Oorspronkelijke Editor – Rachael Lowe
Top Contributors – Wanda van Niekerk, Lucinda hampton, Rachael Lowe en Kim Jackson
Introductie
Een verstuiking is een letsel aan de band van collageenweefsel, een ligament, die twee of meer botten met een gewricht verbindt. De belangrijkste functie van een gewrichtsband is het passief stabiliseren van een gewricht en het speelt een belangrijke rol bij de proprioceptieve functie. Een verstuiking wordt meestal veroorzaakt doordat het gewricht plotseling buiten zijn gebruikelijke bewegingsbereik wordt geduwd en de inelastische vezels over een te groot bereik worden uitgerekt. Overmatige inversie van de enkel kan bijvoorbeeld leiden tot een scheuring van de laterale enkelbanden, voornamelijk het voorste talofibulaire ligament. Een ernstige verstuiking kan eruitzien en aanvoelen als een breuk (fractuur), en het kan voor gezondheidswerkers moeilijk zijn om het verschil tussen de twee te zien. Een ligamentbreuk kan optreden in het midden van het ligament of op de verbinding tussen ligament en bot. Soms treedt ook een avulsiefractuur op (het ligament trekt een stuk bot mee bij het letsel). De afbeelding toont een voorbeeld van een verstuiking van de enkel.
Gradaties van letsel
Een verstuiking kan variëren van mild (scheuren van slechts enkele vezels) tot ernstig (volledige scheuring van het ligament, met instabiliteit van het gewricht tot gevolg).
De ernst van een verstuiking wordt ingedeeld naar de mate waarin de gewrichtsband beschadigd is en of het gewricht instabiel is geworden of niet. Het gewricht kan instabiel worden wanneer de beschadigde gewrichtsband niet langer in staat is het de normale steun te geven:
- Graad I – structurele schade alleen op microscopisch niveau, met lichte lokale gevoeligheid en zonder gewrichtsinstabiliteit.
- Graad II – gedeeltelijke scheur (ruptuur) van het ligament, zichtbare zwelling en merkbare gevoeligheid, maar zonder gewrichtsinstabiliteit (of met lichte instabiliteit).
- Graad III – een ernstige verstuiking: volledige scheur van het ligament met aanzienlijke zwelling en met instabiliteit van het gewricht.
Milde tot matige verstuikingen worden conservatief behandeld en genezen normaal gesproken na 6 weken.
De onderstaande video geeft een kort overzicht van ligamentverstuikingen.
Fysiotherapeutische behandelingen
Fysiotherapeutische behandelingen omvatten:
- Voorkomen van abnormale littekenweefselvorming, gewrichtsstijfheid, spierzwakte
- Herstellen van proprioceptieve tekorten
- Verlichting van pijn door gewrichtsmobiliteitstechnieken, massage van weke delen, elektrotherapie
- Verbetering van de kwaliteit van littekenweefsel met behulp van technieken om de richting waarin het zich vormt te sturen
- Losmaken of versterken van de geblesseerde regio met individueel voorgeschreven oefeningen en technieken.
- Verbetering van de prestaties wanneer de cliënt terugkeert naar sport, werk of gewoon het dagelijks leven.
- Corrigeren van biomechanische fouten die van invloed kunnen zijn op de beweging, techniek of de cliënt vatbaar maken voor blessures.
De hoeveelheid revalidatie en de tijd die nodig is voor volledig herstel na een verstuiking of verrekking zijn afhankelijk van de ernst van de blessure en de individuele snelheid van genezing. Een matige verstuiking van de enkel kan bijvoorbeeld 3 tot 6 weken revalidatie vergen voordat een persoon weer volledig actief kan zijn. Bij een ernstige verstuiking kan het 8 tot 12 maanden duren voordat de gewrichtsband volledig is genezen. Er moet extra voorzichtigheid worden betracht om te voorkomen dat iemand opnieuw geblesseerd raakt.
Strategieën voor vroege revalidatie
Het beheer van verstuikingen van de gewrichtsband omvat eerste hulp onmiddellijk na de blessure:
- POLICE
- RICE
- Vroege mobilisatie
- Vroege gewichtsbelasting
Early to Late Rehabilitation Strategies
- Therapeutische oefeningen
- Optimale range of motion oefeningen, kracht en flexibiliteit
- Neuromusculaire re-educatie
- Proprioceptie
- Begeleide revalidatie
- Educatieve/counselingstrategieën
- Chirurgische ingreep indien nodig
- Bij een matige of ernstige verstuiking, met name van de enkel, kan het nodig zijn hard gips aan te brengen. Bij ernstige verstuikingen kan een operatie nodig zijn om de gescheurde gewrichtsbanden te herstellen of te reconstrueren. Een operatie wordt meestal uitgevoerd door een orthopedisch chirurg.
- Aanpassing van sport of activiteit
- Terugkeer naar sportbereidheid
- Chirurgische ingreep indien nodig
Zie onze afzonderlijke Fysiopedia-pagina’s over specifieke letsels aan gewrichtsbanden en hun specifieke behandelingen. (ACL-letsel, Mediale collaterale knieletsel, Enkelverstuiking, Schouderinstabiliteit)
Medicijnen
De volgende medicijnen kunnen worden voorgeschreven:
- Paracetamol is nuttig om de pijn te verlichten (het beste regelmatig in te nemen, gedurende een paar dagen of zo, in plaats van af en toe). Als de pijn heviger is, worden soms sterkere pijnstillers, zoals codeïne, voorgeschreven.
- Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) kunnen de pijn verlichten en kunnen ook de ontsteking en zwelling beperken.
- Wrijfbare (topische) ontstekingsremmende pijnstillers. Sommige studies suggereren dat ze even goed kunnen zijn als tabletten voor de behandeling van verstuikingen. Andere studies suggereren dat ze niet beter zijn dan een embrocatie. De hoeveelheid geneesmiddel die in de bloedbaan terechtkomt, is echter veel kleiner dan bij tabletten, en er is minder kans op bijwerkingen.
Gemeenschappelijke ligamentblessures
Gemeenschappelijke gebieden van ligamentblessures zijn onder meer de volgende:
Kniebandletsels
- ACL-blessure
- PCL-blessure
- MCL-blessure
- LCL-blessure
- Posterolaterale hoekblessure
- Patella-dislocatie
- Bovenste Tibiofibulaire Gewrichts Sprain
Enkelbandletsels
- Enkelverstuiking
- Hoge Enkelverstuiking
Schouderbandletsels
- AC-gewrichtsletsel
- ontwrichte schouder
Pols- en handgewrichtsletsels
- polsverstuiking
- duim van skiër
- duim van jachtopziener
- vinger Sprain
Spinal Ligament Injuries
- Neck Sprain
- Text Neck
- Whiplash
Ook even kijken en een ligament sprain vergelijken met een muscle strain.
Bronnen
Knee Ligament Sprain Guidelines: Revisie 2017: Using the Evidence to Guide Physical Therapist Practice.
Diagnosis, treatment and prevention of ankle sprains: update of an evidence-based clinical guideline.
- 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Bahr R, Alfredson H, Järvinen M, Järvinen T, Khan K, Kjær M, Matheson G, Mæhlum S. Types and Causes of Injuries. In Bahr. R. The IOC Manual of Sports Injuries: An Illustrated Guide to the Management of Injuries in Physical Activity. Wiley Blackwell. 2012. p 1-24.
- 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Patiënt Sprains and Strains 2018. Available from: https://patient.info/bones-joints-muscles/sports-injuries/sprains-and-strains (laatst bekeken op 5.12.2019)
- WS Westford Ligament tear Available from: https://www.youtube.com/watch?v=5Gqw9aCMvwE&app=desktop (laatst bekeken op 5.12.2019)
- 4.0 4.1 4.2 Physioworks Wat te doen na een Spierverrekking of Ligament Sprain? Beschikbaar via: https://physioworks.com.au/treatments-1/what-to-do-after-a-muscle-strain-or-ligament-sprain (laatst bekeken op 5.12.2019)
- 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 Bahr R, Cook J, Langberg H, MacAuley D, Matheson G en Mæhlum S. (2012). Behandeling van sportblessures. In Bahr R. (Ed). Het IOC Handboek voor Sportblessures. Wiley Blackwell 2012.p 25-39.
- 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Richtlijnen Knie Ligament Sprain: Revision 2017: Using the Evidence to Guide Physical Therapist Practice. J Orthop Sports Phys Ther. 2017 Nov;47(11):822-823.
- 7.0 7.1 7.2 7.3 Vuurberg G, Hoorntje A, Wink LM, et al. Diagnosis, treatment and prevention of ankle sprains: update of an evidence-based clinical guideline. British Journal of Sports Medicine 2018;52:956.