Last Reviewed: Oktober 2011
Wat is Q-koorts?
Q-koorts is een rickettsiale infectie veroorzaakt door Coxiella burnetii.
Hoe vaak komt Q-koorts voor en wie kan het krijgen?
Veterinairen, werknemers in vleesverwerkende bedrijven, werknemers in de schapen- en zuivelindustrie, veehouders en anderen die werken met drachtige runderen, schapen en geiten lopen het meeste risico op blootstelling aan Coxiella burnetii. Hoewel het moeilijk is vast te stellen hoeveel gevallen van Q-koorts zich elk jaar voordoen, wordt aangenomen dat de ziekte te weinig wordt gerapporteerd.
Hoe wordt Q-koorts verspreid?
Schapen, geiten en runderen zijn de belangrijkste bron van Q-koorts. De ziekte wordt verspreid door contact met uitscheidingsproducten zoals melk, urine, uitwerpselen en nageboorte van besmette dieren. Vaak kan de bacterie gedurende langere tijd in aarde en stof overleven. Daarom wordt gedacht dat de meeste infecties bij mensen worden veroorzaakt door het inademen van besmet boerenstof.
Wat zijn de symptomen van Q-koorts?
De meeste acute gevallen van Q-koorts beginnen met het plotseling optreden van een of meer van de volgende verschijnselen: hoge koorts (tot 104-105°F), ernstige hoofdpijn, algehele malaise, spierpijn, verwardheid, keelpijn, rillingen, zweten, niet-productieve hoest, misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, en pijn op de borst. Koorts houdt meestal één tot twee weken aan. Gewichtsverlies kan optreden en enige tijd aanhouden. Dertig tot vijftig procent van de patiënten met symptomatische infecties ontwikkelt een longontsteking. Slechts ongeveer de helft van de mensen die met de bacterie besmet zijn, vertonen klinische tekenen van de ziekte. Chronische ziekte zoals endocarditis (hartaandoening) kan optreden na acute ziekte of in gevallen waarin infectie geen acute ziekte veroorzaakt.
Hoe snel na blootstelling ontstaan symptomen?
De meeste patiënten worden twee tot drie weken na blootstelling ziek. Chronische ziekte kan zich tot twee jaar na de eerste besmetting ontwikkelen.
Kan Q-koorts van mens op mens worden overgedragen?
Directe besmetting van mens op mens komt zelden of nooit voor.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Laboratoriumdiagnose wordt bereikt door de identificatie van specifieke antilichamen tegen Coxiella burnetii.
Wat is de behandeling voor ziekte veroorzaakt door Q-koorts?
Doxycycline is de behandeling bij uitstek voor Q-koorts en moet gedurende 15-21 dagen worden toegediend. Voor de behandeling van chronische infecties zoals endocarditis zijn langere antibioticakuren nodig.
Is er een manier om besmetting te voorkomen?
Blootstelling aan Coxiella burnetii kan op boerderijen worden beperkt door direct contact met placenta en geboorteproducten van schapen, geiten en runderen te vermijden. Handschoenen, armmouwen en beschermende brillen moeten routinematig worden gedragen bij het assisteren bij de geboorte van dieren, vooral in gevallen waarbij geaborteerde foetussen betrokken zijn. Hoewel er vaccins tegen Q-koorts bestaan, zijn er in de Verenigde Staten geen beschikbaar. Laboratoriumpersoneel dat routinematig met het organisme werkt, loopt het grootste risico op besmetting en moet zich laten vaccineren. Bovendien mogen alleen gepasteuriseerde melk en melkproducten worden geconsumeerd.