Charismatisch christendom is een overkoepelende groepering van samenhangende geloofsovertuigingen en praktijken, en is zelf niet strikt gedefinieerd binnen specifieke praktijken. De kerkgenootschappen binnen deze groepering delen een spiritualiteit die wordt gekenmerkt door een wereldbeeld waarin wonderen, tekenen en wonderen, en andere bovennatuurlijke gebeurtenissen worden verwacht in het leven van gelovigen. Dit omvat ook de aanwezigheid van geestelijke gaven, zoals profetie en genezing. Hoewel ze in veel opzichten op elkaar lijken, verschillen sommige subgroepen toch op belangrijke punten. Deze verschillen hebben ertoe geleid dat het charismatische christendom in drie hoofdgroepen wordt ingedeeld: Pinksterbeweging, de Charismatische Beweging, en de Neo-charismatische Beweging.
PentecostalsEdit
Pentecostals zijn die christenen die zich identificeren met de overtuigingen en praktijken van klassieke pinkstergenootschappen, zoals de Assemblies of God of de Church of God (Cleveland, Tennessee). Het klassieke pentecostalisme groeide uit de heiligheidsbeweging en ontwikkelde een eigen identiteit aan het begin van de 20e eeuw nadat het populair was gemaakt door Charles Fox Parham en zijn leerling William Seymour. Seymour stichtte wat beschouwd wordt als de eerste Pinkstergemeente in Los Angeles in 1906. In een tijd waarin de meeste kerkgenootschappen het cessationisme (het geloof dat de geestelijke gaven waren opgehouden) beaamden, hielden de pentecostals vol dat de gaven van de Heilige Geest werden hersteld in de christelijke kerk. De kenmerkende leer van de pinksterbeweging is dat er na de bekering een tweede werk van genade is, dat de pinksterbeweging de doop in de heilige Geest noemt, en dat blijkt uit het spreken in tongen. Het spreken in tongen wordt beschouwd als bewijs van de aanwezigheid van de Geest. Er zijn ook niet-trinitaristische Oneness Pentecostals, die dezelfde opvattingen hebben over de geldigheid van de geestelijke gaven in de moderne kerk, maar die van mening verschillen over de Godheid en de leer over uiterlijke heiligheid. Het pentecostalisme heeft verschillende kerndoctrines waarrond hun geloof is gecentreerd; deze omvatten redding door Jezus, genezing door Jezus, doop door Jezus en de Heilige Geest en tenslotte dat Jezus wederkomt. De pinksterbeweging wordt ook gekenmerkt door moralisme, en verbiedt volgelingen vaak alcohol te drinken of sieraden te dragen.
Charismatische BewegingEdit
Terwijl de vroege pinkstergelovigen vaak gemarginaliseerd werden binnen de grotere christelijke gemeenschap, begonnen de pinkstergelovigen vanaf 1960 door te dringen tot de mainline protestantse denominaties en vanaf 1967 tot de katholieke kerk. Deze overname van de pinkstergeloofsovertuigingen door de historische kerken werd bekend als de charismatische beweging. Charismatici worden gedefinieerd als christenen die met de pinkstergemeente de nadruk delen op de gaven van de Geest, maar die deel blijven uitmaken van een reguliere kerk. Ook zijn charismatici vaker dan pinksterbeweging van mening dat glossolalie geen noodzakelijk bewijs is van de doop met de Geest. Deze overgang vond plaats na een toegenomen populariteit van het gebruik van de geestesgaven tijdens de genezingsopwekkingsperiode van 1946-1958. Massale interkerkelijke bijeenkomsten gehouden door de evangelisten van de genezingsopwekking, waaronder William M. Branham, Oral Roberts, A.A. Allen en anderen, leidden tot een toegenomen bewustzijn en acceptatie. De beweging leidde tot het ontstaan van onafhankelijke evangelische charismatische kerken die meer in overeenstemming waren met deze opwekking van de Heilige Geest. Calvary Chapel Costa Mesa, Californië is een van de eerste evangelische charismatische kerken uit 1965. In het Verenigd Koninkrijk is Jesus Army, opgericht in 1969, een voorbeeld van de impact buiten de VS. In de rest van de wereld werden vele andere gemeenten gesticht.
Neo-charismatische bewegingEdit
Nieuwe kerken en denominaties ontstonden naast de Charismatische Beweging sinds 1970 die als neo-charismatisch worden aangeduid. Zij aanvaarden noch het etiket van pinksterbeweging noch van charismatische beweging, maar delen met deze groepen een gemeenschappelijke nadruk op de Heilige Geest, geestelijke gaven, wonderen en pinksterervaringen. Deze groepen worden vaak “De Derde Golf” genoemd, om hen te scheiden van de oorspronkelijke pinksterbeweging (de “Eerste Golf”) en van de bredere charismatische beweging van de jaren 1970 (de “Tweede Golf”). Neo-charismatische kerken beschouwen zichzelf vaak als niet-confessioneel of zouden het neo-charismatische label niet accepteren, in plaats daarvan puttend uit de charismatische praktijken van geestelijke gaven of zich identificerend met bredere bewegingen en groepen zoals het U.S. Strategic Prayer Network, de New Apostolic Reformation, of andere grote religieuze bewegingen.