Ludwig Mies van der Rohe
Onderwerp: Architectuur, meubels
Essentieel: Ontwerper van het Barcelona Paviljoen 1929, Chicago Federal Center, Seagram Building
Party fact: Geboren als Maria Ludwig Michael Mies, veranderde zijn naam om nobeler te klinken
Quotable: “Een stoel is een heel moeilijk object. Een wolkenkrabber is bijna gemakkelijker. Daarom is Chippendale beroemd.”
Marianne Brandt
Onderwerp: Industrieel ontwerpen, schilderen, fotografie
Essentieel: Ontwerpster van prachtige minimalistische woonartikelen
Party fact: Eerste vrouw die toetrad tot de metaalwerkplaats van Bauhaus; later benoemd tot hoofd van die werkplaats
Quotable: “In het begin werd ik niet met plezier geaccepteerd – er was geen plaats voor een vrouw in een metaalwerkplaats, vonden ze…Hoeveel kleine halve bollen heb ik wel niet geduldig uit broos nieuw zilver gehamerd, denkend dat het zo moest zijn en dat alle begin moeilijk is?”
Anni Albers
Onderwerp: Textiel, prentkunst
Essentieel: Stichtte samen met echtgenoot Josef Albers de kunstafdeling van Black Mountain College
Party fact: Had ooit een “anti-edel” sieradenlijn
Quotable: “Het menselijk brein is een computer. Totale chaos is niet menselijk.”
Wassily Kandinsky
Onderwerp: Schilderkunst, kunsttheorie
Essentieel: Pionier van de abstracte kunst, schilder van de favoriete vierkanten met concentrische cirkels
Party fact: Kandinsky was een synaestheet en kon kleuren horen en geluiden zien
Vertelling: “Alles begint bij een punt.”
Tel Aviv, Bauhaus-hotspot
“Er zijn zoveel Bauhaus-gebouwen, dat je ze misschien niet opmerkt,” schreef illustrator Maira Kalman, die haar jeugd doorbracht in Tel Aviv. In de jaren dertig van de vorige eeuw vluchtten Duits-joodse architecten naar Israëls Middellandse-Zeekust en creëerden “Witte Stad”, waar de grootste concentratie Bauhaus-gebouwen te vinden is.
Bauhausers verzetten zich ertegen om met één stijl te worden geïdentificeerd – de stijl zou tenslotte uit het doel moeten voortkomen. Het terugbrengen van architectuur tot de essentie leverde onvermijdelijk een aantal herkenbare elementen van Bauhaus op, die in Tel Aviv te zien zijn. Je vindt er strakke vormen, witte gevels zonder versieringen, platte daken, en de basisvormen van de vorm: vierkant, cirkel, driehoek. Maar het doel vereist aanpassing, en vele hebben kleine verzonken ramen om de mediterrane hitte en verblinding tegen te gaan. Veel flatgebouwen werden op verhoogde pilaren gebouwd, zodat er koele lucht doorheen kon stromen.
De Bauhaus-backlash
Niet iedereen was verkocht aan het Bauhaus. Critici hekelen de karakteristieke sobere oppervlakken, mechanische regels en steriele vormen. Een van de meest kleurrijke critici van het Bauhaus is Tom Wolfe, die in 1981 een 143 pagina’s tellende tirade schreef onder de titel From Bauhaus to Our House. “Elk nieuw zomerhuis van 900.000 dollar in de noordelijke bossen van Michigan of aan de kust van Long Island heeft zoveel buisleuningen, hellingbanen, metalen wenteltrappen, platen industrieel vlakglas, banken met halogeengloeilampen en witte cilindrische vormen dat het wel een raffinaderij van insecticiden lijkt”, schreef Wolfe.
Kijk hier eens: Bauhaus road show
Er is vandaag de dag ergens ter wereld een replica van 15 vierkante meter (161 vierkante voet) van het Bauhaus Dessau-gebouw te vinden. De “Wohnmaschine” is niet alleen een schattig, rondreizend reclamebord voor de honderdste verjaardag van het Bauhaus, maar ook een verzamelplaats waar men zich afvraagt wat moderniteit eigenlijk inhoudt.