Van “Smerig” naar “Geef me meer”
“Er is een bijna universele overtuiging dat het niet mogelijk is om nieuwe smaken te leren en oude af te schudden. Maar niets is minder waar.”
Bee Wilson, First Bite
Ik dacht dat ik niet het gen had om van zwarte drop te houden. Als kind ruilde ik alle zwarte drop weg die ik met Halloween kreeg, at er omheen op peperkoekhuisjes en zei, “Bah, nee bedankt,” als mijn Nederlandse overburen het me aanboden. En als volwassene dronk ik alleen anijssmaak zoals ouzo, sambuca, absint, pastis en aguardiente als ik geen andere optie had.
Maar toen deed ik voor de blog onderzoek naar de wetenschap van smaak. Elk boek en artikel zei hetzelfde: voedselvoorkeuren zijn aangeleerd, niet geërfd.
Dus misschien kon ik leren van zwarte drop te houden?
Twijfelend, maar geïntrigeerd, probeerde ik het. Ik probeerde elke truc uit de boeken en artikelen die ik las om te zien of ik een smaak voor zwarte drop kon krijgen.
Hoe krijg je smaak voor een voedingsmiddel dat je niet lust: My Black Licorice Experiment
De zeven strategieën die ik in mijn experiment heb uitgeprobeerd om een smaak voor zwarte drop te krijgen:
- Maak het je gemakkelijk
- Respecteer je vijanden
- Omring het met vrienden
- Speel hersenspelletjes
- Geef het een eerlijke kans
- Maak speciale momenten
- Wil je het
Strategie #1: Doe het rustig aan
1.1. Overdrijf het niet
Ik moest bijna kotsen op dag 1 van mijn missie om de smaak van zwarte drop te pakken te krijgen.
Mijn fout: Het eten van een gedroogde steranijspeul. Ik had er een potje van gevonden in het kruidenrek van het huis waar we in quarantaine zaten in Zuid-Afrika. Of misschien, dacht ik, vond het potje mij. Het was me niet eerder opgevallen en het eerste wat ik op het achteretiket las was dat Chinezen er graag op kauwen voor zo-en-zo gezondheidsvoordelen. Bonus!
Ik stopte een sterretje in mijn mond en kauwde.
Toen spuugde ik het bijna meteen weer uit. De smaak was intens. Mijn keel vulde zich met speeksel om het te verdringen, en mijn hersenen schreeuwden: “Wat doe je, idioot?”
Maar ik zette door, terwijl ik mentaal de mantra herhaalde: “Smaak is aangeleerd, niet erfelijk.” Het hielp niet. Mijn maag begon onwillekeurig te pompen. Maar ik zette door, sloot mijn ogen en dacht bij mezelf: “Op een dag zul je dit heerlijk vinden…”
Of misschien ook niet. Mijn overijverigheid heeft mijn missie om de smaak van zoethout te leren kennen vrijwel zeker teruggedraaid. Negatieve momenten zoals ik die net heb meegemaakt, hebben een krachtig effect: ze vertellen de hersenen: “Vermijd dit ten koste van alles”, en kunnen een blijvende afkeer veroorzaken.
1.2. Babyhapjes
Je hebt vast wel eens gehoord dat het maar 8 tot 10 keer duurt voordat je een smaak hebt ontwikkeld voor een voedingsmiddel als olijven of bier.
Dat kan waar zijn. Maar het kan ook averechts werken. Als je jezelf dwingt iets door te slikken wat je niet lekker vindt, en je jaagt de nare smaak weg met iets anders, is de kans groter dat je jezelf traint om het nieuwe voedsel minder lekker te vinden en het belonende voedsel juist lekkerder.
De truc die ik heb geleerd van Bee Wilson’s boek, First Bite, is “Tiny Tastes.” Neem porties ter grootte van erwten, zo onsubstantieel dat je lichaam niets te vrezen heeft. En subtiele kleine smaakjes, geen smaakbommetjes zoals anijssterren.
Dus ben ik opnieuw begonnen met mijn experiment om drop op deze manier lekker te leren vinden. Ik sneed zwarte drop in minihapjes die zo klein waren dat ze geen nare smaak in mijn mond achterlieten. Ze opeten was makkelijk.
Te makkelijk. Na een paar dagen van kleine hapjes, wilde ik meer. (Een duidelijk teken dat het werkte.)
Maar eerst wilde ik de voorpret opbouwen.
Strategie #2: Respecteer je vijanden
“Het verrassende was wat me er in de eerste plaats toe bracht om het te doen – dat iets dat zo slecht smaakt, lievelingseten wordt.”
Cultuurpsycholoog en walgingsexpert, Paul Rozin, over leren van hete chilipepers te houden
Elk voedsel dat je haat is waarschijnlijk het lievelingseten van een ander.
Dat is zeker het geval met zwarte drop. Mijn vader is er gek op. En Kim’s vader ook. Dus misschien is het een babyboomer vader ding? Nee. Blijkbaar is het snoepje nummer één in Scandinavië.
Ze proeven hetzelfde als ik. En ik denk niet dat het masochistische maniakken zijn. Dus wat zien zij erin dat ik mis?
In plaats van genoegen te nemen met mijn instinctieve, “Bleh! Ik vind het niet lekker”, nam ik het advies van een Redditor aan en dacht: “Dit is hoe het hoort te smaken.” Ik probeerde onbevangen te ontcijferen wat het is aan de smaak dat hen zo aanspreekt. De bijna rokerige smaak? De nasmaak die maar niet lijkt weg te gaan? Dropsmaak is zeker uniek…
Ik googlede “drop is lekker” en las een heleboel artikelen, luisterde naar een goede podcast-aflevering over de achtergrond ervan. Zoethout liefhebben, zo lijkt het, is een beetje een cult. Vergelijkbaar met pittig eten, waar ik dol op ben. Ik voelde mezelf hersenspoelen om er deel van uit te willen maken.
Strategie #3: Omring het met vrienden
Je weet toch dat ze zeggen dat je het gemiddelde bent van de vijf mensen met wie je de meeste tijd doorbrengt? Nou, volgens mijn onderzoek kunnen voedselvoorkeuren zich op dezelfde manier ontwikkelen. Omring een kleine dosis van een voedingsmiddel dat je niet lekker vindt met enkele van je favorieten. Uiteindelijk zullen je hersenen het ook als een van de coole kinderen beschouwen.
Vijf vriendelijke voedingsmiddelen zijn ook niet nodig. Eén zeer invloedrijke vriend is genoeg. Zo leren we de bittere smaak van bier (dankzij alcohol) en zwarte koffie (dankzij cafeïne) te waarderen.
Calorieën zijn een andere invloedrijke vriend. We hebben de neiging om meer te willen van elk voedingsmiddel dat grote energie-uitbarstingen geeft. Daarom werkt het zo goed om koolhydraatarme broccoli te combineren met boter of kaassaus. Zoals je weet, maken ze de bitterheid van broccoli smakelijker. En wat net zo belangrijk is, ze laten je hersenen denken dat de broccoli energierijker is dan het in werkelijkheid is.
Kaas saus of boter op drop klonk niet smakelijk. In plaats daarvan stelde ik mijn vraatzuchtige goede vrienden voor aan trail mix-zoute noten, gedroogd fruit, en chocolade. Ze gingen verrassend goed samen. (Probeer maar eens!)
En misschien zou op hetzelfde moment dat het trailmix-team de reputatie van drop opkrikt, drop die van trailmix een beetje bezoedelen zodat ik er minder aan verslaafd zou raken. Win-win!
Strategie #4: hersenspelletjes spelen
Als je verwacht dat een voedingsmiddel lekker smaakt, dan smaakt het ook. In ieder geval smaakt het beter dan wanneer je had gedacht dat het maar zo-zo zou zijn.
Brian Wansink, Mindless Eating
Mentalist, illusionist en auteur Derren Brown heeft naar verluidt zijn trucs op zichzelf toegepast om te leren van verschillende soorten voedsel te houden, zoals pepperoni. Als hij het at, kreunde en kreunde hij van genot alsof hij het lekkerste ooit proefde. Hoe vaker hij het deed, hoe minder hij hoefde te doen alsof. Uiteindelijk hoefde hij helemaal niet meer te doen alsof.
Ik kon geen wetenschap vinden die deze aanpak ondersteunde. Maar anderen meldden dat het voor hen ook werkte en het leek makkelijk en leuk, dus begon ik het elke keer te doen als ik zwarte drop at. Zelfs in het openbaar, deed ik alsof. En in het zeldzame geval dat zwarte drop of anijs ter sprake kwam in een gesprek, “loog” ik dat ik ervan hield.
Wie weet hoeveel effect het had. Ik kan wel zeggen dat de belachelijke daad van het doen alsof op zich elke hap een aangenamere ervaring maakte.
Strategie #5: Geef het eten een eerlijke shake
“Als je een voedingsmiddel niet walgelijk vindt, is het enige wat je nodig hebt het juiste recept om je ervan te laten houden.”
Amy Fleming over jezelf trainen om gezond eten lekker te vinden in The Guardian
Net als bij het ontmoeten van mensen is de eerste indruk van eten belangrijk. En we hebben de neiging om deze cruciale verbindingen te verknoeien. We betrappen groenten op een slechte dag door er slechte, slecht bereide versies van te eten.
Om een voedsel dat je niet lekker vindt een tweede kans op een eerste indruk te geven, raden voedingswetenschappers aan om het in een toprestaurant te bestellen. Ervaren chef-koks zijn als meester-kunstenaars die van elk lelijk gerecht een wonder kunnen maken.
Of geef een groente een tweede kans door hem op de boerenmarkt te zoeken als hij in het seizoen is en hem vervolgens goed te bereiden met andere heerlijke ingrediënten (zie: strategie 3).
Voor mijn dagelijkse smaak van zwarte drop kocht ik de lekkerste drop die ik kon vinden. En voor één speciale avond schakelde ik de beste kok die ik ken, lieveling Kim, in om een heerlijk dropdessert te bereiden.
6.1. Maak er een ritueel van
Rituelen zoals theeceremonies en het uitblazen van kaarsjes op verjaardagstaarten zorgen ervoor dat deze etenswaren nog lekkerder smaken. Misschien zou een ritueel voor het dropje hetzelfde doen?
Of misschien hebben rituelen juist een averechts effect bij voedsel dat we niet lekker vinden? Het extra uitstel maakt het misschien erger, zoals wachten achter je bureau terwijl de tentamens worden uitgedeeld.
Ik besloot het erop te wagen. Mijn eenvoudige ritueel was om na de lunch en het avondeten naar de voorraadkast te gaan, een Tupperware open te maken waar ik mijn drop in had verstopt, en mezelf te trakteren (zie: strategie 2) op twee kleine stukjes. Ik at elk stukje in twee hapjes op.
Zodra merkte ik dat ik uitkeek naar deze kleine toetjes. Het werkte!
6.2. Maak er een held van
Wacht tot je uitgehongerd bent, en breng dan het eten dat je lekker vindt binnen als de hongerlijdende redder. Rachel Ray en Redditors zeggen dat het werkt, dus het moet wel waar zijn.
Aangezien ik toevallig een meester-vaster ben, wilde ik deze strategie wel eens uitproberen. Misschien is het wel een ander voordeel van vasten dat nog niet zo bekend is.
Ik heb 3 dagen gevast en brak het met een paar stokjes drop.
En weet je wat? Ik denk dat het de truc deed! De drop was echt lekker.
Strategie #7: Wil het
Een onwillig kind laten proeven van een voedingsmiddel dat het niet wil eten, is één ding. Deze strategieën kunnen werken. Maar ze werken niet bij jezelf als je niet wilt dat ze werken.
Ik heb dit aan den lijve ondervonden met Kim. Tegelijk met mijn dropjesexperiment wilde Kim proberen blauwe kaas lekker te leren vinden. Maar haar hart was er niet bij. Ze vergat routinematig kleine voorproefjes te doen, deed halfbakken alsof ze het lekker vond, en boekte geen vooruitgang.
Je moet het willen. “Als je gelooft dat je iets kunt bereiken” is een hoop bologna voor zelfhulp, maar het is het belangrijkste ingrediënt om jezelf te leren een smaak te verwerven.
Eindoordeel
Het is nu ongeveer een maand geleden dat ik aan mijn experiment begon om drop lekker te leren vinden.
Het uitproberen van al deze smaakverwervingsstrategieën is leuker geweest dan ik had verwacht. Ik vind drop veel lekkerder dan voorheen, maar ik zou niet zeggen dat ik een enorme fan ben (…nog niet). Ik ben nog lang niet zover dat ik nog een steranijspeul wil proberen te eten en ik verwacht niet dat ik nog meer van mijn zuurverdiende bloggeld ga uitgeven aan drop of drank met anijssmaak.
Maar als iemand me in de toekomst wat aanbiedt, zal ik het graag en hongerig accepteren.
Probeer het gewoon
Misschien zijn deze smaakverwervingsstrategieën niet de moeite waard voor triviale smaken als drop, maar ik raad ze sterk aan voor elke voedselaversie die jou of je vrienden hoofdpijn bezorgt.
Wat kan het kwaad? Het kost je een paar euro om voedsel te kopen dat je niet lekker vindt. Boehoe. Het duwt je uit je comfortzone en als het werkt, betaalt het zich dubbel en dwars terug.
Bedenk eens hoeveel aangenamer het leven zou zijn als je de smaak van elk ingrediënt zou waarderen. In dat verband laat ik u achter met de woorden van Frank Bruni, schrijver van de New York Times:
Ik krijg steeds meer het vermoeden dat de grootste genoegens niet in een vreemd land of in een marginale buurt liggen. Ze liggen recht voor ons, als we maar avontuurlijk genoeg zijn om de ingrediënten die we hebben verbannen een kans te geven terug te keren op ons bord.
Related Reads
- A taste you hate? Wacht maar, van de New York Times. Vermakelijke en inspirerende verhalen over mensen die leren van verschillende soorten voedsel te houden.
- Hoe iemand van gedachten te veranderen: The Belief Makeover Technique, van De Onconventionele Route. Verwijs ernaar als je hoopt iemand anders te overtuigen om deze smaakverwervingsstrategieën een kans te geven. Deze post geeft je eenvoudige stappen om de kans te vergroten dat ze akkoord gaan.
- First Bite, door Bee Wilson. Ik beschouw het als een must-read voor elke ouder die een kieskeurige eter wil opvoeden, of voor elke volwassene die genoeg heeft van zijn eigen pietluttigheid.