Tweede Wereldoorlog op 13-jarige leeftijd van school.
“De oorlog was aan de gang, dus mijn hele onderwijstijd was een veeg uit de pan,” vertelde hij aan Rolling Stone in een interview uit 1983. “Ik had helemaal geen kwalificaties voor welke baan dan ook, en de werkloosheid is sowieso altijd erg hoog geweest in Schotland, dus je neemt wat je krijgt. Ik was melkboer, arbeider, staalbewerker, cementmolenaar – zo’n beetje alles.”
In 1947 ging hij bij de Britse Royal Navy, maar hij diende slechts drie jaar nadat een maagzweer een einde maakte aan zijn diensttijd.
Hij keerde terug naar Edinburgh, waar hij werkte als metselaar, badmeester en doodskistenpoetser (“Ik was er niet erg goed in,” vertelde hij GQ), volgens zijn officiële biografie. Hij begon met bodybuilding als hobby en werd in 1950 – volgens de overlevering van Connery althans – derde in de Mr. Universe-competitie.
Connery deed later auditie voor en kreeg een rol in het rondreizende koor van “South Pacific”, waarmee zijn acteercarrière in 1953 van start ging. Hij maakte zijn schermdebuut in een niet gecrediteerde rol in de Britse film “Lilacs in the Spring” uit 1955, gevolgd door een rol in de film “No Road Back” uit 1957.
Maar pas toen filmproducent Albert “Cubby” Broccoli Connery koos om Bond te vertolken in de eerste grote verfilming van de Ian Fleming romans (“Dr. No”), werd de ruige, knappe acteur beroemd. Fleming, wiens Bond een blauwbloedige Engelsman was, hield zoveel van Connery’s vertolking dat hij zijn held een Schotse vader gaf in een van zijn laatste Bond-boeken, “On Her Majesty’s Secret Service.”
Jaren later beschreef filmcriticus Philip French Connery’s vertolking van Bond in “Dr. No” als “zelfverzekerd maar niet arrogant, een man die zich op zijn gemak voelt in een smoking maar niet geboren is voor het paars.”
Hij zou de hoofdrol spelen in vijf opeenvolgende Bondfilms en zeven in totaal. Connery was Bond in “From Russia with Love” in 1963, “Goldfinger” in 1964, “Thunderball” in 1965 en “You Only Live Twice” in 1967, voordat hij de serie verliet na een geschil over compensatie.
Hij keerde later terug om nog twee Bond-films te maken, “Diamonds are Forever” in 1971 en “Never Say Never Again” in 1983, voordat hij zijn license to kill voorgoed inleverde.
Connery wordt consequent gezien als de favoriete Bond van de fans, een gevoel dat vaak wordt gedeeld door filmcritici.
“Hij heeft echt de lat gelegd, en alle anderen moeten zich daaraan meten,” zei Wilson, Broccoli’s stiefzoon, die nu de productiemaatschappij leidt die Bondfilms maakt.