Hilaire Belloc, de vroeg twintigste-eeuwse Brits-Franse schrijver en historicus, schreef: “We dwalen voor de afleiding, maar we reizen voor de vervulling.” In hoeverre leidt reizen ons alleen maar af voor een tijdje? Wanneer helpt het ons onszelf te ontdekken en wat we werkelijk willen?
In mijn eigen geval verliet ik Zuid-Afrika als jong meisje niet zozeer met het idee van afleiding of vervulling, maar veeleer om uit te vinden wie ik was. Ik was zeventien en had het gevoel dat ik mijn familie moest verlaten, mijn verdeelde land, zelfs mijn eigen taal, en ergens heen moest gaan en een vreemde taal spreken om uit te vinden wat ik werkelijk dacht en voelde over zoveel dingen. Het lijkt tegenstrijdig, en natuurlijk gebeurde het niet van de ene dag op de andere, maar in zekere zin vind je door een vermomming aan te nemen, je te verbergen in de mantel van een vreemde taal, je eigen unieke vorm en stem. Ik geef studenten soms de oefening om te schrijven vanuit het standpunt van iemand met wie ze in conflict zijn, en de waarheid komt dan gemakkelijker aan het licht dan wanneer we onszelf rechtstreeks op de pagina proberen te zetten.
Natuurlijk is er niets mis met afleiding. Geef ons afleiding! Op dit moment loop ik in Parijs door de mooie straten van het verleden en denk aan hen die hier voor mij liepen. Vaak is het in de afleiding dat ons uit het niets een idee of een link te binnen schiet die ons helpt bij ons werk, wat dat ook moge zijn.
Maar de waarheid is dat we ons waarschijnlijk in bijna elke ruimte kunnen bevinden: Ik merk dat ik kan schrijven in het vliegtuig, in een café of in mijn eigen slaapkamer. Ik denk dat het komt doordat ik kleine kinderen opvoedde en probeerde te schrijven terwijl ze om me heen renden, of misschien ben ik gewoon goed in het buitensluiten van de wereld om me heen op sommige momenten. Ik werk veel in de trein die ik neem om van New York naar Princeton te gaan en als er een stille auto is, helpt dat natuurlijk! Iemand met een mobiele telefoon is moeilijk te negeren!
Mijn man en ik zijn onlangs verhuisd naar een heel klein appartement, maar de kleine ruimte lijkt ons werk niet te hebben belemmerd. We hebben twee kamers en kunnen privacy creëren als we dat willen, maar onverwachts denk ik dat de nabijheid helpt.
Er zijn natuurlijk ook prachtige plaatsen die via de verbeelding hun weg vinden naar het werk, maar misschien blijven de plaatsen uit onze kindertijd het rijkst, met de beeldtaal helderder en origineler, de wereld getransformeerd door de ontvankelijke geest en verbeelding van het kind. Ik had het geluk op te groeien in zo’n mooie wereld – Zuid-Afrika, met zoveel zonlicht en diepe schaduw, en met zo’n contrast tussen de schoonheid van het landschap en de daden van de mensen die de plek bewoonden.
Reizen kan onderbreken, natuurlijk, en reizen is tegenwoordig moeilijker geworden, maar ik heb herinneringen aan zitten schrijven op vliegvelden wanneer vliegtuigen vertraging hadden, bijvoorbeeld. Soms kan een gedwongen vertraging productief zijn.
Ik geloof echt dat als je als schrijver de plek goed weet te raken, daar veel vandaan komt. De plek houdt alles bij elkaar. Je kunt er beginnen, wegdwalen en dan weer terugkomen. Ik schrijf nu iets over de terugkeer van twee zussen naar het huis waar ze opgroeiden na de dood van de man van de oudere zus. Het huis, de schilderijen, de oude bank waar ze hun leven lang hebben gezeten, gepraat en gehuild, komen me goed van pas, want in gedachten zie ik de kamers en verplaats ik de twee vrouwen door de ruimtes van een huis dat ik goed ken.
Om onszelf te vinden, moeten we ons misschien verstoppen voor de wereld en naar binnen keren. Schrijven is bijna altijd als verstoppen. Het stelt je in staat de echte wereld te verlaten en een fictieve wereld te scheppen waarin je veel van de echte wereld kunt veranderen zoals je wilt. Wil het schrijven goed zijn, dan moet men deze fictieve plaats natuurlijk gebruiken om een innerlijke waarheid te vinden, wat niet altijd gemakkelijk is. Zo vaak vertellen studenten me een fascinerend verhaal over hun leven en dan zeg ik: “Maar schrijf dat eens!” en dan zeggen ze: “O, dat zou ik niet kunnen!” Ik denk dat je je moet verstoppen om te ontdekken wat er werkelijk in je zit, en dat is een moeilijke taak.