Het oude Egypte heeft een sterke greep op de moderne verbeelding en roept beelden op van vergulde farao’s, torenhoge piramides en verbluffende hiërogliefen.
Historici en archeologen hebben in de afgelopen twee eeuwen talloze verloren schatten van onder het Egyptische zand opgegraven, en we weten nu veel meer dan we al wisten over deze ongrijpbare en fascinerende beschaving.
Echter, sommige enthousiastelingen hebben deze fascinatie naar een geheel nieuw niveau getild. Sinds de jaren tachtig beweert een toenemend aantal mensen, gevestigd in de Verenigde Staten, de praktijken van de oude Egyptische religie te volgen.
De twee oude Egytpen, gesymboliseerd door de kronen van lotus- en papyrusbloemen.
Kemetisme is de naam die gegeven wordt aan moderne groepen die de religieuze overtuigingen en rituelen volgen die geassocieerd worden met het oude Egypte. Het is afgeleid van “Kemet”, het oude woord voor Egypte zelf.
We weten betrekkelijk weinig over de wijze waarop de oude Egyptenaren over hun geloof dachten en het praktiseerden, maar desondanks is de hedendaagse versie van deze zeer oude religie de laatste decennia tot bloei gekomen.
Kemetisch huisheiligdom van Thot.
Volgens historici van de Michigan State University ontstond het kemetisme in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw naast andere vormen van neo-heidendom. Deze opwekkingsbewegingen waren vaak geworteld in een poging om het oude verleden nauwkeurig te reconstrueren. Naarmate archeologen meer te weten kwamen over de oude Egyptische samenleving en cultuur, begonnen sommige mensen zich verbonden te voelen met deze oude geloofsovertuigingen en gebruiken.
In de late jaren tachtig was het kemetisme zo populair geworden in de Verenigde Staten dat de aanhangers zich begonnen te organiseren, instellingen oprichtten en verschillende takken van het geloof ontwikkelden. Een vroege leider van de beweging was Tamara L. Siuda, die uiteindelijk verantwoordelijk zou worden voor de ontwikkeling van de Kemetische Orthodoxie.
Persoonlijke Kemetische schrijn. Foto door IanCheesman CC BY-SA 3.0
Als student was Siuda een aanhanger van Wiccan-rituelen. Tijdens een Wiccan inwijdingsritueel ervoer zij een krachtige verbinding met wat zij later begreep als verschillende oude Egyptische godheden. Dit bracht haar ertoe haar kennis van en belangstelling voor het Kemetisme te verdiepen en uiteindelijk richtte zij in 1989 de Kemetic Orthodoxy op.
Siuda’s leiderschap bleek uiterst succesvol en in 1994 had de Kemetic Orthodoxy een voldoende aantal nieuwe aanhangers aangetrokken om door de federale regering officieel als religieuze groepering te worden erkend.
Hoofdschrijn voor de Kemetic Orthodoxy religie. Foto door IanCheesman CC BY-SA 3.0
Twee jaar later, in 1996, reisde Siuda naar Egypte en werd officieel gekroond tot Nisut, oftewel Farao. Zij wordt erkend als de leider van het geloof, en haar rol is er een van spiritueel leiderschap en bemiddelaar. Haar volgelingen geloven dat zij de huidige incarnatie van de geest van de Egyptische god Horus vertegenwoordigt.
Kemetische orthodoxie is tegenwoordig de meest erkende en populaire versie van het kemetisme, maar het is bij lange na niet de enige bestaande tak van de religie. Verscheidene andere kemetische culten zijn in verschillende delen van de wereld ontstaan, voornamelijk in het Westen.
Privé-altaar van een beoefenaar in de Tsjechische Republiek, met een beeld dat Thoth voorstelt.
Hoewel er tussen deze groepen onenigheid bestaat over bepaalde praktijken, houden de meeste kemetici zich aan dezelfde kernprincipes. De kern van de religie is het geloof in ma’at: de leidende kracht van het universum en het principe van goddelijk evenwicht. Kemeten geloven ook in een opperwezen, bekend als Netjer, en zijn vele incarnaties, of “namen.”
De Egyptische goden zijn allemaal een manifestatie van dit centrale opperwezen, en als gevolg daarvan is er veel discussie over de vraag of het moet worden beschouwd als een monotheïstische of polytheïstische religie. Veel kemetici nemen ook deel aan vooroudervereringsrituelen, door schrijnen voor hun voorouders (bekend als akhu) in hun huizen te houden, en hun leiding te zoeken.
De Ankh is een kemetisch symbool van het eeuwige leven in zowel de oudheid als de moderne tijd.
Hoewel het kemetisme sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw sterk in populariteit is toegenomen, vragen veel historici zich af in hoeverre deze geloofsovertuigingen werkelijk overeenkomen met het leven en de ideeën van de oude Egyptenaren zelf.
Volgens historici Marilyn Krogh en Brooke Pillifant is de kemetische orthodoxie eerder een religie van de late moderniteit dan een nauwkeurige afspiegeling van de oude Egyptische samenleving.
Er bestaat zelfs een aanzienlijk debat tussen historici over de betekenissen die worden gehecht aan verschillende vormen van Egyptische rituele praktijken, en over de kernovertuigingen die de Egyptische religie bezielden.
Lees een ander verhaal van ons: The Mysterious Plant Worshiped as a God in Ancient Religious Texts
Hoe dan ook, ongeacht de historische nauwkeurigheid, zijn de Kemetici van vandaag geïnspireerd om betekenis te vinden in de wereld door de sporen van de oude Egyptische samenleving te volgen. Deze ongelooflijke beschaving blijft doorklinken in onze moderne wereld, en vormt als zodanig fundamenteel ons hedendaagse culturele en religieuze landschap.