Athene en Sparta: Gelijkaardig en toch verschillend
Op deze site
Een inleiding tot het oude Griekenland
Lycurgus en Solon: Wetgevers van Sparta en Athene
Woordenlijst van het Oude Griekenland
Tijdlijn van het Oude Griekenland
Kaarten van het Oude Griekenland
Oude Griekenland Links
Deel deze pagina
Volg deze site 
De twee rivalen van het oude Griekenland die het meeste kabaal maakten en ons de meeste tradities hebben geschonken, waren Athene en Sparta. Op de kaart lagen ze dicht bij elkaar, maar in wat ze belangrijk vonden en hoe ze hun leven leidden, lagen ze ver uit elkaar.
Eén van de belangrijkste manieren waarop ze op elkaar leken, was in hun regeringsvorm. Zowel Athene als Sparta hadden een Vergadering, waarvan de leden door het volk werden gekozen. Sparta werd geregeerd door twee koningen, die regeerden tot ze stierven of werden gedwongen hun ambt neer te leggen. Athene werd geregeerd door archons, die jaarlijks werden gekozen. Omdat beide delen van de regering van Athene gekozen leiders hadden, wordt gezegd dat Athene de geboorteplaats van de democratie was.
Het leven in Athene was eenvoudig. De nadruk lag op gehoorzaamheid en oorlog. Slavernij maakte dit mogelijk door jonge mannen te bevrijden van huishoudelijke en industriële taken en hen in staat te stellen zich op hun militaire taken te concentreren. Jonge jongens werden opgeleid tot 
krijgers; jonge meisjes werden opgeleid tot moeders van krijgers.
Het Atheense leven was een creatief wonderland. Als Athener kon je een goede opleiding krijgen en een van de vele soorten kunsten of wetenschappen beoefenen. Je kon dienen in het leger of de marine, maar je hoefde niet. (Dit gold echter alleen voor jongens: Meisjes mochten alleen andere bezigheden doen, geen oorlog, zaken of onderwijs).
De Spartaanse legers zorgden vele jaren lang voor een groot deel van de verdediging van de Griekse landen. De heldhaftigheid van de Spartanen in de Slag bij Thermopylae, tijdens de Perzische oorlogen, inspireerde heel Griekenland om met alle macht terug te vechten tegen de binnenvallende Perzen. Atheners en Spartanen vochten zij aan zij in de Slag bij Plataea, die een einde maakte aan de Perzische invasies in Griekenland.
Eén manier waarop Athene en Sparta echt van elkaar verschilden was in hun idee van omgaan met de rest van de Grieken. Sparta leek tevreden om op zichzelf te blijven en leger en hulp te leveren als dat nodig was. Athene daarentegen wilde meer en meer van het land rondom hen controleren. Dit leidde uiteindelijk tot een oorlog tussen alle Grieken. Dit was de Peloponnesische Oorlog. Na vele jaren van harde strijd, won Sparta de oorlog. In de ware Griekse geest weigerde Sparta de stad Athene in brand te steken. In plaats daarvan liet men de cultuur en de geest van Athene voortleven, zolang de Atheners niet langer over hun Griekse medeburgers wilden heersen. Op deze manier bleef de invloed van Athene bestaan en werd deze sterker. Andere stadstaten hadden dezelfde soort tempels, gebouwen en ontmoetingsplaatsen, maar het was Athene dat het meest beroemd werd.