Het duurt iets langer dan een uur voordat we ontdekken waar de nieuwe HBO-documentaire “Natalie Wood: What Remains Behind” werkelijk over gaat, al was het maar omdat we op het verkeerde been zijn gezet. Aan het begin van de film, geregisseerd door Laurent Bouzereau, beschrijft Wood’s oudste dochter, Natasha Gregson Wagner, op elfjarige leeftijd de schokkende en mysterieuze dood van haar moeder in 1981. “Sindsdien is er zoveel gespeculeerd en gefocust op hoe ze stierf dat het haar levenswerk en wie ze was als persoon overschaduwde,” zegt Gregson Wagner, die producent is van de film, en wiens memoires over haar moeder samenvallen met de release van de film.
De documentaire weeft vervolgens door het verhaal van Woods leven en carrière: Haar sterrendom als kind, in films als “Miracle on 34th Street”; haar doorbraak als volwassene in “Rebel Without a Cause”, “Splendor in the Grass” en “West Side Story”; haar ongewone romance met de acteur Robert Wagner, met wie ze twee keer trouwde, met tussendoor nog een huwelijk met de producent Richard Gregson; en haar strijd om een evenwicht te vinden tussen huishouden en werk later in haar carrière. Er zijn interviews met vrienden en mede-sterren, waaronder Robert Redford, Mia Farrow, en Elliott Gould, die getuigen van Wood’s standvastigheid en hart. Er is een korte maar intrigerende sequentie over Woods rebellie tegen het studiosysteem, toen ze met Jack Warner vocht voor het recht om haar eigen projecten te kiezen. (Ze koos voor “West Side Story.”) En, omdat het verteld wordt vanuit het perspectief van een dochter, zijn er dierbare herinneringen aan Woods vermogen om fantastische verjaardagsfeestjes en oudejaarsfeesten te organiseren, ondersteund door home movies en familiefoto’s.
Dan, met nog een half uur te gaan, keert de film terug naar het onontkoombare onderwerp: dat noodlottige, mistige weekend eind november 1981, toen Wood, Robert Wagner, en haar nieuwste tegenspeler, Christopher Walken, vertrokken in een jacht genaamd Splendour naar Catalina Island, voor de kust van Californië. Op de avond van 28 november belandde Wood, die drieënveertig was, op de een of andere manier in het water. De volgende ochtend werd haar lichaam een mijl van de boot gevonden, bij een opblaasbare rubberboot. Tientallen jaren van gissingen over wat er gebeurd is, hebben het leven van Wood overschaduwd: Was het een ongeluk? Of heeft Wagner zijn vrouw overboord gezet, als gevolg van te veel drank of misschien een soort driehoeksverhouding met Walken? In de documentaire zit Natasha tegenover haar stiefvader, met wie ze een hechte band heeft – ze noemt hem “Papa Wagner” – en overloopt zijn herinnering aan de gebeurtenissen. (Walken wordt niet geïnterviewd.) En hier onthult de film zijn onderliggende bedoeling: Robert Wagner vrijpleiten.
De acteur, nu negentig, beschrijft een ruzie die hij die avond met Walken had. Walken en Wood speelden samen in de film “Brainstorm”, een onderdeel van haar comeback na jaren van thuisblijven om haar kinderen op te voeden. Toen Walken verkondigde dat ze een groot actrice was en dat het belangrijk was dat ze bleef acteren, antwoordde Wagner: “Ik denk dat het belangrijk is dat je uit ons leven blijft.” (Ze hadden wijn gedronken, en Wagner zegt dat hij high was.) Wood, zegt hij, ging naar beneden naar de slaapkamer, benedendeks. Wagner sloeg woedend een fles kapot en volgde Walken naar het dek, hem uitscheldend. Wagner en de kapitein ruimden het gebroken glas op, en tegen de tijd dat Wagner naar bed ging, was Wood verdwenen. Hij belde de walpatrouille en daarna de kustwacht, maar er was geen teken van haar. “Die nacht is zo vaak door mijn hoofd gegaan,” zegt Wagner. Vader en dochter zijn het erover eens dat Wood gevoelig was voor lawaai en misschien probeerde de rubberboot in een rustiger positie vast te maken, en ze zou haar hoofd hebben kunnen stoten. De lijkschouwer rapporteerde dat Wood dronken was geweest, en wijn en Champagne in haar systeem had. “Het is belangrijk voor me, papa, dat mensen over je denken zoals ik weet dat je bent,” zegt Natasha, “en het stoort me dat iemand ooit zou denken dat je betrokken zou zijn bij wat er met haar is gebeurd.”
Het alternatieve verhaal – moord!- wordt in de schoenen geschoven van Woods zus, Lana, die haar vermoedens in een memoires uit 1984 en in optredens overal, van “Dr. Phil” tot CrimeCon, uiteen heeft gezet. Lana is zelf een actrice, met onder andere de serie “Peyton Place” en de James Bond film “Diamonds Are Forever,” en de documentaire schildert haar af als een aanhanger die probeerde munt te slaan uit de roem van haar zus; zoals Wagner’s huidige vrouw, Jill St. John, opmerkt, “Haar naam was niet Wood, maar haar moeder veranderde het in Lana Wood.” “Ik denk dat ze niet eens gelooft wat ze zegt,” zegt Natalie’s jongste dochter, Courtney, over haar tante. Het is nu wel duidelijk dat we in een interfamiliale bloedvete zijn beland. Minuten voor het einde van de aftiteling zegt Natasha, rechtstreeks tegen de camera: “Ze heeft mijn vader er letterlijk van beschuldigd dat hij mijn moeder heeft vermoord, terwijl dat absoluut niet waar is.”
De dood van Wood was duidelijk schokkend voor haar jonge kinderen, en decennia van publiek speurwerk hebben de tragedie alleen maar verergerd. Maar het is mogelijk om mee te voelen met het onopgeloste verdriet van de familie – en zelfs om te geloven in Wagners onschuld – terwijl je je ongemakkelijk voelt door de onuitgesproken agenda van de film, die het de glans geeft van een “niets te zien hier” Hollywood P.R.-klus. Voor iedereen die bereid is om in het konijnenhol te duiken, is er een uitputtende hoeveelheid literatuur aan de andere kant van de schaal: niet alleen Lana’s tell-all maar ook een uitgebreide biografie van Natalie Wood door Suzanne Finstad, die uitkwam in 2001 en dit jaar opnieuw werd uitgebracht, met nieuwe informatie over de omstandigheden van Wood’s dood. “Mensen zouden, net als ik, gaan inzien dat Natalie Wood’s verdrinking geen ongeluk was,” zegt Finstad over het nieuwe bewijs, waaronder de herinneringen van Dr. Michael Franco, die destijds een stagiair was bij de L.A. Coroner’s Office en verdachte blauwe plekken zag op Wood’s dijen en schenen die suggereerden dat ze geduwd was. Toen hij de lijkschouwer daarop wees, kreeg hij te horen: “Sommige dingen kun je beter onbesproken laten.” De matroos, Dennis Davern (die zijn eigen boek heeft geschreven), heeft gezegd dat hij aanvankelijk tegen de politie heeft gelogen en dat hij die avond een ruzie tussen Wagner en Wood heeft gehoord, waarbij Wagner riep: “Ga van mijn verdomde boot af!” In 2011 heropende de L.A.P.D. de zaak na het ontvangen van nieuwe informatie, en sinds 2018 wordt Wagner een “persoon van belang” genoemd. De officiële doodsoorzaak van Wood, oorspronkelijk genoteerd als “accidentele verdrinking”, is nu “verdrinking en andere onbepaalde factoren.”
Weinig dingen zijn zo bedwelmend als een Hollywood-mysterie; men probeert nog steeds de moord op de regisseur William Desmond Taylor, in 1922, op te lossen. Hoe overtuigend en oprecht “Natalie Wood: What Remains Behind” ook is, het heeft alleen zin in de context van het laatste decennium van hernieuwde speculaties, die de nieuwe film eerder zal verergeren dan de kop indrukken. Het is jammer dat de documentaire niet meer bij zijn doel blijft: de aandacht opnieuw richten op het leven en werk van Wood. Een filmcriticus of historicus had bijvoorbeeld meer licht kunnen werpen op Woods overgangspositie in het filmacteren, als een product van het oude studiosysteem dat, samen met James Dean en Marlon Brando, films injecteerde met een explosief soort neurose. (Ze had geweldige zenuwinzinkingen, met name in de badkuipscène in “Splendor in the Grass.”) In tegenstelling tot Dean en Brando, volgde Wood geen Method acting opleiding, maar verdiepte ze zich jarenlang in Freudiaanse analyse en leerde ze haar “demonen” op het witte doek te gebruiken. Ze deed meerdere zelfmoordpogingen en leed aan slopende fobieën die haar werden bijgebracht door een bijgelovige en onstabiele moeder, die van een waarzegster te horen kreeg dat haar dochter zou sterven in “donker water” – een detail dat bijna te onheilspellend is voor een Hollywood-scenario. Haar relatie met Nicholas Ray, de veel oudere regisseur van “Rebel Without a Cause”, toen ze zestien was, maakt haar een #MeToo-slachtoffer, decennia voordat de uitdrukking bekendheid kreeg.
De documentaire geeft een inkijkje in Woods tegenstrijdige psyche, zoals blijkt uit een essay uit 1966 dat ze schreef voor Ladies’ Home Journal maar nooit publiceerde, getiteld “Public Property, Private Person.” “Hoe scheid je realiteit van illusie,” schreef ze over haar eerste, mislukte huwelijk met Wagner, “als je je hele leven gevangen hebt gezeten in schijnvertoningen?” Haar nalatenschap op het scherm lijkt nu gevangen in het mysterie van haar dood, en vertroebelt en vertroebelt wat ervoor kwam. We zullen waarschijnlijk nooit weten hoe Natalie Wood is gestorven -instad noemt het een “Tsjechoviaanse tragedie zonder oplossing zonder bekentenis”- maar haar dubbele bestaan, als publiek bezit en privé-persoon, blijft een fascinerende paradox.