De voorliefde van het CRRS voor Erasmiana in al haar verschijningsvormen – vroege edities van Erasmus en zijn tijdgenoten, studies, lezingen – is gemakkelijk te bespeuren. Maar er is een ideaal gebruik voor dit alles: sinds de jaren 1970 publiceert de University of Toronto Press een editie van Erasmus’ complete correspondentie en andere belangrijke geschriften. De Collected Works of Erasmus (CWE), onder de algemene redactie van Professor James K. McConica, President van het Pauselijk Instituut voor Middeleeuwse Studies, heeft tot nu toe meer dan 60 delen geproduceerd, en het uiteindelijke totaal zal 89 zijn, inclusief tijdgenoten van Erasmus, een driedelig biografisch register van degenen die in Erasmus’ geschriften worden genoemd. De CWE is het grootste vertaalproject dat ooit door een Canadese pers is ondernomen. Het is een beetje ongelooflijk dat men ooit aan zo’n omvangrijke taak is begonnen, en dat het nog steeds actief is in een tijd waarin wetenschappers zo onder druk staan om onmiddellijke praktische resultaten en de toepasbaarheid van hun onderzoek aan te tonen.
Het idee ontstond in de zomer van 1968, toen Ron Schoeffel van de University of Toronto Press besloot dat hij graag de brieven van Erasmus wilde lezen, maar in de kaartcatalogus van de bibliotheek geen Engelse editie kon vinden. Hij dacht dat er een fout moest zijn. Die was er niet. De brieven van een van de grootste humanistische denkers en belangrijkste figuren van de Renaissance en Reformatie waren alleen in het Latijn beschikbaar, en slechts een paar van zijn andere geschriften bestonden in het Engels. Terug bij de Pers overlegde Schoeffel met de hoofdredacteur, Francess Halpenny, en met andere collega’s en geleerden over de mogelijkheid om de Pers een vertaling van Erasmus’ geschriften te laten maken en uitgeven. Gedurfde plannen waren toen in de mode en ook haalbaar; eind 1968 werd het CWE gelanceerd, met naar schatting 40 delen – niet alleen Erasmus’ brieven maar ook zijn andere belangrijke geschriften – vertaald, geannoteerd, voorzien van een uitgebreid wetenschappelijk apparaat, en zorgvuldig gesitueerd in de culturele, theologische, grammaticale, politieke, filosofische, en bibliografische context van zijn tijd. Sindsdien is het aantal delen opgelopen tot 89 en het zal nog zo’n twintig jaar duren voordat het werk is voltooid en alle delen zijn gepubliceerd.
Het is niet altijd gemakkelijk geweest. Hoewel de CWE begon met de verzekering van doorlopende subsidie, kwam daar in 1998 een einde aan toen de Social Sciences and Humanities Research Council of Canada besloot het accent bij het toekennen van subsidies te verleggen. Maar de University of Toronto Press is zowel de onderzoeks- als de publicatiekosten van de uitgave blijven steunen, en met incidentele financiële hulp van individuen en instellingen en de onschatbare steun van de academische gemeenschap in het algemeen, heeft het project niet alleen overleefd, maar is het zelfs opgebloeid. The Collected Works of Erasmus is ‘een van de grootste megaprojecten in de geschiedenis van de Canadese uitgeverij’ genoemd (Ottawa Citizen), en ‘een magnifieke prestatie, een van de wetenschappelijke triomfen van onze tijd’ (Lisa Jardine, Common Knowledge).
Kim Yates, assistent van de directeur