27 september 2019
Heeft u het gevoel dat uw partner altijd onnodige eisen aan u stelt? Probeert hij of zij in te breken in je persoonlijke ruimte of probeert hij of zij constant over zijn of haar emoties te praten? Misschien vraag je jezelf wel af: “Wat zouden ze nog meer van me willen?” Of misschien bent u een eenzame strijder, en vervult het idee van een relatie u met een gevoel van angst…
Als u zich herkent in een van de bovenstaande punten, dan lijdt u misschien aan een angst voor intimiteit.
Maar wat is een angst voor intimiteit precies?
Het woord intimiteit komt van het Latijnse woord “intimus”, dat “binnenste” betekent. Intiem zijn met iemand betekent dat je je diepste innerlijk met die persoon deelt.
Bang voor intimiteit is dan een diepgewortelde angst om emotioneel – en soms fysiek – verbonden te raken met een andere persoon. Deze angst heeft meestal tot gevolg dat iemand zich terugtrekt wanneer een relatie te hecht wordt.
Als je vermoedt dat je angst hebt voor intimiteit, weet dan dat je niet de enige bent. Er wordt zelfs gedacht dat 17% van de mensen hiermee worstelt.
Een van de grootste problemen is dat het vaak moeilijk is om het bij jezelf te herkennen. Dat komt omdat het blokkeren van emoties een tweede natuur wordt, en het is heel moeilijk om iets te herkennen dat er niet is; een niet-ervaring. Normaal gesproken is er een reeks instabiele, vrijblijvende relaties voor nodig, het verlies van een belangrijke relatie of het door een partner in relatietherapie worden gebracht om te begrijpen dat er iets aan de hand is.
Waardoor wordt angst voor intimiteit veroorzaakt?
Het is belangrijk om te zeggen dat angst voor intimiteit niet iets is waar iemand zelf voor kiest. Dus ten eerste is het niet iets waar je jezelf de schuld van moet geven. Als mensen, zijn we gebouwd om ons te verbinden op een diep niveau. Sterker nog, we hebben verbinding nodig. Angst voor intimiteit zit er van jongs af aan in, en is normaal gesproken een biologische reactie op de manier waarop iemand is opgevoed.
De beste manier om angst voor intimiteit te begrijpen is misschien wel via de hechtingstheorie. De hechtingstheorie is het psychologische model van hoe wij emotionele banden vormen. Deze hechtingen (of bindingen) worden eerst gevormd met onze ouders (of primaire verzorger) en we nemen deze manier van relateren over en dragen die met ons mee tot in onze volwassenheid.
Bang voor intimiteit ontstaat meestal als reactie op verlating of op overspoeling – en soms op allebei.
Aan de ene kant had je misschien ouders die emotioneel erg afstandelijk en afstandelijk waren. Misschien berispten ze je als je huilde of sloten ze je buiten als je probeerde uiting te geven aan de dingen die belangrijk voor je waren. Of misschien had je een ouder die emotioneel instabiel was en was je bang dat als je je behoeften zou uiten, je hen uiteindelijk over de rand zou doen kantelen. In plaats daarvan leerde je tegenwicht te bieden door je eigen behoeften te laten varen.
Of misschien had je een ouder die aanmatigend was en je nooit enige persoonlijke ruimte gaf. De enige manier waarop je aan dat gevoel van opslokken kon ontsnappen was door je af te sluiten en te verdwijnen…
Hoe het ook zij, al deze situaties leiden naar dezelfde plek: een diepgewortelde angst voor emotionele verbinding en om kwetsbaar te zijn. Hoe gaat een mens met deze angst om?
Tekenen van angst voor intimiteit
- Je bent een seriële dater – misschien vind je de eerste opwindende opwellingen leuk, maar zodra het wat spannender wordt, voel je je ongemakkelijk en ren je de heuvels in. En dan herhaalt dezelfde cyclus zich weer helemaal opnieuw. Dit soort gedrag geeft je waarschijnlijk een leeg gevoel van binnen – maar ook een veilig gevoel.
- Je bent een perfectionist die veel van zichzelf eist – veel mensen met angst voor intimiteit zijn mensen die veel presteren en hun aandacht richten op uiterlijke prestaties. Je ouders hadden waarschijnlijk hoge normen en goed presteren was een van de belangrijkste manieren om hun aandacht te krijgen. Het probleem is dat als je opgroeit zonder emotionele steun, je het gevoel krijgt dat er niet van je gehouden kan worden gewoon omdat je jezelf bent.
- Je saboteert je relaties (bewust of onbewust) – je voelt je ongemakkelijk als je iemand ontmoet, dus is het logisch dat je aan die situatie probeert te ontsnappen. Misschien bekritiseer je je partner te veel, zeur je over kleine dingen of creëer je problemen in je relatie die er niet zijn.
- Diep van binnen ben je bang om in de steek gelaten te worden – we zijn allemaal wel eens bang om in de steek gelaten te worden, maar als je door die angst helemaal geen verbinding meer kunt ervaren, is dat een onderdeel van een groter probleem. Het kan zijn dat je elke relatie uit de weg gaat om jezelf te beschermen tegen afwijzing.
- Praten over je emoties vervult je met een gevoel van angst – niemand houdt van uitdagende relatiegesprekken, maar als je een angst hebt voor intimiteit zullen dit soort gesprekken extra moeilijk aanvoelen. Misschien zie je niet eens in dat je emotionele behoeften hebt, laat staan dat je begrijpt hoe je die aan je partner kenbaar moet maken.
Hoe overwin je angst voor intimiteit
Het goede nieuws is dat je ervaringen uit het verleden niet bepalend hoeven te zijn voor je heden. Het hoeft ook niet zo te blijven. Met wat moeite kun je werken aan het ontrafelen van het verleden en gezondere manieren vormen om je behoeften te identificeren en te communiceren, en een relatie op te bouwen die emotioneel vervullend is.
1.Kom dichtbij je emoties – dit gaat waarschijnlijk in het begin vrij vreemd en ongemakkelijk aanvoelen, maar begin met het labelen van je emoties wanneer ze opkomen. In plaats van te zeggen “ik voel me goed” kun je iets zeggen als “ik voel me vandaag eigenlijk angstig en down”. Plutchiks Rad van Emoties is een goed uitgangspunt.
2. Oefen zoveel mogelijk om emotioneel aanwezig te blijven – het kan helpen om jezelf eraan te herinneren dat hoe meer je je van je partner verwijdert, hoe groter de kans is dat hij of zij angstig en aanhankelijk wordt. Hoe beter je in je emoties kunt blijven en ze duidelijk kunt uiten, hoe veiliger jullie je allebei zullen voelen.
3. Geef je relaties voorrang – als je angst hebt voor intimiteit, heb je waarschijnlijk een groot deel van je energie in je werk gestoken. Voor sommigen is het zelfs een deel van hun identiteit (en dat is geen goede plek om te zijn). Relaties zijn een centraal onderdeel van wat het betekent om een gelukkig, goed afgerond leven te hebben. Probeer daar zoveel mogelijk je focus op te leggen.
4. Duik diep in je verleden – hoe was je relatie met je ouders? Voelde je je gehoord en begrepen? Waren jullie het type gezin dat over problemen praatte als ze naar boven kwamen of ze gewoon wegstopte? Erkennen dat deze eerste kinderrelaties tekortschoten is een belangrijke eerste stap op weg naar gezondere, bevredigendere manieren om contact te maken.
Waarom therapie belangrijk is
Het blokkeren van emoties als deze kan niet alleen een nadelig effect hebben op je relaties, maar ook op je geestelijke gezondheid, bijv. angst, depressie, middelenmisbruik. Omdat angst voor intimiteit meestal geworteld is in het verleden, kan het enige tijd duren om het te ontrafelen – door met een therapeut te werken, kom je er veel sneller. In therapie kun je deze angsten onderzoeken en vaststellen waar ze vandaan komen, en kun je werken aan de noodzakelijke stappen naar verandering.
