Ligament Reconstruction
Deze procedure stabiliseert het CMC-gewricht door een deel van het beschadigde ligament te verwijderen en te vervangen door een stuk van de buigpees van de pols van de patiënt.
“De getransponeerde pees verbindt en herstelt de mechanische functie van de duim met de rest van de hand,” zegt Stephen Trigg, MD, een orthopedisch handchirurg aan de Mayo Clinic in Jacksonville, Florida.
Wie kan baat hebben: Volwassenen zonder kraakbeenverlies bij wie de symptomen het gevolg zijn van een verslapping van het gewricht.
Voordelen: De meeste mensen met zeer vroege artritis ervaren een goede tot uitstekende verlichting van de pijn. Studies suggereren dat reconstructie van de gewrichtsbanden bij een meerderheid van de patiënten ook progressie van de ziekte voorkomt.
Cons: de procedure stabiliseert het gewricht, maar herstelt het beschadigde kraakbeen of bot niet.
Ligamentreconstructie en Tendon Interpositie (LRTI)
Ligamentreconstructie en Tendon Interpositie (LRTI) wordt al meer dan 40 jaar toegepast en is de meest toegepaste operatie bij duimartritis. De beschadigde gewrichtsvlakken worden verwijderd en vervangen door een kussen van weefsel dat de botten gescheiden houdt. Om dit te bereiken, verwijderen chirurgen het trapeziumbotje in de pols aan de basis van de duim geheel of gedeeltelijk. Een nabijgelegen pees wordt aan één kant losgemaakt en door een gat in het middenhandsbeentje van de duim geleid. De overgebleven pees wordt als een ansjovis opgerold en in de ruimte geplaatst waar het bot was verwijderd. Chirurgen kunnen ook kunstmatige “ansjovisjes” gebruiken die het verplaatsen van een pees overbodig maken.
Wie kan baat hebben: Volwassenen met matige tot ernstige artritis die pijn hebben en moeite met knijpen of grijpen.
Voordelen: Het verwijderen van het gehele trapezium elimineert de mogelijkheid dat artritis terugkeert en, volgens Dr Ruch, heeft LRTI een succespercentage van 96 procent. “De meeste patiënten worden volledig van de pijn verlost en krijgen een mobiliteit die gelijk is aan die van een gezonde duim, met resultaten die ten minste 15 tot 20 jaar duren,” zegt hij.
De nadelen: LRTI heeft een lange en soms pijnlijke herstel- en revalidatieperiode, waarin de patiënt minstens vier weken gips om zijn duim moet dragen. Patiënten kunnen een verminderde knijpkracht ervaren, waardoor het moeilijk is voorwerpen vast te pakken en vast te houden. Door LRTI wordt de duim ook merkbaar korter. Als het gehele trapezium is verwijderd, zijn er weinig herstelmogelijkheden als de klachten na de operatie aanhouden.
Hematoom- en distractie-artroplastiek
Bij deze eenvoudige, enigszins controversiële ingreep verwijderen chirurgen het trapeziumbot in de pols en fixeren de duim met een draad tijdelijk. De draad wordt zes weken later verwijderd. Het idee is dat het lichaam zichzelf kan genezen zonder de constante wrijving die, mede door het trapezium, wordt veroorzaakt.
Wie kan er baat bij hebben: mensen met matige tot ernstige artritis die een minder gecompliceerde chirurgische ingreep willen; oudere, minder actieve patiënten; en patiënten bij wie de reconstructieprocedure is mislukt.
Voordelen: De meeste patiënten krijgen volledige verlichting van de pijn, een toename van de grijpkracht en een verbeterde algehele functie. Deze procedure vermijdt complicaties die gepaard gaan met het oogsten van pezen en complexere operaties.
Cons: verwijdering van het trapezium gaat gepaard met aanzienlijke complicaties, zoals verlies van knijpkracht en verkorting van de duim. Voorstanders van de ingreep beweren dat immobilisatie van het gewricht gedurende een paar weken deze complicaties voorkomt.
Totale gewrichtsvervanging (Arthroplastie)
Net als bij een heup- of knieprothese wordt bij deze ingreep het beschadigde duimgewricht geheel of gedeeltelijk verwijderd en vervangen door een kunstmatig implantaat. De eerste implantaten waren gemaakt van siliconen. Nu gebruiken chirurgen metalen of pyrokoolstof prothesen en dempende synthetische afstandhouders die tussen de botten zitten.
Wie kan ervan profiteren: Metalen gewrichtsprotheses zijn een optie voor oudere patiënten met weinig functionele eisen, omdat de implantaten de neiging hebben het te begeven bij intensief gebruik. Spacers, die minder snel falen maar meer complicaties hebben, zijn over het algemeen voorbehouden aan jongere of zeer actieve volwassenen met een meer gevorderde ziekte.
Voordelen: Duimartroplastiek is een minder invasieve operatie (omdat er geen transplantatie nodig is) met snellere herstel- en revalidatietijden. Sommige implantaten worden geplaatst zonder het trapezium te verwijderen, waardoor gezond weefsel behouden blijft, de sterkte verbetert en er opties zijn als er aanvullende procedures nodig zijn.
Cons: Spacers hebben bij sommige patiënten hoge complicatiepercentages, waaronder botschade (osteolyse), aanhoudende pijn en ontsteking. Tot nu toe zijn andere prothesen niet zo betrouwbaar of duurzaam gebleken als pees-transplantaten, aldus Dr. Ruch.
Fusie (artrodese)
Arthrodese neemt de pijn weg door de botten in het gewricht samen te smelten. Chirurgen maken een koker door het middenhandsbeentje van de duim uit te hollen en vervolgens het trapezium te vormen tot een kegel die in de koker past. Een metalen pin houdt de botten bij elkaar om de juiste uitlijning te behouden en beweging te voorkomen terwijl de botten samensmelten.
Wie kan baat hebben bij: jongere, actieve patiënten die posttraumatische artritis hebben of fysiek veeleisende banen (en daarom een implantaat snel kunnen verslijten); mensen met RA; en mensen die een duimoperatie hebben ondergaan maar geen verlichting van de symptomen hebben gekregen.
Pros: Arthrodese zorgt voor een stabiele, pijnvrije duim die kan grijpen en knijpen.
Cons: de ingreep heeft een relatief hoog complicatiepercentage, kan naburige gewrichten beschadigen en verlies van beweeglijkheid in het CMC-gewricht veroorzaken, inclusief het vermogen om de handpalm plat te leggen en de vingers en duim in een kegelvorm samen te brengen. Complicaties zijn waarschijnlijker bij mensen ouder dan 40 jaar, volgens een 2014 Journal of Bone and Joint Surgery studie. Arthrodese mislukt bij 8 tot 21 procent van de mensen, waardoor een herhalingsoperatie nodig is.