Éowyn

“Zal ik altijd achterblijven als de Ruiters vertrekken, om op het huis te passen terwijl zij roem vergaren, en eten en bedden te vinden als zij terugkeren?” -Éowyn, aan Aragorn

Éowyn was een schildmaagd van Rohan, dochter van Éomund en Theodwyn, jongere zuster van Éomer en nicht van koning Théoden. Na de Oorlog van de Ring trouwde zij met Faramir en kreeg met hem een zoon, Elboron.

Biografie

Éowyn was het tweede kind van Éomund en Theodwyn. Net als haar broer Éomer was zij verwant aan koning Théoden via hun moeder, de zus van de koning. Haar vader werd gedood en haar moeder stierf door ziekte in TA 3002. Daarna nam Théoden Éomer en Éowyn in huis en voedde hen op als zijn kinderen.

Oorlog van de Ring

Tijdens de Oorlog van de Ring was Éowyn gedwongen in Meduseld te blijven en een aantal jaren voor haar aftakelende oom te zorgen, omdat hij verzwakt was door de invloed van Saruman en Gríma Wormtongue. Toen Gandalf de koning in ere herstelde, bereidde hij zich voor om Rohan tegen Isengard te verdedigen. Omdat Théoden van plan was zelf ten strijde te trekken, vroeg hij zijn deurwachter Háma, een leider voor het volk voor te stellen in zijn afwezigheid. Háma raadde Éowyn aan, die weliswaar een vrouw was, maar “onverschrokken” en “allen hielden van haar”.

Éowyn gehoorzaamde met tegenzin aan de orders van de koning om in Edoras achter te blijven terwijl Aragorn, Théoden en de rest van de mannen de confrontatie aangingen met Sarumans leger in de Slag bij de Hoornburg. Toen zij zegevierend naar Edoras terugkeerden, had Éowyn alles perfect in orde gebracht voor hun terugkeer. In die tijd bekende zij haar groeiende gevoelens voor Aragorn, maar hij weigerde met tegenzin.

Toen Denethor II een dringend beroep deed op Théoden’s hulp tegen Mordor, smeekte Éowyn opnieuw om met Aragorn ten strijde te mogen trekken, maar hij weigerde.

In verbittering vermomde zij zich als man, onder de schuilnaam Dernhelm, en reed naar Minas Tirith op haar paard Windfola. Zij nam Meriadoc Brandybuck mee, omdat ook hij zijn vrienden in de strijd wilde volgen, maar door Théoden was geweigerd. Omdat Éowyn minder woog dan een man van vergelijkbare lengte, kon Windfola zowel haar als Merry dragen.

Tijdens de Slag om de Pelennor-velden vocht ze in Théoden’s escorte; Toen hij en zijn gezelschap werden aangevallen door de Heksenkoning van Angmar, heer van de Nazgûl, waren zij en Merry de enige ruiters die niet vluchtten. Terwijl Théoden dodelijk gewond lag, daagde zij de Heksenkoning uit, die pochte dat “geen levende man mij kan hinderen”. Als antwoord nam zij haar helm af, waardoor haar lange blonde haar tevoorschijn kwam, en verklaarde: “Geen levende man ben ik! Je kijkt naar een vrouw! Éowyn ben ik, Éomund’s dochter. Ga weg als je niet zonder dood bent! Voor levende of duistere ondoden, ik zal je verslaan, als je hem aanraakt!”

In woede viel de Heksenkoning haar aan, maar zij kliefde de kop van zijn Gevlochten Beest. De Heksenkoning verbrijzelde haar schild met een slag van zijn knots en brak haar arm, maar struikelde toen Merry hem van achteren in zijn been stak met een Westernses Barrow-mes. Éowyn stak haar zwaard door het hoofd van de Heksenkoning, doodde hem en vervulde daarmee Glorfindel’s voorspelling duizend jaar eerder in de Slag bij Fornost dat “niet door de hand van een mens” de Heksenkoning zou vallen.

Haar gestel was al ernstig verzwakt door haar eenzaamheid en wanhoop, in combinatie met haar lichamelijke verwondingen, bezweek Éowyn aan een ernstig geval van de Zwarte Adem. Théoden, niet wetend dat zij in de buurt was, vertelde Merry met zijn stervende woorden dat zij “dierbaarder dan dochter” voor hem was geweest.

Toen hij haar schijndood op het slagveld zag liggen, werd haar broer Éomer tijdelijk krankzinnig, en viel woedend de vijand aan. Maar tijdens de strijd werd ze gevonden door prins Imrahil, die merkte dat ze nog leefde, zij het ternauwernood, en haar naar de Huizen der Genezing liet brengen. Daar werd ze genezen door Aragorn, de genezing van de plant Athelas, en de smeekbeden van haar radeloze broer.

Éowyn bleef achter in Minas Tirith terwijl het Leger van het Westen optrok naar Morannon, de Zwarte Poort, om Sauron uit te dagen. Ze ontmoette en werd verliefd op Faramir, die eveneens gewond was geraakt voor de strijd. Nadat de Oorlog van de Ring was afgelopen, besloot ze haar dromen over glorie in de strijd op te geven en haar leven te wijden aan vrede en een gelukkig huwelijk.

Later jaren

Op aandringen van Éowyn werd Merry Ridder van de Riddermark. Hij woonde de begrafenis van Théoden bij en de kroning van Éomer als koning van Rohan, waar Éowyn Merry een afscheidscadeau gaf: de Hoorn van Rohan, een kleine zilveren hoorn uit de schatkamer van Scatha, de draak.

Faramir en Éowyn vestigden zich in Ithilien, waar zij tenminste één zoon kregen (waarschijnlijk Elboron), en hun kleinzoon was Barahir, die Het verhaal van Aragorn en Arwen schreef in de Vierde Eeuw. De sterfdatum van Éowyn is nergens vastgelegd.

Etymologie

Éowyn betekent “paardenliefhebster” in het Angelsaksisch (de taal die Tolkien gebruikte om Rohirric weer te geven).

De naam is afgeleid van een oude Welshe naam, Øwyn – enigszins veranderd om te klinken als “A-O-win”. De naam betekent in het Welsh “Paardenvriend”, met het voorvoegsel Éo- wat “paard” betekent en het achtervoegsel -wyn (“whün”) wat “vriend” betekent.’

Uitspraak

De eerste lettergreep van Éowyns naam wordt uitgesproken als “eh-ah,” waarbij de “ah” nog net wordt uitgesproken. De tweede lettergreep wordt echter iets anders uitgesproken dan het lijkt, omdat het in het Welsh wordt uitgesproken als “een;” de klank die het samen maakt is een “Eh-awe-een,” waarbij de “w” nauwelijks wordt uitgesproken, in plaats daarvan creëert het woord zijn eigen zachte “w” zonder de vrijwillige klank, omdat in het Welsh “w” wordt beschouwd als een klinker. Net als in het Scandinavisch heeft de “y” in de tweede lettergreep dezelfde klank als de Duitse letter “ü” of de Franse “u”.

Titels

Éowyns titel was “Vrouwe van Rohan” en stond ook bekend als “De Witte Vrouwe van Rohan” vanwege haar bleke teint. Ze gebruikte ook de alias “Dernhelm” toen ze met het leger van Rohan meereed, en na haar verwonding door de Heksenkoning in de Pelennor Velden als “Vrouwe van het Schild-arm”. Na haar huwelijk met Faramir werd zij Vrouwe van Ithilien genoemd (in tegenstelling tot Faramir, die de titel Prins van Ithilien kreeg), en Vrouwe van Emyn Arnen.

Huis van Eorl

Achter de schermen

In Shakespeare’s Macbeth denkt het hoofdpersonage dat hij onoverwinnelijk is omdat de drie heksenzusters hebben voorspeld dat “geen man van vrouwen geboorte” hem zal verslaan. Macduff vindt echter een maas in deze voorspelling door te verklaren dat hij “ontijdig uit zijn moeders schoot is gescheurd” (wat gewoonlijk wordt geïnterpreteerd als een keizersnede).

Éowyn en Merry maken eveneens gebruik van een maas in Glorfindel’s voorspelling, omdat zij een vrouw was en Merry een hobbit. Net als Shakespeare’s personage Macbeth was de Heksenkoning waarschijnlijk overmoedig geworden door de profetie, en verontrust door Éowyn’s mededeling dat deze niet op haar van toepassing was.

Eerdere versies van het legendarium

Het personage Éowyn was aanvankelijk de dochter van Koning Théoden. In een andere versie had zij een nicht genaamd Idis, de dochter van de koning, die later in het manuscript werd verwijderd omdat haar rol werd overschaduwd door die van Éowyn.

Éowyn was aanvankelijk bedoeld om te trouwen met Aragorn II. Tolkien was van mening dat Aragorn van Éowyn hield na haar dood, toen zij de dood van koning Théoden wreekte. Later liet hij het concept echter varen, omdat hij Aragorn “te oud en te heer en te grimmig” vond.

Éowyn was ook ooit de tweelingzuster van Éomund.

Beeld in verfilmingen

De Lord of the Rings-filmtrilogie

Éowyn komt wel voor in de animatiefilm The Lord of the Rings uit 1978, die The Fellowship of the Ring en de eerste helft van The Two Towers bevat (eindigend met de aanval van de Rohirrim uit Helmsdiepte), maar geen gesproken tekst heeft.

In de tekenfilm The Return of the King uit 1980 werd Éowyn ingesproken door Nellie Bellflower. Omdat de film geïsoleerd werd geproduceerd (zonder begeleidende versies van The Fellowship of the Ring of The Two Towers), en de plot van het boek haastig comprimeerde, komt Éowyn in de film helemaal niet voor tot het climactische moment op de Pelennor Fields, wanneer ze haar identiteit onthult aan de Heksenkoning en hem aanvalt.

In Peter Jacksons filmversies van The Two Towers en The Return of the King wordt Éowyn vertolkt door de Australische actrice Miranda Otto. De rol was oorspronkelijk aangeboden aan actrice Alison Doody, maar Doody moest zich wegens zwangerschap terugtrekken uit het project.

De theatrale versie van The Two Towers brengt een aantal veranderingen en toevoegingen aan de rol van Éowyn:

• Wormtongue benadert haar over Theodreds sterfbed in een poging haar genegenheid te winnen, maar zij wijst hem af;
• Éowyn vergezelt Theoden als hij Edoras’ volk naar Helmsdiepte leidt; als de colonne wordt aangevallen door Warg-riders, vraagt zij om te vechten, maar Theoden beveelt haar het volk naar de vesting te leiden. Onderweg probeert ze haar genegenheid voor Aragorn te tonen door hem lunch te serveren en hij geeft een amusante reactie op haar slechte kookkunst.
• Éowyn waakt over de vrouwen en kinderen die zich schuilhouden in Aglarond terwijl buiten de strijd woedt;
• Éowyn omhelst Aragorn na de strijd, dolblij hem levend te zien.

Er zijn verschillende extra scènes toegevoegd in de uitgebreide versie:

• Terwijl Edoras wordt geëvacueerd, ziet Aragorn dat de Ruiters proberen Brego in bedwang te houden, en Éowyn “stelt” ze aan elkaar voor.
• Terwijl Aragorn en de andere mannen zich voorbereiden op de verdediging van Helmsdiepte, protesteert Éowyn tegen het feit dat zij is aangewezen om in de grotten te wachten in plaats van op de muren te mogen vechten; wanneer Aragorn haar probeert te troosten, zegt zij dat de anderen die “van” hem houden aan zijn zijde mogen vechten (dit is een herhaling van de dialoog uit The Return of the King, wanneer zij bij hem pleit om haar met de Grijze Compagnie mee te laten rijden op de Paden van de Doden).
• In een kort fragment dat in de trailer te zien was, maar niet in de uiteindelijke film, heeft Éowyn een zwaard klaar als een verdwaalde Uruk-hai de grotten onder Helmsdiepte binnendringt.

In de oorspronkelijke bioscooprelease van The Return of the King zijn Éowyns verwondingen na het gevecht met de Heksenkoning minder ernstig dan in de roman; haar arm is gebroken, maar ze blijft bij bewustzijn nadat de Heksenkoning is gestorven, en verschijnt vervolgens bij de kroning van Aragorn in Minas Tirith, zij aan zij met Faramir.

Er zijn verschillende extra scènes toegevoegd in de uitgebreide editie:

• In de nacht na de Slag om Helmsdiepte wordt ze wakker op haar bed in Meduseld en vertelt ze Aragorn dat ze een droom had over de val van Numenor;
• In Dunharrow, nadat ze Éomer heeft berispt omdat hij Merry’s wens om mee te vechten belachelijk heeft gemaakt, leest hij haar de les dat oorlog aan mannen moet worden overgelaten;
• Voordat het leger Minas Tirith bereikt, zegt ze tegen Merry dat ze moedig moet zijn, maar Merry raadt haar aan niet te veel naar de dood te verlangen, omdat ze zoveel heeft om voor te leven;
• Nadat de omvallende Mumak Éowyn en Merry heeft afgepaard, vechten ze beiden te voet om Théoden te verdedigen tegen een aantal aanvallende Orcs en Haradrim. Éowyn duelleert persoonlijk met Gothmog, en brengt hem een verlammende beenwond toe.
• Nadat de Heksenkoning is gestorven, kruipt Éowyn rond op zoek naar Merry, maar wordt opgemerkt door een woedende Gothmog, die achter haar aan kruipt maar wordt gedood door Aragorn en Gimli voordat hij haar kan bereiken;
• In de nasleep van de slag vindt Éomer haar op het slagveld, bewusteloos en schijndood, en rouwt, maar ze herstelt in de Huizen der Genezing en ziet Faramir voor het eerst;
• Als het Leger van het Westen Minas Tirith uit marcheert, zien Éowyn en Faramir hen gaan, en hij troost haar.

Spraaknabootsing acteurs

Radio

• In de uitzending van The Lord of the Rings (radioserie uit 1956) op BBC3, doet Olive Gregg de stem voor Éowyn.
• In de The Lord of the Rings (radioserie 1979) doet Karen Hurley de stem voor Éowyn.
• In de The Lord of the Rings (radioserie 1981), uitgezonden op BBC4, doet Elin Jenkins de stem voor Éowyn.

Games

• In The Lord of the Rings Online wordt Éowyn voor het eerst ontmoet in Edoras, kort voor de komst van Gandalf en de Drie Jagers. Nadat koning Théoden met zijn gastheer is vertrokken, blijft de speler achter en helpt Éowyn met diverse voorbereidingen voordat hij de burgers naar Dunharrow brengt. Als Dernhelm reist zij naar Minas Tirith met toestemming van Elfhelm, die haar geheim bewaarde en haar het zwaard van haar overleden neef Theodred gaf dat de Forden van Isen had genomen. Het was dat zwaard dat Eowyn gebruikte om de Heksenkoning van Angmar te doden, hoewel het brak tijdens de daad. Nadat ze van haar verwondingen is genezen, woont ze de kroning van koning Elessar bij, maar vertrekt naar Edoras voordat Aragorn en Arwen trouwen.

• Eowyn is een speelbare held in alle The Battle for Middle-earth-games; ze wordt ingesproken door Kim Mai Guest.

Vertalingen