Krijg duidelijke, snelle en Bijbelse antwoorden op de grote vragen des levens.
Luister naar de Your Worldview Minute Podcast met Jonathan Morrow
Aanmelden: iTunes | Android | Google Podcasts | RSS
Daar heb je een geweldig gesprek met een vriend over het christendom en hoe je weet dat Jezus heeft bestaan zonder alleen maar te zeggen “de Bijbel zegt het.” Je hebt zelfs Josephus genoemd. En dan gebeurt er dit…
Vriend: “Ja, een andere christelijke vriend van mij zei iets over Josephus. Ik had nog nooit van hem gehoord. Dus ik zocht het op en kwam erachter dat de passage van Josephus waarin Jezus wordt genoemd, tegenwoordig door geleerden wordt betwist.”
Jij (nu zwetend): “Dat had ik nog niet eerder gehoord. Mijn dominee zei net dat Josephus aantoont dat Jezus heeft bestaan.”
Vriend: “Misschien moet je het eens opzoeken en zelf kijken wat er staat?”
Jij: “Ja, het lijkt erop dat ik dat moet doen…”
Gulp…daar was je nog niet klaar voor…
Wie was Josephus?
Als je weet wie Josephus is, goed voor je! (virtuele high five komt naar je toe!)
Zo niet, geen zorgen! Hier is wat je moet weten over Josephus en waarom hij van belang is voor het gesprek over Jezus van Nazareth.
- Flavius Josephus was een Joodse historicus uit de 1e eeuw (37 – 100 n.Chr.).
- Hij was een commandant van de Joodse strijdkrachten in Galilea en zou later Romeins staatsburger worden.
- Was als historicus in dienst van de Flavische keizers Vespasianus, Titus, en Domitianus.
- Noemt Jezus in zijn historische geschriften (en zijn broer Jacobus cf. Oudheden 20.200).
Het betwiste “Testimonium Flavianum” door Josephus (Joodse Oudheden 18.63-64)
Maar zoals we uit ons gesprek hierboven hebben geleerd, zijn sommige commentaren over Josephus betwist. Deze passage is zo beroemd dat hij zelfs een mooie naam heeft: “Het Testimonium Flavianum.” Hier staat het:
“Omstreeks deze tijd leefde Jezus, een wijs man, als men hem inderdaad een man zou moeten noemen. Want hij was iemand die verrassende daden verrichtte en een leraar was voor mensen die de waarheid graag aanvaarden. Hij won vele Joden en vele Grieken voor zich. Hij was de Messias. En toen Pilatus hem, op beschuldiging van de voornaamste mannen onder ons, tot het kruis had veroordeeld, hielden degenen die hem eerst waren gaan liefhebben, niet op. Hij verscheen aan hen op de derde dag, hersteld in het leven, want de profeten van God hadden deze dingen en duizend andere wonderen over Hem voorspeld. En de stam der Christenen, naar hem zo genoemd, is tot op de huidige dag niet verdwenen.” (Vertaling uit Loeb Classical Library, cursivering van mij)
De omstreden gedeelten van deze passage heb ik gemarkeerd en zijn cursief gedrukt.
Het probleem is dat een Joodse persoon sommige van die dingen nooit over Jezus zou zeggen. Zoals historicus Paul Maier opmerkt, “geen Jood zou Jezus als de uit de dood opgestane Messias hebben kunnen claimen zonder zich tot het christendom te hebben bekeerd.” Bovendien geloofde de vroege kerkvader Origenes dat Josephus nooit bekeerd was.
Dus was de hele zaak een vervalsing die door christenen was verzonnen? Nee, dat zou een overreactie zijn op wat het bewijsmateriaal feitelijk laat zien. De beweringen in deze passage moeten wat worden afgezwakt, maar niet weggegooid.
Wat Josephus het meest waarschijnlijk over Jezus van Nazareth heeft gezegd
Of we het nu hebben over Alexander de Grote, Plato, of Jezus-historische getuigenissen handelen altijd in waarschijnlijkheden. En dat is niet erg. Dit toegeven ondermijnt ons vermogen om de geschiedenis te kennen niet. Het erkent alleen de unieke aspecten van deze belangrijke discipline.
Terwijl geleerden hier in de loop der jaren over hebben nagedacht, is het beeld duidelijker geworden. Bijzonder nuttig is een passage uit een 10e eeuws Arabisch manuscript van Josephus dat in 1972 werd geciteerd door historicus Schlomo Pines van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem:
“In deze tijd was er een wijze man die Jezus heette. En hij gedroeg zich goed en stond bekend als deugdzaam. En velen uit de Joden en de andere volken werden zijn discipelen. Pilatus veroordeelde hem om gekruisigd te worden en te sterven. En zij, die zijn discipelen waren geworden, verlieten zijn discipelschap niet. Zij berichtten, dat hij drie dagen na zijn kruisiging aan hen verschenen was en dat hij leefde. Hij was dus wellicht de Messias over wie de profeten wonderen hebben verteld. (10e Eeuwse Arabische Tekst)
Je ziet al dat deze passage neutraler is wat Jezus betreft, omdat er niet een aantal van de hierboven genoemde omstreden gedeelten in staan. Maar het vertelt ons nog steeds heel wat over Jezus. Een lezing als deze ligt zeer waarschijnlijk dicht bij het origineel dat Josephus schreef.
Hier volgen enkele van de belangrijke feiten die we hier over Jezus ontdekken:
- Jezus was een wijs en deugdzaam man met een aanzienlijke aanhang van Joodse en niet-Joodse discipelen.
- Hij werd gekruisigd onder Pilatus.
- Er waren berichten dat hij na zijn opstanding aan getuigen verscheen.
- Sommigen beweerden dat hij de Messias was die de Joodse profeten hadden voorspeld.
3 dingen die iedere christen zou moeten weten over Josephus en Jezus
Ik heb met opzet alleen de hoofdpunten aangestipt – er is genoeg meer te zeggen en te bespreken over de finesses. Maar eerlijk gezegd zul je zelden meer dan dit gebruiken in een alledaags gesprek.
Mijn doel is dat je in staat bent om dit te gebruiken! Hier zijn 3 belangrijke conclusies over Josephus en Jezus:
(1) Josephus was een Joodse historicus uit de 1e eeuw die over Jezus sprak (en over zijn broer Jacobus cf. Oudheden 20.200).
(2) Deze passage (Oudheden 18:63-64) is omstreden en bevat waarschijnlijk enkele christelijke interpolaties (duur woord voor enkele christelijke bewerkingen of versieringen). Je moet je hiervan bewust zijn zodat je niet overrompeld wordt door deze sceptische uitdaging aan Jezus. Het kennen van deze details van de geschiedenis zal je ook meer geloofwaardigheid geven in het gesprek.
(3) Het erkennen van enkele Christelijke bewerkingen verwijdert niet de historische kern van wat Josephus over Jezus geloofde. We staan nog steeds op een solide basis door Josephus aan te halen als een belangrijke bron van buitenbijbels bewijs voor de historische Jezus. In feite neemt deze tekst in Josephus elke twijfel weg over het feit dat Jezus werkelijk heeft bestaan.
De kern van de zaak: Ons geloof is geworteld in de geschiedenis. Dat geeft ons niet alleen persoonlijk vertrouwen, maar het geeft ons ook geloofwaardigheid als we er met anderen over praten. En dat is echt goed nieuws.
Redenen voor geloof aanbieden is echt belangrijk. Bekijk enkele van mijn favoriete bronnen voor tieners (en ouders van tieners) in deze gratis gids:
Wie wist dat een Joodse historicus genaamd Josephus zo behulpzaam kon zijn? Twee nuttige bronnen om deze onderwerpen verder te verkennen zijn: Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence door Robert E. Van Voorst en Jesus in Context: Background Readings for Gospel Study door Darrell Bock en Gregory Herrick.