De Battle of Britain in de Tweede Wereldoorlog was tussen de Royal Air Force (RAF) van Groot-Brittannië en de Luftwaffe, de luchtmacht van nazi-Duitsland, en was de eerste slag in de geschiedenis die uitsluitend in de lucht werd uitgevochten. Van 10 juli tot 31 oktober 1940 gingen piloten en ondersteunende bemanningen aan beide zijden het luchtruim in en streden om de controle over het luchtruim boven Groot-Brittannië, Duitsland en het Engelse Kanaal. De machtige, in de strijd ervaren Luftwaffe hoopte Groot-Brittannië gemakkelijk te kunnen veroveren, maar de RAF bleek een geduchte vijand.
Herman Göring en de Luftwaffe
Na de Eerste Wereldoorlog verbood het Verdrag van Versailles Duitsland een luchtmacht te hebben. Met hulp van de Sovjet-Unie negeerde Duitsland echter in het geheim het verdrag en trainde het luchtmachtpiloten en ondersteunend personeel op gevechtsvliegtuigen.
Toen Adolf Hitler en zijn Derde Rijk aan de macht kwamen, begon nazi-Duitsland met de wederopbouw van hun luchtmacht. In februari 1935 richtte hij officieel de Luftwaffe op, met aan het hoofd voormalig gevechtspiloot en politiek bondgenoot Hermann Göring uit de Eerste Wereldoorlog.
Operatie Zeeleeuw
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog in 1939 was de Luftwaffe de sterkste en best getrainde luchtmacht ter wereld. Ze speelden een cruciale rol bij Duitslands methodische en zeer effectieve invasie van een groot deel van West-Europa, waaronder Polen, Nederland, België en Frankrijk.
Nadat Frankrijk op 22 juni 1940 in Duitse handen was gevallen, richtte Hitler zijn vizier op de Sovjet-Unie, maar moest nog wel afrekenen met Groot-Brittannië. Hij plande een massale invasie over land en zee, met de codenaam Operatie Zeeleeuw, maar wist dat hij eerst de RAF moest verslaan.
Hitler hoopte dat zijn Luftwaffe en zijn felle reputatie Groot-Brittannië zo zouden intimideren dat het zich vreedzaam zou overgeven, en bungelde zelfs met het vooruitzicht van een vredesverdrag. Hij onderschatte echter de vastberadenheid van het Britse volk, het leger en de strijdlustige nieuwe premier, Winston Churchill, die het aanbod zonder meer afwees.
Churchill geloofde dat Hitler en het kwaad van het nazisme hoe dan ook moesten worden afgeschaft. Hij wist dat de RAF de belangrijkste verdediging van Groot-Brittannië was tegen Duitse troepen die het Kanaal overstaken.
Churchills “Finest Hour”-toespraak
Dagen voor de overgave van Frankrijk, gaf Churchill zijn beroemde “Finest Hour”-toespraak voor het Lagerhuis, waarin hij duidelijk maakte dat hij niet van plan was te capituleren voor Hitler, hoewel sommige parlementsleden hoopten op vredesonderhandelingen.
In zijn toespraak zei Churchill: “De Slag om Frankrijk is voorbij. Ik verwacht dat de slag om Engeland op het punt staat te beginnen.” Hij sprak over zijn zekerheid dat de Luftwaffe Groot-Brittannië hard zou aanvallen, maar ook over zijn vertrouwen dat de RAF, onder leiding van Air Chief Marshal Hugh Dowding, stand zou houden en zou zegevieren.
Churchill wist dat falen geen optie was, en zijn krachtige toespraak versterkte het moreel en patriottisme van het Britse volk, het leger en het parlement.
LEES MEER: 10 Dingen die je misschien niet weet over Winston Churchill
Hawker Hurricane, Supermarine Spitfire, Messerschmitt BF-109
Hitler en veel van zijn generaals waren niet voorbereid op de invasie van Groot-Brittannië. Göring was er echter van overtuigd dat zijn Luftwaffe de RAF snel zou vernietigen met zijn Duitse bommenwerpers en de noodzaak van een grootschalige invasie zou voorkomen, of op zijn minst uitstellen; Hitler gaf hem het groene licht om het te bewijzen.
Op 10 juli 1940 viel de Luftwaffe Groot-Brittannië aan, voerde verkenningsmissies uit en richtte zich op kustverdediging, havens en radarstations. Hun inspanningen brachten de RAF echter weinig schade toe.
Midden augustus begon de Luftwaffe met het gebruik van voornamelijk eenmotorige Messerschmitt BF-109 gevechtsvliegtuigen de Britse vliegvelden aan te vallen, fabrieken van luchtjagers en RAF Supermarine Spitfires en Hawker Hurricanes in de lucht.
Blitz Begint
Ondanks het feit dat de RAF in de minderheid was, nam zij vergeldingsmaatregelen door Berlijn te bombarderen. Woedend veranderden Hitler en Göring van tactiek en gaven opdracht tot een bombardementscampagne bekend als “de Blitz” tegen Londen, Liverpool, Coventry en andere grote steden, in de hoop het moreel van het Britse volk te decimeren. Om een massaal aantal slachtoffers te verzekeren, werden de Duitse bombardementen ’s nachts uitgevoerd.
Op 15 september begon de Luftwaffe twee massale bombardementen op Londen, in de hoop de Britten aan de onderhandelingstafel te dwingen, maar ze konden de RAF niet verslaan of controle over het Britse luchtruim krijgen. De Luftwaffe was op dat moment te dun bezet, slecht georganiseerd en niet in staat om de vraag naar nieuwe gevechtsvliegtuigen bij te houden of de superieure technologie van de RAF te overwinnen.
Wie won de Battle of Britain?
Tegen het einde van oktober 1940, blaasde Hitler zijn geplande invasie van Groot-Brittannië af en eindigde de Battle of Britain. Beide partijen leden een enorm verlies aan mensenlevens en vliegtuigen. Toch verzwakte Groot-Brittannië de Luftwaffe en voorkwam het dat Duitsland luchtoverwicht kreeg. Het was de eerste grote nederlaag van de oorlog voor Hitler.
Hoewel Groot-Brittannië na de val van Frankrijk alleen stond tegenover Duitsland, was bijna een kwart van de RAF piloten die deelnamen aan de Battle of Britain afkomstig uit andere landen waaronder Polen, Nieuw Zeeland, Australië, Canada, Tsjechoslowakije, België, Frankrijk, de Verenigde Staten en Zuid Afrika.
Waarom wonnen de Britten de Slag om Groot-Brittannië?
De Britten wonnen de Slag om Groot-Brittannië door een samenloop van factoren. Ze verdedigden hun eigen grondgebied, dus waren ze meer gemotiveerd om te slagen, en kenden ook de plaatselijke geografie beter dan de invallers. Een andere belangrijke factor was het Dowding Systeem, genoemd naar Sir Hugh Dowding, opperbevelhebber van de RAF Fighting Command. Het baanbrekende gebruik van radar (die de RAF kon waarschuwen voor vijandelijke aanvallen), vliegtuigen en grondverdediging van het Dowding System gaf Groot-Brittannië een concurrentievoordeel.
Belang van de Slag om Engeland
De Slag om Engeland was een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog; als de RAF de Luftwaffe niet had tegengehouden, was Hitler waarschijnlijk doorgegaan met zijn Operatie Sea Lion invasie van de Britse Eilanden. Dit zou verwoestend zijn geweest voor het Britse volk en alle pogingen om Hitler’s opkomst naar de macht te stoppen. Duitsland had het Kanaal nodig om Groot-Brittannië binnen te vallen, en de slag voorkwam dat zij die waardevolle controle zouden krijgen.
De overwinning van Groot-Brittannië in de Battle of Britain toonde de moed en veerkracht van het leger en de bevolking van het land en stelde hen in staat vrij te blijven van de nazi-bezetting. Het stelde de Amerikanen ook in staat een uitvalsbasis in Engeland te vestigen om Normandië op D-Day in 1944 binnen te vallen.
LEES MEER: D:Day: An Interactive
The Battle of Britain Movie
Het belang van de Slag om Engeland was ook Hollywood niet ontgaan. In 1969 bracht MGM de film The Battle of Britain uit, met in de hoofdrol Laurence Olivier als commandant Hugh Dowding.
Andere opmerkelijke producties zijn: Battle of Britain, een documentaire geproduceerd door de broers Colin en Ewan McGregor ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de gebeurtenis; Voices of the Battle of Britain, een documentaire met verhalen uit de eerste hand van RAF-veteranen; en Mission of Honor, een film die het verhaal vertelt van RAF Hurricane Squadron 303.