Op 5 augustus is het 53 jaar geleden dat de meest glamoureuze en iconische actrice van de filmwereld is overleden. Michelle Morgan, auteur van Marilyn Monroe: Private And Undisclosed, onthult de waarheid achter het tumultueuze leven van de ster…
Voor velen zal Marilyn Monroe, die als ze vandaag nog zou leven 90 zou zijn, altijd het meisje op het trottoir zijn, haar rok opwaaiend rond haar middel. Voor anderen is ze de vrouw die ademloos Happy Birthday zong voor president John F Kennedy. Maar in werkelijkheid was ze geen van beide. In feite zou je kunnen zeggen dat Marilyn Monroe niet eens een echt persoon was; zij was een fascinerend personage dat was gecreëerd door Norma Jeane Baker, het kleine meisje dat ervan droomde een filmster te worden.
Geboren op 1 juni jl, 1926, was Norma Jeane de dochter van Gladys Baker en Charles Stanley Gifford, een collega in het filmlaboratorium waar Gladys werkte. Gladys Baker was een gecompliceerde vrouw. Twee maal gehuwd, was zij alleen toen zij Norma Jeane ter wereld bracht, en hoewel zij vastbesloten was voor haar nieuwe kind te zorgen, was dit allesbehalve gemakkelijk. Een alleenstaande moeder werd door de maatschappij afgekeurd. Twee weken na de bevalling bracht Gladys Norma Jeane naar het huis van Ida en Wayne Bolender, buren van haar moeder, Della Monroe.
Marilyn Monroe als baby met haar moeder, Gladys
Norma Jeane woonde bijna zeven jaar bij de Bolenders, die veel om haar gaven en haar wilden adopteren. Gladys was hier ontzet over, omdat zij al twee kinderen had verloren toen haar eerste echtgenoot hen na hun scheiding meenam uit de staat. Ze was vastbesloten om dat nooit meer mee te maken. In 1933 besloot Gladys Norma Jeane onder te brengen in een huis dat ze deelde met de heer en mevrouw Atkinson, een Engels koppel dat in de filmwereld werkte.
Lees: De moord op Marilyn Monroe: Case Closed
Lees: Monroe As The Face Of Chanel
Vanaf dat moment werd Norma Jeane’s leven een doolhof van onzekerheden en verwarring. Kort nadat ze waren gaan samenwonen, kwam het nieuws dat Gladys’ grootvader Tilford Hogan zelfmoord had gepleegd en dat haar zoon Robert op tragische wijze om het leven was gekomen. Gladys was altijd al emotioneel en deze twee gebeurtenissen waren genoeg om haar over de rand te duwen. “Waarom kon jij het niet zijn?” schreeuwde ze tegen haar verbouwereerde kind. Kort daarna kreeg Gladys een zenuwinzinking die haar de rest van haar leven in en uit instellingen stuurde.
Voor Norma Jeane was de verdwijning van haar moeder meer dan ze kon verdragen. Ze werd seksueel misbruikt door een nieuwe huurder in het tehuis, en tot overmaat van ramp wilde niemand haar vertellen wat er met haar moeder was gebeurd. Ze begon te geloven dat Gladys was overleden; een geloof dat nog dieper werd toen haar nieuwe voogd (en Gladys’ beste vriendin), Grace Goddard, de koffers van het kind pakte en haar meenam naar het weeshuis in Los Angeles, waar ze het volgende jaar zou blijven.
Met haar man Arthur Miller
Een reeks pleeggezinnen volgde; het meest in het bijzonder bij Ana Lower, de tante van Grace Goddard, die een van de meest invloedrijke mensen in Norma Jeane’s leven werd. Tante Ana, zoals zij liefkozend werd genoemd, wilde graag voor het energieke kind zorgen, maar haar gezondheid liet het afweten, zodat Norma Jeane weer naar een ander pleeggezin werd overgeplaatst.
Ten slotte trouwde Norma Jeane in 1942, toen zij opnieuw in een weeshuis moest verblijven, met Jim Dougherty, een buurjongen van de familie Goddard, waar zij op dat moment woonde. Het koppel had af en toe afspraakjes toen werd ontdekt dat Norma Jeane’s pleeggezin naar het oosten verhuisde en iemand nodig had om voor hun kind te zorgen. Grace besprak de zaak met de moeder van Jim Dougherty en samen benaderden zij het stel met het idee om te trouwen.
Voor Jim was het een kans om haar te ‘redden’; hij zou een ridder op het witte paard kunnen zijn en hij omarmde de uitdaging van ganser harte, hoewel Norma Jeane in tweestrijd verkeerde. Zij wilde uit het weeshuis gehouden worden, maar trouwen? Dat was niet iets waar zij aan dacht. “Het was alsof je met pensioen ging naar een dierentuin,” zei ze later.
Lees: De Tentoonstelling – Monroe Door Bert Stern
Lees: Top 10 Oscars Beauty Looks Of All Time
Het huwelijk duurde vier jaar, in die tijd ging Jim naar de oorlog en trok Norma Jeane in bij haar schoonfamilie. Omdat ze zich verveelde en eenzaam was, nam ze een baan bij een defensiefabriek, waar ze werd ontdekt door een fotograaf die foto’s nam voor de oorlogsinspanningen. Deze foto’s leidden tot een carrière als model en ze verliet de baan bij de defensie fabriek zo snel als ze kon. Jim ging akkoord, maar verzekerde zijn vrouw dat wanneer hij uit de oorlog zou terugkeren, zij alles zou moeten opgeven en een gezin zou moeten stichten. Ze reageerde door naar Las Vegas te gaan en een scheiding aan te vragen; tot grote schrik en wanhoop van haar man.
Terwijl het jonge model in Las Vegas was, ontmoette ze daar een inwoner, Bill Pursel, en de twee werden dikke vrienden; ze reisden samen door de omgeving, dineerden in lokale restaurants en genoten van elkaars gezelschap. Tijdens een uitstapje was Bill geïntrigeerd door de aandacht die ze kreeg van groepen meisjes en hij was verbaasd te ontdekken dat zijn nieuwe vriend een model was, en nog een populair ook.
Tegen de tijd dat Norma Jeane terugkeerde naar Los Angeles, werd ze uitgenodigd voor een screentest bij Twentieth Century Fox. Het resultaat was dat zij een contract kreeg, maar teleurgesteld was toen zij hoorde dat zij haar naam moest veranderen in Marilyn Monroe. Ze vond het niet erg dat ze haar achternaam in Monroe wilden veranderen, maar Marilyn? Ze had geen idee hoe ze die moest spellen, vertelde ze later aan vrienden.
Maar wat ze ook van de naam vond, van nu af aan was ze Marilyn Monroe. Haar carrière liep echter meerdere malen vast, met niet verlengde contracten en een rol in Scudda Hoo Scudda Hay die uiteindelijk op de knip belandde. Gelukkig werd ze uiteindelijk opgemerkt door de machtige agent Johnny Hyde, die haar naar voren schoof voor de kleine maar belangrijke rol van Angela in The Asphalt Jungle. De twee werden geliefden, hoewel de geruchten dat Marilyn met de oudere man in zee ging voor zijn geld volledig ongegrond waren. Hyde vroeg haar vele malen ten huwelijk en zij wees hem elke keer af.
Na de dood van Johnny Hyde zette Marilyn alles op alles voor haar carrière en verdiende rollen in films als Love Nest, Clash By Night en Don’t Bother To Knock. Haar ster was rijzende, en toch dreigde alles in duigen te vallen met de ontdekking dat ze niet alleen naakt had geposeerd, maar dat haar moeder, die ze al jaren dood had verklaard, in werkelijkheid nog leefde en in een inrichting woonde. Deze onthullingen betekenden bijna het einde van haar carrière, maar Marilyn haalde diep adem en besloot de waarheid te vertellen. Ze beweerde dat ze de naaktfoto’s had gemaakt omdat ze blut was en het geld nodig had. Wat haar moeder betreft, die wilde haar verblijfplaats geheim houden om Gladys te beschermen, niet zichzelf. Het publiek waardeerde haar eerlijkheid en ze bleef stijgen.
In 1952 ontmoette Marilyn de gepensioneerde honkballer Joe DiMaggio en werd verliefd op hem. In de jaren die volgden speelde ze in een aantal opvallende films, zoals Niagara en Gentlemen Prefer Blondes, maar tegen het einde van 1953 was ze gefrustreerd. Marilyn wilde betere rollen en toen ze gevraagd werd zich bij de studio te melden voor een rol die haar bijzonder tegenstond, nam ze wraak door naar San Francisco te vluchten en met Joe DiMaggio te trouwen. De studio zette haar op non-actief, hoewel dit uiteindelijk werd opgeheven en ze ging verder met het maken van There’s No Business Like Show Business en The Seven Year Itch in 1954.
Ongelukkigerwijs was het haar rol in de laatste film die de ontrafeling van haar huwelijk werd. Tijdens de opnamen van de publiciteitsscène waarin haar rok rond haar middel omhoog waaide, zat een woedende Joe in het publiek, die het niet op prijs stelde dat fotografen en toeschouwers naar zijn vrouw keken. Er volgde een heftige, hoogoplopende ruzie die Marilyn zo van streek maakte dat ze een punt achter haar huwelijk zette en de scheiding aanvroeg.
Nieuw gescheiden, was 1955 voor Marilyn een jaar van grote persoonlijke zielsverbijstering. Ze verhuisde naar New York, richtte haar eigen filmmaatschappij op met fotograaf Milton Greene, en begon acteerlessen en psychoanalyse. Ze ging regelmatig naar het theater en was vaak achter het toneel te vinden, pratend met grote acteurs en actrices. Ze begon ook uit te gaan met toneelschrijver Arthur Miller, met wie ze later trouwde in 1956.
Lees: Iconische vrouwen van de eeuw
Lees: World’s Highest Paid Actresses Revealed
Benaamd Egghead and the Hourglass, arriveerde het koppel in Londen in juli 1956, om The Prince And The Showgirl te filmen met Laurence Olivier. Het was echter geen gelukkige tijd voor alle betrokkenen en het werd nog verwoestender voor Marilyn toen ze Arthurs notitieboekje ontdekte, waarin stond hoe hij zich in de steek gelaten voelde door zijn nieuwe vrouw.
Het stel keerde terug naar New York waar ze probeerden zich te vestigen in een normaal leven. Helaas betekende dit voor Marilyn verschillende miskramen – een in 1957, en een andere tijdens het maken van de zeer succesvolle film, Some Like It Hot. Ze onderging verschillende mislukte operaties in een poging om moeder te worden, en na de laatste operatie in 1959, deelde de dokter haar mee dat het niet gelukt was. “Ik weet het al,” zei ze tegen de dokter nog voor hij het nieuws kon vertellen. Vanaf dat moment gaf ze haar pogingen om moeder te worden op.
Haar relatie met Miller liep uiteindelijk stuk nadat hij de rol van Roslyn voor haar had geschreven in The Misfits, met Clark Gable in de hoofdrol. De film was te rauw, het portret te persoonlijk en tegen de tijd dat hij klaar was, stond Marilyn weer alleen voor het leven.
De volgende jaren waren een aaneenschakeling van deprimerende dieptepunten. Het dieptepunt was misschien wel toen de weduwe van Clark Gable naar verluidt Marilyn de schuld gaf van Gable’s dood – hij overleed slechts enkele dagen na het filmen van The Misfits. Marilyn voelde zich suïcidaal en stemde ermee in om naar een ziekenhuis te gaan om uit te rusten. Helaas had ze geen idee dat ze ten onrechte op een afdeling voor ernstig gestoorde patiënten terecht zou komen. Alleen de komst van Joe DiMaggio zorgde voor haar vrijlating, nadat hij had gedreigd het ziekenhuis “steen voor steen” uit elkaar te halen als ze weigerden haar vrij te laten.
Het verwoestende verhaal van Marilyn Monroe’s dood was voorpaginanieuws
In het jaar dat volgde werd Joe de vriend waar Marilyn altijd van droomde, en samen bezochten ze Florida, ontspanden ze zich op het strand en woonden ze samen honkbalwedstrijden bij. Kranten zinspeelden op een reünie, maar Marilyn verzekerde hen van het tegendeel. Was het de waarheid? We zullen het nooit weten, want in de nacht van 4 op 5 augustus 1962 werd Marilyn dood aangetroffen; het slachtoffer van een schijnbare overdosis.
Vele theorieën zijn door de jaren heen naar voren gebracht over waarom of hoe Marilyn stierf. Sommigen zeggen dat het kwam door haar relatie met de president van de Verenigde Staten, hoewel dit nooit is bewezen en een relatie tot op de dag van vandaag een ongefundeerd gerucht blijft. Het enige wat we echt weten is dat ze voor hem zong op zijn verjaardag, en bevriend was met zijn zus – nauwelijks de basis voor een affaire.
De waarheid is dat we nooit zullen weten hoe Marilyn Monroe is overleden. Ze nam haar geheimen mee het graf in, en alle verhalen over haar dood die door de jaren heen zijn gekomen en gegaan, zijn op zijn best speculatief.
Maar misschien maakt het uiteindelijk niet uit als we er nooit achter komen, want de aantrekkingskracht van haar leven is zo veel boeiender. Alles wat Norma Jeane Baker ooit wilde was geliefd zijn, dus misschien is het door ons te concentreren op haar leven, in plaats van haar dood, de beste manier die we hebben om haar te laten zien hoeveel ze betekende, en hoeveel de wereld verloor toen ze stilletjes uit haar greep weggleed.