In dit seizoen van kou, sneeuw en vakantiemuziek lijkt het broed- en nestseizoen van de Noord-Amerikaanse vogels nog maanden ver weg.
Het is pas wanneer de bomen beginnen te ontluiken en de bloemen bloeien dat het vogelgezang de lucht vult.
En dat is waar. Maar niet voor de grote bosuilen.
Nu is de tijd om van het broedseizoen van de grote bosuil te genieten – een tijd waarin deze charismatische vogels veel gemakkelijker te zien en te horen zijn.
Het is het roepseizoen.
Doe een wintermuts op en ga naar uw plaatselijke park of wandelpad om van een van de coolste schouwspelen van het seizoen te genieten. Hier is wat u nodig hebt voor uw volgende uilenuitstapje.
Into Owl Territory
De grote gehoornde uil, is natuurlijk een van de meest herkenbare vogels van Amerika, met zijn puntige verentooien (de “hoorns”) en grote pluizige uiterlijk.
Dit is het prototype van de “wijze oude uil”, en de uil van tekenfilms en kinderboeken.
Hij heeft ook een ongelooflijk aanpassingsvermogen, hij komt voor van Canada tot Patagonië, en op de meeste plaatsen daartussenin. Hij voelt zich thuis in woestijn en moerasland, bos en prairie. En hij heeft ook geen moeite om in de buurt van mensen te gedijen: je vindt hem in parken, boerderijen, kleine bosjes, voorsteden en steden.
Dankzij dit zijn ze niet altijd gemakkelijk te zien vanwege hun nachtelijke gewoonten. Maar in deze tijd van het jaar, op de juiste locatie, vormt een koor van geroep de soundtrack van zonsopgang en zonsondergang.
Dat komt omdat, rond oktober, mannelijke grote gehoornde uilen beginnen met het opzetten van territoria. De meeste grote uilen paren voor het leven, maar in de herfst begint het paar met baltsgedrag, waarbij ze elkaar luidkeels toeroepen.
Het geroep van de grote hoornuil is vrijwel onmiskenbaar, hoewel ornithologie-websites het vaak op verschillende manieren beschrijven. Een veel voorkomend roeppatroon is een langere roep, gevolgd door twee of drie kortere roepjes.
En deze uilen hebben ook een reeks andere geluiden, waarvan sommige klinken als blaffen of een krijsende kat. (Op Cornell’s site All About Birds kun je deze verschillende geluiden beluisteren).
De uilen gaan deze maand door met het inrichten van hun territorium en beginnen met het bouwen van een nest.
Ze gebruiken een verlaten nest dat eerder is gebruikt door een roodstaarthavik, eekhoorn of ander beestje. In januari beginnen ze met het bouwen van het nest – veel eerder dan de meeste andere vogels.
Waarom nestelen uilen zo vroeg?
Het vroege nestelen brengt natuurlijk enig risico met zich mee. De eieren moeten warm worden gehouden en uitgebroed, wat een uitdaging kan zijn als de temperatuur onder nul is en er sneeuw valt.
Vrouwelijke uilen blijven langere tijd op het nest (en als ze weggaan om te jagen, neemt het mannetje het over).
Als de eieren te koud worden, komen ze niet uit. Daarom wachten de meeste vogels tot het warm en mild is.
Dus: waarom vroeg nestelen?
Oeilen zijn grote vogels. Ze doen er langer over om te groeien en volwassen te worden dan bijvoorbeeld een zangvogel.
Jonge grote uilen moeten ook complexe jachtmanoeuvres onder de knie krijgen. Ze zijn uitgerust met uitstekende zintuigen – onderzoekers hebben ontdekt dat een grote gehoornde uil een muis kan horen ritselen op 900 meter afstand – maar de jacht vereist nog steeds leren, vallen en opstaan.
Vroeg uit het ei komen betekent dat ze klaar zijn om hun vlieg- en jachtvaardigheden te oefenen als het weer mild is en er prooien in overvloed zijn.
Enjoying the Owl Show
Er is waarschijnlijk een territorium van de grote hoornuil bij jou in de buurt. Nu hoef je het alleen nog maar te vinden.
Als uilen in verschillende habitats kunnen leven, vind je ze niet zomaar overal. Concentreer je op de randen. Uilen geven de voorkeur aan een goed uitkijkpunt – een plek waar ze over het terrein kunnen uitkijken.
Bomen die uitkijken over een open gebied zijn ideaal. Probeer vooral een grote boom te vinden die zijn bladeren heeft laten vallen (of een dode boom). Daar nestelen vaak uilen.
U kunt ook een beetje speuren. Uilen braken de onverteerbare haren en botten van hun prooi uit: uilenkorrels genaamd. Vaak vind je een aantal van deze braakballen onder favoriete bomen. (Je kunt vaak de botten van muizen weer in elkaar zetten door een braakbal van een uil te ontleden, een andere leuke winteractiviteit).
De makkelijkste manier om uilen te spotten is natuurlijk niet door te kijken, maar door te luisteren. Die spookachtige uilengeluiden gaan heel ver. Soms voel je de roep bijna voor je hem ziet.
Als je de roep hoort, kijk dan goed in de bomen, en misschien zie je het kenmerkende profiel van de uil. Kijk door een verrekijker, en wees niet verbaasd als de uil naar je terug staart.
Het loont de moeite om de uilen een tijdje rustig te observeren. Ik heb interessant gedrag kunnen waarnemen, waaronder uilen die aan het paren zijn.
Foto © Mark Conlin, met dank aan het natuurhistorisch museum van Tallahassee
Mijn uil-verbinding
Familietraditie vertelt dat ik, lang voordat ik woorden kon uitbrengen, in mijn wiegje lag te roepen als een uil. Misschien stond mijn pad als natuuronderzoeker toen al vast.
Dat verhaal is dit jaar in mijn gedachten, nu ik me voorbereid op de geboorte van mijn eigen zoon. De grote gehoornde uilen, zo lijkt het, zijn overal. Ik zie ze zitten in de bomen rond ons huis en langs het joggingpad op de groenstrook; hoor hun geroep in de ravijnen en rivierbeddingen.
Ik ben altijd alert op de plaatselijke fauna, maar dit jaar kan ik het niet helpen extra aandacht te besteden aan al die uilenactiviteit.
Ik word midden in de nacht wakker, denkend aan mijn zoon en de wereld die hij zal bewonen. En dan, daar is het: dat diepe getoeter, getoeter, getoeter.
Het lijkt de kamer te vullen.
Ik kruip onder de dekens en glimlach, vervuld van de hoop dat mijn zoon zoveel troost en vreugde zal vinden in de wilde dingen en hun altijd interessante manieren.