Stelt u zich een woestijn voor in het midden van de zomer. De zon schijnt fel en de hitte stijgt in golven op boven de zanderige grond. Onder het schaarse struikgewas rust een gewone woestijnbewoner half verscholen in de schaduw. Overdag ligt dit harige dier met lange oren te dommelen, maar ’s nachts komt hij tot leven en stapt hij over het zand op zoek naar de planten en vegetatie die hij eet. Kun je raden wie deze woestijnbewoner is?
Het is het zwartstaart konijn (Lepus californicus)! Dit kleine, grijsbruine zoogdier komt voor in het zuidwesten van de VS en in delen van Mexico, en dankt zijn naam aan de zwarte streep langs de bovenkant van zijn staart. Je kunt de zwartstaartjakrabbits ook herkennen aan hun grote, lange oren met zwarte punten. Hier in de woestijn hebben deze lange oren een dubbel nut. Ze geven het konijn niet alleen een scherp gehoor, maar ze laten het konijn ook toe zijn lichaamstemperatuur te regelen. Hoe? Wel, deze grote oren zitten vol met bloedvaten. Als de konijnenhaas het te warm krijgt, verwijden deze bloedvaten zich, wat warmteverlies bevordert. Zeker een nuttige aanpassing voor hete woestijndagen!
Hoewel het zwartstaart konijn inderdaad een zwarte staart heeft, is het andere deel van zijn naam een verkeerde benaming. Hoewel hij konijn wordt genoemd, is dit langorige dier eigenlijk een haas! Wat is het verschil? Hoewel hazen en konijnen op elkaar lijken, met kleine staarten, grote oren, en oversized achterpoten, zijn hazen een beetje magerder en kunnen ze ook groter worden. Het zwartstaart konijn kan twee voet lang worden (ongeveer 60 cm) en tussen de drie en acht pond wegen (1,4-3,5 kg), dat is groter dan de woestijn katoenstaart konijnen die ook gevonden worden op White Sands.
Het belangrijkste verschil tussen konijnen en hazen, echter, is hun nageslacht. Konijnen bouwen nesten om hun kale, blinde, hulpeloze baby’s te huisvesten. Hazen daarentegen bouwen geen nesten voor hun jongen. Hun baby’s (leverets genoemd) worden geboren met vacht, open ogen, en kunnen kort na de geboorte hun moeder volgen. Ondanks dit verschil, is de voortplanting van konijnen en hazen vergelijkbaar in aantal – beide hebben grote aantallen nakomelingen. Een vrouwtje zwartstaart konijn kan twee tot zes nesten per jaar krijgen, met één tot zes jongen per worp. Als deze baby’s opgroeien en zich beginnen voort te planten, neemt het aantal konijnen snel toe.
Deze exponentiële groei van de populatie door voortplanting helpt om het verlies van de populatie door predatie te compenseren. Coyotes, vossen, bobcats, dassen, grote slangen, en grote roofvogels (b.v. arenden, haviken, etc.) eten allemaal zwartstaartige konijnen. Als ze ze kunnen vangen, tenminste. Zwarte konijnen zijn snel, ze springen weg van gevaar en rennen in zigzagpatronen met snelheden tot 64 km per uur! Door hun snelheid hebben ze zelfs een plaats gekregen in volksverhalen, denk maar aan “De schildpad en de haas!” Roofdieren kunnen hen niet bijhouden. Helaas kan het konijn deze snelheid niet lang volhouden, en sluwe coyotes kunnen hier misbruik van maken door tijdens de achtervolging af te slaan. Toch, als het op een overlevingswedstrijd aankomt, heeft de zwartstaarthijghaas een goede kans om te winnen.
Omdat de zwartstaarthijghaas zo’n goede loper is, verkiest hij leefgebieden met veel ruimte om te lopen, zoals open, dorre gebieden met schaarse vegetatie. Dit zijn plaatsen zoals woestijn struikgewas, zandduinen, prairies, overbegraasde weiden, en, natuurlijk, White Sands National Park. Hier in het park, leven zwartstaart jakrabbits aan de randen van het duinen veld, waar de duinen de woestijn ontmoeten. Ze zijn meestal niet actief tijdens de hitte van de dag, dus je zult ze waarschijnlijk niet zien. Maar als u geluk heeft, ziet u misschien sporen in het zand.