Azteekse goden waren superbelangrijk voor het Azteekse volk. Ze aanbaden en vreesden hun goden. De Azteken bouwden tempels en brachten offers aan hun goden om hen te bedanken voor alles wat de goden hadden voorzien. Zij brachten offers voor en na oorlogen en soms ook mensenoffers om hun goden gunstig te stemmen. Er waren goden van oorlog, water, de oogst, en meer. De Azteken besteedden een groot deel van hun leven aan het aanbidden van hun goden.
Ometecuhtli/Omecihuatl
Symbool van vruchtbaarheid, schepping, dualiteit, vuur
Deze tweevoudige god en godin was de schepper van de wereld. Ometecuhtli en Omecihuatl was een duale god en godin. Hij/zij vertegenwoordigde dualiteit in de natuurlijke wereld en het leven, zoals man en vrouw, goed en kwaad, liefde en haat, chaos en orde. Hij/zij schiep zichzelf uit de leegte en kreeg toen kinderen, vier kinderen. Hun kinderen schiepen de richtingen Noord, Zuid, Oost en West en gingen daarna verder met het scheppen van de wereld. Hij/zij wordt gewoonlijk afgebeeld met korenaren die hem/haar sieren om de vruchtbaarheid van de aarde weer te geven. Maïs was een van de belangrijkste gewassen in de Azteekse cultuur.
Zonnegoden
Er waren veel verschillende zonnegoden in de Azteekse cultuur. Hier volgen er enkele.
Tezcatlipoca
Symbool van vuur, nacht, tweedracht, heerserschap, waarzeggerij, oorlog, verleiding, schoonheid, strijd
Tezcatlipoca was een van de zonen van Ometecuhtli/Omecihuatl. Zijn geestesdier is de jaguar, en zijn symbool is obsidiaan. Hij wordt soms de Rokende Spiegel genoemd. Obsidiaan is een donkere steen die de Meso-Amerikanen gebruikten om spiegels te maken voor profetieën. Tezcatlipoca werd vaak afgebeeld met een obsidiaansteen in de plaats van zijn voet of een obsidiaan spiegel op zijn borst. Hij heeft ook een zwarte en een gele streep op zijn gezicht. Hij was de god van het Noorden. Tezcatlipoca’s belangrijkste rivaal was Quetzalcoatl. Nadat zij samen de wereld hadden geschapen, besloot Tezcatlipoca dat hij de zonnegod zou worden. Quetzalcoatl vond dit niet leuk omdat hij dacht dat Tezcatlipoca een voorstelling van de nacht was vanwege Tezcatlipoca’s obsidiaan voet. Quetzalcoatl stootte Tezcatlipoca uit de lucht en Tezcatlipoca veranderde in een jaguar en vernietigde de wereld.
Quetzalcoatl
Symbool van leren, wind, lucht, rechtvaardigheid, genade
Een andere zoon van Ometecuhtli/Omecihual, Zuetzalcoati nam de rol van Heer van de Zon over toen hij Tezcatlipoca uit de lucht sloeg. Zijn naam betekent gevederde slang of draak. Zijn symbool is een schelp die in tweeën werd gesneden en op de borst werd gedragen. Het ontwerp van de schelp staat voor de wind. Een krachtige wind blaast in een spiraalvormige beweging in orkanen of tornado’s. Quetzalcoatl werd voorgesteld door ratelslangen, schitterende quetzals, kraaien en ara’s. Hij wordt ook vertegenwoordigd door eenden, spinapen, en de harpij-adelaar. Hij schiep de grens tussen hemel en aarde. Hij schiep een nieuwe beschaving nadat Tezcatlipoca de eerste had vernietigd. Deze beschaving eerde de goden niet, dus veranderde Tezcatlipoca hen in apen. Quetzalcoatl blies alle apen van de Aarde. Hij gaf toen op de Zonnegod te zijn om de Aarde opnieuw te bevolken.
Tlaloc
Symbool van vruchtbaarheid
De derde zon was Tialoc, die de god was van vruchtbaarheid, regen en water. Hij kon welwillend of onbarmhartig zijn. Hij gaf leven of ontnam het door de aarde te zegenen met regen of door bliksemschichten of hagel uit de hemel te laten neerdalen. De dierlijke vormen van Tlaloc waren schelpdieren, amfibieën, slakken en reigers. Hij leefde in een actieve vulkaan die nu bekend staat als de berg Tlaloc. Tlaloc wordt afgebeeld met hoektanden en uitpuilende ogen. Hij houdt meestal water, verlichting of graan vast. De vier Tlalocs markeren de vier hoeken van het universum en controleren de tijd. Tlaloc was getrouwd met Xochiquetzal, de godin van het graan, seks en bloemen. Tezcatlipoca verleidde haar weg van Tlaloc, en Tlaloc werd depressief. Hij weigerde het te laten regenen, en er heerste droogte op Aarde. De mensen baden tot hem, maar hij luisterde niet naar hun gebeden. Uiteindelijk had hij genoeg van de mensen die hem smeekten om hen te helpen. Tlaloc liet het vuur regenen en vernietigde de Aarde.
Chalchiuhtlicue
Symbool van bevalling, vruchtbaarheid, bescherming.
Chalchiuhtlicue was de godin van dopen, stromen, water, rivieren, stormen en zeeën. Ze beschermde vrouwen en kinderen en maakte de gewassen vruchtbaar. Ze was de tweede vrouw van Tlaloc. Zij was de vierde zon, en zij was een welwillende heerser die van de Aarde en de mensen hield. Tezcatlipoca verspreidde het gerucht dat Chalchiuhtlicue haar vriendelijkheid en loyaliteit aan haar volk veinsde. Hij zei dat zij alleen maar wilde dat de mensen haar aanbaden, en dat zij niets om hen gaf. Dit brak Chalchiuhtlicue’s hart, en ze huilde 52 jaar lang. Haar tranen veroorzaakten een vloed die het leven op aarde wegvaagde.
Nanahuatl
Symbool van nederigheid.
Nanahuatl was een god die bedekt was met zweren. Hij was een nederige God die voor iedereen zorgde. Nanahuatl wordt meestal afgebeeld als een god die uit vlammen oprijst. Toen de goden een vijfde zon moesten kiezen, kozen zij Nanahuatl en Tonatiuh om de maan en de zon te worden. Omdat Nanahuatl een bloedoffer bracht aan de goden en boete deed voordat hij zichzelf aan de vlammen offerde om de maan te worden, maakten de goden van hem de zon.
Tonatiuh
Symbool van het heden, oorlog.
Tonatiuh was de zoon van Chalchiuhtlicue en Tlaloc. Hij was uitverkoren om de vijfde zon te worden, maar toen het tijd voor hem was om in het vuur te springen, kon hij dat niet. Nanahuatl sprong in de vlammen, wat Tonatiuh in verlegenheid bracht. Hij volgde snel, en zij schiepen twee zonnen. De goden waren echter boos op Tonatiuh en gooiden een konijn naar hem, waardoor hij zijn glans verloor. Hij werd toen de maan die Nanahuatl eeuwig door de lucht achtervolgde. In andere culturen werd hij een zonnegod die woest was en elke nacht oorlog voerde tegen de onderwereld.
Huitzilopochtli
Symbool van opoffering, vuur, en oorlog
Huitzilopochtli was een zoon van Ometecuhtli/Omecihuatl en werd beschouwd als de belangrijkste oorlogsgod in de Azteekse cultuur. Hij droeg de vuurslang, wat hem tot een symbool van vuur maakte. Omdat hij zo machtig en sterk was, werd hij de vijfde zon. De sterren, of Tzizimimeh, waren jaloers op Huitzilopochtli en achtervolgden hem door de nachtelijke hemel, waardoor de dagen en nachten ontstonden. De Azteken brachten hem bloedoffers om hem te helpen in zijn voortdurende strijd om de Aarde intact te houden. De Azteken geloofden dat als zij hun goden niet tevreden stelden met offers, de vijfde zon zwart zou worden en de wereld vernietigd zou worden.
Andere Goden en Godinnen
Xipe Totec
Symbool van vernieuwing, wedergeboorte.
Xipe Totec vilde zijn huid om voedsel voor zijn volk te produceren. Dit was symbolisch voor slangen die hun huid afschilferen of een maïszaad dat zijn buitenste schil verliest. Hij werd gewoonlijk afgebeeld met een rammelaarstaf en een puntmuts, zoals de Mexicaanse keizer gewoonlijk gekleed ging. Xipe Totec was de uitvinder van de oorlog en had een gouden lichaam toen hij klaar was met het villen van zijn huid. Er werd gezegd dat hij ziekten als pokken, oogziekten en de pest kon genezen. Zijn aanbidders brachten offers aan hem om beter te worden. De Azteken hielden een festival rond de lente-equinox dat gewijd was aan Xipe Totec. Ze zouden een persoon villen, en de priesters zouden de huiden twintig dagen lang dragen. Men geloofde dat de huiden genezende krachten hadden. Na de twintig dagen werden de huiden in een luchtdichte container gelegd en opgeslagen onder de tempel.
Centeotl
Symbool van levensonderhoud, geluk.
Centeotl was de god van de maïs. Hij wordt afgebeeld met korenaren en een donkere lijn van zijn wenkbrauwen naar zijn kaaklijn. Zijn moeder was de godin van de bevalling en de vruchtbaarheid, en zijn vrouw was de eerste vrouw die een kind baarde. Volgens de Azteekse legende reisde Centeotl naar de onderwereld en bracht zoete aardappelen en katoen mee terug voor het volk. Er was een festival voor de maïsgod waarbij vrouwen korenaren droegen en er bij iedereen thuis zaden op een altaar werden gelegd. In deze tijd werden er bloedoffers gebracht aan Centeotl.
Tlazolteotl
Symbool van zuivering, vruchtbaarheid, geboorte.
Tlazolteotl was de godin van de zuivering, de zonde, de vruchtbaarheid en de geboorte. Zij is de moeder van Centeotl. Tlazolteotl zou zondaars ziekten geven die konden worden genezen door stoombaden en offers aan haar. Zij was ook een godheid van vuil en zuivering. De dualiteit van haar aard werd gezien in afbeeldingen van haar terwijl ze vuil at. Ze at het vuil en zuiverde het daarna als een zondeneter. Tlazolteotl was de godin van het composterende vuil dat nieuw leven voortbracht. Reinigingsrituelen werden ter ere van haar gehouden tijdens het oogstseizoen. Zij was de bewaakster van de Boom van het Westen – een levensboom in de Azteekse cultuur.
Xochiquetzal
Symbool van liefde, bescherming, en macht.
Xochiquetzal was de dochter van Tlazolteotl. Zij was getrouwd met Tlaloc totdat Tezcatlipoca haar ontvoerde en haar dwong met hem te trouwen. Haar afbeelding is een jonge, mooie vrouw omringd door vlinders en vogels die bloemen vasthouden. Ze wordt geassocieerd met bloemen en vegetatie. Zij was de beschermster van vrouwen en huishoudelijke kunsten zoals weven en werd geassocieerd met zowel moeders als prostituees. Xochiquetzal was een van de weinige vruchtbaarheidsgodinnen die seks voor het plezier aanmoedigde, in tegenstelling tot voortplanting.
Xochipilli
Symbool van groei, vruchtbaarheid, liefde, genot, en creativiteit.
Xochipilli was de tweelingbroer van Xochiquetzal. Hij werd de bloemenprins genoemd en was getrouwd met een mens. Hij wordt afgebeeld met een parelmoeren hanger in de vorm van een traan. Hij was een god van plezier en ondeugendheid die graag practical jokes uithaalde. Hij was geen wraakzuchtige god; in feite was hij een ontspannen god die wilde dat iedereen voorspoed had en gelukkig was. Er bestaat een beroemd standbeeld van Xochipilli dat hem afbeeldt zittend in een trance-toestand tussen hallucinogene bloemen.
