Apostrophe regels

Apostrophes kunnen lastig zijn. Soms vormen ze bezittelijke voornaamwoorden. Soms vormen ze samentrekkingen. Kunnen ze ooit iets meervoud maken?

Apostrof gebruik: Samentrekkingen en weglatingen

Een samentrekking is een verkorte vorm van een woord (of een groep woorden) waarbij bepaalde letters of klanken worden weggelaten. In een samentrekking staat een apostrof voor ontbrekende letters. De meest voorkomende samentrekkingen bestaan uit werkwoorden, hulpwerkwoorden of modalen die aan andere woorden zijn gekoppeld: Hij zou=Hij zou. Ik heb=Ik heb. Zij zijn=Zij zijn. Je kunt niet=Je kunt niet.

Sommige schrijvers gebruiken minder gebruikelijke samentrekkingen als ze een bepaalde stijl van spreken willen weergeven. Ze schrijven bijvoorbeeld somethin’ om de manier weer te geven waarop mensen de laatste g van “something” vaak niet uitspreken. Af en toe zie je e’er (in plaats van ever) in gedichten. En in het zuiden van Amerika zult u waarschijnlijk y’all (jullie allemaal) tegenkomen. Decenniumnamen worden ook vaak samengetrokken: de ’60s (de jaren zestig).

Contracten worden meestal als relatief informeel beschouwd. Als u iets heel formeel schrijft, kunt u het gebruik ervan beter vermijden, behalve in gevallen als o’clock, waar de volledige zin (van de klok) echt zeldzaam is.

Apostrophes and Possessive Nouns

De regels over het vormen van bezittelijke voornaamwoorden veroorzaken waarschijnlijk de meeste verwarring met apostrophes. Ze variëren een beetje, afhankelijk van het type zelfstandig naamwoord dat je tot bezittelijk voornaamwoord maakt. Hier zijn de vuistregels:

Voor de meeste enkelvoudige zelfstandige naamwoorden moet je een apostrof+s toevoegen:

Voor de meeste meervoudige zelfstandige naamwoorden moet je alleen een apostrof toevoegen:

Voor meervoudige zelfstandige naamwoorden die niet op s eindigen, voegt u apostrof+s toe:

Stijlgidsen verschillen in hun aanbevelingen over wat je moet doen als je een enkelvoudig zelfstandig naamwoord hebt dat eindigt op s. Sommige raden aan alleen een apostrof toe te voegen:

Anderen zeggen dat je een apostrof+s moet toevoegen:

Hoe je de stijlgids ook gebruikt, voeg alleen de apostrof toe aan meervoudige eigennamen die eindigen op s:

Gebruik de stijl die overeenkomt met de stijlgids die je voor je schrijfwerk gebruikt. Als je geen schrijfstijlgids hebt, kun je ook gewoon een van de methodes kiezen, zolang je maar niet binnen hetzelfde document heen en weer schakelt.

Apostrophes and Possessive Pronouns

Persoonlijke voornaamwoorden gebruiken, in tegenstelling tot gewone zelfstandige naamwoorden, geen apostrophes om bezittelijke voornaamwoorden te vormen. De meeste schrijvers hebben geen moeite met de bezittelijke voornaamwoorden mijn, mijn, zijn, haar, en onze. Het zijn jouw, jouw, haar, zijn, onze, hun, en hunne, die verwarring kunnen veroorzaken. Het betrekkelijk bezittelijk voornaamwoord “wiens” is ook vaak het slachtoffer van misbruik van apostrofs. Merk op dat geen van deze vormen een apostrof gebruikt. Bij sommige van deze voornaamwoorden vormt de toevoeging van een apostrof zelfs een samentrekking in plaats van een bezittelijk voornaamwoord (zie de tabel hierboven).

Hoe schrijf je gezamenlijk bezit

Wat doe je met de apostrof als je het hebt over dingen die van meer dan één persoon zijn? Als één ding van twee of meer mensen is, maak dan alleen de laatste naam bezittelijk:

Als je het hebt over afzonderlijke dingen die van verschillende mensen zijn, maak dan alle namen bezittelijk:

Het gebruik van bezittelijke persoonlijke voornaamwoorden in gezamenlijke constructies klinkt vaak onhandig (Je hebt hun en mijn dankbaarheid). Meestal is de beste oplossing de zin anders te formuleren om de gezamenlijke constructie te vermijden (You have our gratitude or You have their gratitude and mine).

Apostrophes and Plurals

Het gebruik van een onnodige apostrof om het meervoud van een zelfstandig naamwoord te vormen is een veelgemaakte fout. Soms wordt het de apostrof van de kruidenier genoemd, omdat het zo vaak voorkomt in advertenties van kruidenierswinkels (3 sinaasappels voor een dollar!). Doe het niet! Op enkele uitzonderingen na maken apostrofs zelfstandige naamwoorden niet meervoudig.

De enige opmerkelijke uitzondering op deze regel is de meervoudsvorm van kleine letters, die met een apostrof worden gevormd om verkeerd lezen te voorkomen:

Vergeet niet de puntjes op de i te zetten.

Apostrophes met omringende leestekens

Een apostrof is onderdeel van het woord waar hij bij hoort, dus hij mag niet van het woord gescheiden worden door punten, komma’s, vraagtekens of een ander leesteken.

In het tweede voorbeeld moet je letten op de apostrof aan het begin van ‘Twas. Apostrofs die helemaal aan het begin van een samentrekking staan, worden vaak verkeerd getypt als enkele aanhalingstekens aan de linkerkant. Tekstverwerkers hebben de neiging dit standaard te doen. Houd dit in gedachten, vooral als je over specifieke decennia schrijft, zoals de jaren ’60 of de jaren ’90.

Wanneer een stijlgids raadplegen

Ooit zul je een zin tegenkomen die hardop prima klinkt, maar die er op papier raar uitziet vanwege de apostrofs. Do’s en don’ts? Do’s en don’ts? Do’s en don’t’s? Voor dit soort gevallen kun je het beste een uitgebreide stijlgids raadplegen, zoals de Chicago Manual of het AP Stylebook (het gaat om do’s en don’ts, volgens de AP). Een goed woordenboek kan je misschien ook enig houvast bieden. Als je geen precedent kunt vinden, is het waarschijnlijk het beste om een ander woord of een andere zin te gebruiken; een al te creatief gebruik van apostrofs zal je lezers onvermijdelijk afleiden.