29.06.2015
Servië heeft een monument onthuld voor de man die de aanzet gaf tot de keten van gebeurtenissen die tot de Eerste Wereldoorlog leidden. Gavrilo Princip, die in 1914 aartshertog Franz Ferdinand vermoordde, heeft op de Balkan veel verdeeldheid gezaaid.
Servië heeft zondag een monument onthuld voor de man wiens moord op aartshertog Franz Ferdinand de Eerste Wereldoorlog inluidde.
Gavrilo Princip, wiens twee meter hoge bronzen beeltenis werd onthuld voor een menigte van honderden in het centrum van Belgrado, wakkert nog steeds controverse aan in de etnisch verdeelde Balkan.
De Servische president Tomislav Nikolic beschreef Princip als een vrijheidsstrijder en een held.
“Vandaag zijn we niet bang voor de waarheid,” zei Nikolic. “Gavrilo Princip was een held, een symbool van het idee van vrijheid, de moordenaar van tirannen en de drager van het Europese idee van bevrijding van slavernij,” vertelde Nikolic de menigte.
Tot de velen buiten Servië die Princip als een terrorist zien, zei Nikolic: “anderen kunnen denken wat ze willen.”
Princip, een Servische nationalist die zich verzette tegen de bezetting van zijn land door het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk, schoot Ferdinand, erfgenaam van de keizerlijke troon, dood op 28 juni 1914 in Sarajevo, waarmee hij de keten van gebeurtenissen in gang zette die Europa in de Eerste Wereldoorlog deed belanden.
Oostenrijk hield Servië verantwoordelijk voor de moord op de aartshertog, en met de steun van Duitsland viel Oostenrijk Servië aan, waarvan de bondgenoten, Rusland en Frankrijk, al snel in het conflict verstrikt raakten. Het Ottomaanse Rijk, Groot-Brittannië en later Italië en de Verenigde Staten sloten zich ook aan bij de gevechten.
Verdelende erfenis
De erfenis van Princip is lang een bron van controverse geweest op de Balkan, een regio die nog steeds sterk verdeeld is langs etnische en religieuze lijnen, en die in de jaren ’90 is voortgekomen uit een etnisch aangewakkerde oorlog die volgde op het uiteenvallen van het voormalige Joegoslavië.
De Serviërs in Bosnië beschouwen Princip als een held, terwijl de Kroaten en moslims in het land hem zien als een moordenaar en nationalist die Bosnië wilde laten bezetten door Servië. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog gaven de meeste Moslims en Kroaten er de voorkeur aan deel te blijven uitmaken van het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk.
In Sarajevo was het vorig jaar 100 jaar geleden dat Princip werd vermoord, maar Servische en Bosnisch-Servische leiders hebben het evenement gemeden vanwege Princips verdeeldheid zaaiende erfenis.
Milorad Dodik, een Bosnisch-Servische leider die bij de onthulling van het monument aanwezig was, zei dat de inhuldiging van het standbeeld neerkwam op “vechten voor vrijheid vandaag.”
De Eerste Wereldoorlog zou uiteindelijk aan zo’n 14 miljoen mensen het leven kosten, waaronder 5 miljoen burgers en 9 miljoen militairen. Princip werd onmiddellijk na de moordaanslag gearresteerd en stierf in gevangenschap enkele maanden voor het einde van de oorlog in wat nu Tsjechië is.
bw/bk (AP, AFP, Reuters)